By 
Karbon dengeleme için verilen sertifikalar esasen ormanları korumaya yönelik bir vaat ve sera gazı emisyonlarını telafi etmenin bir yolu olarak görülüyor. Karbon dengeleme sertifikalarının en büyük onaylayıcısı Verra’dan yetkililer, iddiaların “kesinlikle yanlış” olduğunu fakat yaşanan olayların milyar dolarlık piyasaya olan güveni sarstığını söyledi. Kısa süre sonra Verra’nın CEO’su istifa etti.
İddialar, tamamen hakemli değerlendirmeden geçti ve Science dergisinde yayımlandı. Yapılan araştırma, REDD+ (ormansızlaşmaya yol açan emisyonların azaltılması) sertifikasına sahip birçok projenin ormansızlaşmayı azaltmada başarısız olduğunu açıkça gösteriyor.
REDD+ projeleri ormansızlaşmayı yavaşlatmayı amaçlıyor. Kuruluş, ormansızlaşmayı azaltarak telafi edilen karbonu hesaplıyor ve bu emisyon telafisini sertifika olarak satıyor.
New York’a uçmak muhtemelen ‘karbon nötr’ değil
REDD+ sertifikaları, şirketlerin veya karbon ayak izlerinden endişe duyan kişilerin emisyonlarını telafi etmek için yaygın olarak kullanılıyor. Örneğin, Londra‘dan New York‘a uçuş planı yaparken Kongo Havzası‘ndaki yağmur ormanlarını koruma sözü veren REDD+ sertifikası alınabiliyor.
Önceden yapılan analizler bazı REDD+ projelerinin ormansızlaşmanın ve orman bozulmasının yavaşlatılmasına katkıda bulunduğunu gösterse de yapılan yeni araştırmada, birçok projenin ormansızlaşmayı iddia ettiklerinden çok daha az yavaşlattığını ifade ediliyor.
The Conversation dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, birçok REDD+ sertifikasının ormanların korunmasını sağlamadığının ortaya çıkması, tropik ormanların geleceğini önemseyen herkes için son derece endişe verici bir hal alıyor. Araştırmada çalışan orman ekonomisti Sven Wunder, iklim krizine karşı tropik ormanların yok olmaması için mücadele edilmesi gerektiğini belirtiyor ve ekliyor:
Ormanlar başka nedenlerden dolayı da önemlidir: Ormanların kaybedilmesi türlerin yok olmasına neden olacak ve bölgesel yağış düzenlerini etkileyecektir. REDD+’ın ek koruma sağlamadığına dair kanıtlara rağmen vazgeçmeyi göze alamayız.”
Şirketler verileri manipule ediyor
Karbon telafisine yönelik hamleler başka zorluklarla da karşı karşıya; en büyüklerinden biri “sızıntı” veya ormansızlaşmanın yer değiştirmesidir. Sızıntı, ormanı kesen kişilerin farklı bir bölgeye taşınması nedeniyle meydana gelebiliyor. Alternatif olarak, bir yerde ormansızlaşmayı körükleyen gıda veya kereste talebi, başka bir yerde, ormansızlaşma yoluyla karşılanabiliyor – belki de dünyanın diğer ucunda. Diğer bir sorun ise ormanların ebediyen korunmasını sağlamak; böylece ormansızlaşmanın azalması, karbonun atmosferden kalıcı olarak uzaklaştırılması anlamına gelebilir.
Bu zorlukların üstesinden gelmek hayati önem taşıyor çünkü karbon kredisi satmak ormanların korunması için önemli bir finansman kaynağı. Güvenilmez REDD+ kredilerinin doğrudan ormanları tehdit ettiğini söylemek çok da yanlış olmaz.
Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanı Andrew Balmford, yeni çalışmanın bazı önemli kaygıları gündeme getirdiğini ancak daha sağlam ve şeffaf yöntemlerin geliştirildiğini ve yeni yöntemleri uygulamaya koymanın “acil bir öncelik” olduğunu söylüyor.
Yapılan çalışmada, sertifikasyonun işleyişinde de değişiklik yapılması gerektiği belirtiliyor. Şu anda doğrulayıcıların, projenin olmadığı durumda meydana gelmesi beklenen ormansızlaşmanın miktarına yönelik tahminleri şişirmelerine yönelik teşvikler sağlanıyor ve böylece verilebilecek kredi sayısı artırılmaya çalışılıyor.
Sertifikalar daha kötü sonuçlara yol açabilir
Aktivistler, iklim kriziyle mücadelede karbon dengelemenin rolü konusunda ihtiyatlı olunması gerektiğini söylüyor. Çünkü dengelemenin aslında emisyonları artırma riski var. İnsanlar veya şirketler, yalnızca karbon sertifikası satın alarak herhangi bir hasarı telafi edeceğine inanırsa, karbon salımı konusunda daha rahat hissedebilir. Bu nedenle, karbon telafisinin ancak tüm zorunlu olmayan emisyonlar kesildikten sonra son çare olması gerektiği ileri sürülüyor.
Bazı orman karbon dengelemeleriyle ilgili ciddi kaygıların olması da kaçınılmaz. Ormanların korunması, düşük gelirli ülkelerdeki çiftçilerin tarım için arazi açılmasını engelleyerek sağlanırsa, REDD+ sertifikaları yoksulluğu daha da kötüleştirebilir; sizin yaptığınız uzun mesafeli bir uçuşun bedelini, bir başkası ailesini besleyemeyerek ödeyebilir.
Comments