Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi‘nin (AİHM), 31 Ekim 2016’da yapılan operasyon sonunda tutuklanan Cumhuriyet Gazetesi‘nin eski yönetici ve yazarlarıyla ilgili davada verdiği, ihlal kararı kesinleşti.
AİHM, Türkiye’nin sekiz başvurucunun “ifade özgürlüğü hakkı” ile” kişi özgürlük ve güvenliği” haklarını ihlal ettiğini belirtmişti. Kesinleşen karara göre hükümet sekiz başvurucuya 16’şar bin Euro tazminat ödemeye mahkum edildi.
Sekiz başvurucu şu şekilde: Murat Sabuncu, Akın Atalay, Hacı Musa Kart, Önder Çelik, Mustafa Kemal Güngör, Hakan Karasinir, Güray Tekin Öz ve Bülent Utku.
18’inci madde için de karar isteniyordu
T24’ten Gökçer Tahincioğlu’nun haberine göre, AİHM’nin verdiği mahkumiyet kararına Türkiye itiraz etmemişti. Başvurucular ise söz konusu hak ihlallerinin yanı sıra, Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi‘nin 18. maddesi uyarınca, operasyonun siyasi nedenlerle yapıldığı, başvurucuların bu nedenle tutuklandığı gerekçesiyle de mahkum edilmesi için itirazda bulundu.
AİHM Büyük Daire ise çok istisnai olarak uygulanan 18’inci maddenin bu davada uygulanmasına gerek görmedi. Böylece, Türkiye aleyhindeki karar kesinleşmiş oldu.
Neler yaşandı?
31 Ekim 2016 günü Cumhuriyet gazetesi yönetici ve yazarlarından oluşan 10 kişi “FETÖ ve PKK’ya üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” iddiasıyla gözaltına alınarak tutuklanmıştı.
Yedi kişi Temmuz 2017’de serbest bırakıldı. Kadri Gürsel, Eylül 2017’de, Murat Sabuncu, Mart 2018’de ve Akın Atalay, Nisan 2018’deki son duruşmada tahliye edildi.
Mahkeme Nisan 2018 tarihindeki duruşmada dokuz gazeteciyi terör örgütüne üye olmaksızın yardım ettikleri” suçundan cezalandırdı. Turhan Günay ise tüm suçlamalardan beraat etti. Ceza alan sanıklar Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulundu.
Çizim: Necmi Yalçın
Mahkeme Yargıtay kararını tanımadı
Bu süreçte gazeteciler aynı zamanda, özgürlük ve güvenlik hakları ile birlikte ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yaptı. Ancak AYM, Gürsel ve Günay’ın başvurusunda hak ihlali olduğunu belirtirken diğer sanıklar için hak ihlali olmadığını söyledi.
2019 yılının Eylül ayında Yargıtay mahkeme kararını delil yetersizliği gerekçesiyle bozarak dokuz kişi hakkında yeniden yargılama talep etti. Ancak ikinci yargılamanın 21 Kasım’daki ilk duruşmasında mahkeme Yargıtay kararını tanımadığını açıkladı. Yalnızca Kadri Gürsel hakkında beraat kararı verdi.
Sekiz sanık, mahkeme kararına bir kez daha itiraz etti. Dava bir kez daha bölge istinaf mahkemesinde sonuçlanmayı bekliyor. Gazetecilerin avukatları AİHM’e ise 2016 yılında başvurmuştu. AİHM kararı başvurudan dört yıl sonra gelmiş oldu.
