Araştırma: İklim krizi kaynaklı ekonomik hasar tahmin edilenden altı kat daha fazla olabilir

Environmental Research Letters isimli bilimsel dergide yayınlanan bir incelemeye göre, iklim krizi kaynaklı ekonomik hasarın bu yüzyılın sonunda daha önce tahmin edilenden altı kat daha yüksek olabileceğini ortaya koydu.

İklim krizi kaynaklı ekonomik hasara ilişkin öngörüler, hükümetlerin sera gazı emisyonlarını azaltmanın nispi maliyetlerini ve faydalarını hesaplamalarına yardımcı oldukları için önemli olsa da yapılan bu inceleme, söz konusu öngörülerin dayandığı ekonomik modellerin önemli riskleri göz ardı edebileceğini ve bu nedenle ısınmanın olası maliyetlerini olduğundan daha az yansıtabileceğini gösterdi.

GSYİH düşebilir

Avrupa ve Amerikan üniversitelerinden bir araştırma ekibi tarafından hazırlanan makale, iklim krizine ilişkin ekonomik modellerde bilim insanlarının daha iyi anlamaya çalıştığı üç unsura odaklanıyor ve PAGE olarak bilinen önemli bir iklim ekonomisi modeli bu unsurları ele alacak şekilde güncellendiğinde, devam eden iklim değişikliğinin maliyetlerine ilişkin öngörülerin nasıl arttığını hesaplıyor.

Çoğu model sadece kısa vadeli hasarlara odaklanıyor ve kuraklık, yangın, sıcak hava dalgaları ve fırtınalar gibi aşırı hava olaylarının ve bunların sağlık, tasarruf ve işgücü verimliliği üzerindeki etkilerinin uzun vadeli ekonomik zarara neden olduğuna dair kanıtların çoğalmasına rağmen, iklim değişikliğinin ekonomik büyüme üzerinde kalıcı bir etkisi olmadığını varsayıyor.

İklim krizinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri hesaba katıldığında, küresel GSYİH, 2100 yılına kadar ısınmanın etkilerinin görülmediği duruma kıyasla yüzde 37 daha düşük olabilir.

Çoğu tahmin tarafından hesaba katılmayan kalıcı zararlar görüldüğünde, GSYİH yüzde 6 daha düşük olacak ki bu da büyüme üzerindeki etkilerin iklim krizinin ekonomik maliyetlerini altı kat artırabileceği anlamına geliyor.

Temel değerler varsayılan değerlerden çok yüksek

Araştırmacılar, PAGE’i iklim biliminde son on yılda görülen gelişmeleri ve iklim krizinin yıllık ortalama sıcaklıkların değişkenliğine etkisini dikkate alacak şekilde güncellediler ve her ikisinde de iklim krizinin öngörülen maliyetini artırdığı görüldü.

Araştırmacılar, bu değişikliklerin sera gazı emisyonlarının neden olduğu ekonomik zararın bir ölçüsü olan karbonun sosyal maliyet üzerindeki etkisini hesapladı. Sonuç, sadece bir ton karbondioksit emisyonundan kaynaklanan ekonomik hasarın 3 bin doların üzerinde olabileceğini gösterdi. Bulgular büyük belirsizlikler gösterse de, temel değerler politika yapıcıların varsaydığı değerlerden çok daha yüksek.

‘Emisyonlar bir an önce azaltılmalı’

Araştırmanın yazarlarından University College London’dan Dr. Chris Brierley, iklimin ekonomik büyümeyi nasıl değiştirdiğinin daha iyi anlaşılması gerektiğini ifade etti:

İklim değişikliğinin uzun vadeli ekonomik büyüme üzerinde tam olarak ne kadar etkisi olacağını henüz bilmiyoruz, ancak çoğu ekonomik modelin varsaydığı gibi bu etkinin sıfır seviyesinde olması pek mümkün değil. İklim değişikliği, Kuzey Amerika’daki son sıcak hava dalgası ve Avrupa’daki seller gibi yıkıcı hava olaylarının görülme olasılığını oldukça arttırıyor. Ekonomilerin bu tür olaylardan sonra birkaç ay içinde toparlandığını varsaymayı bırakırsak, ısınmanın yol açtığı maliyetlerin belirtilenden çok daha yüksek olduğunu görebiliriz. İklimin ekonomik büyümeyi nasıl değiştirdiği daha iyi anlamamız gerekiyor, ancak uzun vadeli küçük etkiler bile, emisyonları bir an önce azaltmanın ne kadar önemli hale geldiğini gösteriyor.”

İklim değişikliğinin ekonomik zararlarının ne ölçüde devam ettiğine bağlı olarak (x ekseni), 2100 yılında ortalama küresel GSYİH (y ekseni). GSYİH değişim rakamları, iklim değişikliğinin olmadığı bir senaryoya göre küresel GSYİH’deki düşüşü göstermektedir.

‘Maliyetler katbekat artacak’

Uluslararası Uygulamalı Sistem Analizi Enstitüsü ve Imperial College London’dan Jarmo Kikstra ise, iklimin ekonomiler üzerindeki etkisine bakıldığında maliyetlerin gittikçe artabileceğinin görüldüğünü söyledi:

İklim değişikliğinin genel maliyetlerini hesaplamak çok zor, ancak giderek artan bilimsel kanıtlarla ekonomik tahminler iyileştiriliyor. Bu konudaki iklim bilimi son on yılda çok gelişti ve bilimsel tahminlerdeki bu iyileştirmelerden sonra bile maliyet-fayda tahminlerinin büyüklük sırası değişmiyor. Bir taraftan da iklim değişikliğinin gelecekte görülecek etkilerine ekonominin nasıl yanıt vereceği konusunda giderek artan bir belirsizlik söz konusu. İklimin ekonomiler üzerindeki kalıcı etkisine daha yakından bakarsak maliyetlerin katbekat artabileceğini görüyoruz. Ne kadar artacağı ise iklim eylemimizin seviyesine bağlı.”