AİHM’de bekleyen davalarda Türkiye ilk sırada

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 2023 yılı istatistikleri raporunu yayımladı. Rapora göre, geçen yıl Yüksek Mahkeme’de görüşülmeyi bekleyen en yüksek başvuru sayısına sahip ülke Türkiye. 

AİHM verilerine göre mahkemenin 68 bin 450 davalık toplam dava yükünün 23 bin 397’sini, yani yüzde 34,2’sini  Türkiye menşeli davalar oluşturdu. Bunların  büyük çoğunluğu da 2016 yılındaki darbe girişimi sonrası yapılan başvurulardan oluşuyor.

Türkiye 2023 yılında en çok ‘adil yargılanma hakkının ihlali’ ve ‘güvenlik ve özgürlük hakkının ihlali’ konularında mahkum edildi.

Raporda ihlallere de yer verildi. Buna göre Türkiye’den toplam 78 kararın en az 72’sinde hak ihlali tespit edilirken, 3 kararda ihlal tespit edilmedi. Tespit edilen hak ihlalleri şöyle:

• Etkin soruşturma eksikliği (Madde 2): 2
• İnsanlık dışı/aşağılayıcı muamele (Madde 3): 3
• Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5): 16
• Adil yargılanma hakkı (Madde 6): 17
• Kanunsuz ceza olmaz (Madde 7): 1
• Özel hayat ve aile hayatına saygı (Madde 8): 15
• İfade özgürlüğü (Madde 10): 10
• Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü (Madde 11): 16
• Ayrımcılığın önlenmesi (Madde 14): 1
• Mülkiyetin korunması: 4
• Eğitim hakkı ihlali: 1

Türkiye’yi Rusya ve Ukrayna izliyor

Türkiye’yi 12 bin 450 dava ile Rusya izledi. En çok başvuru sayısına sahip üçüncü ülkeyse 8 bin 750 dava ile Ukrayna.

Basın toplantısında 2023 istatistiklerini açıklayan Siofra O’leary, en fazla başvurunun Türkiye’den yapıldığını belirterek, 2022 ile kıyaslandığında Rusya ile ilgili başvuruların 5 bin, İtalya ile ilgili başvuruların da bin civarında azaldığını söyledi.

Toplantıda O’leary’ye Eylül 2023 yılında verilen ve Türkiye’de bylock davalarını ilgilendiren karar da soruldu. Bu kararla ilgili Türkiye’den bir geri dönüş yapıldı mı sorusuna O’leary, “Yalçınkaya kararının 8 bin başvuruyu ilgilendirdiğini, bunun sistemik bir problemi ortaya koyduğunu ve bu konuda Türk otoriteleri ile mahkeme arasında bir diyalogun mevcut olduğunu” dile getirdi.

Öte yandan mahkeme, bekleyen tahsisli başvuru stoğunun bir önceki yıla göre azaldığını ve 74 bin 650’den 68 bin 450’ye düştüğünü açıkladı. 2022 yılında 45 bin 500 olan yeni başvuru sayısı da 2023 yılında 34 bin 650’ye düştü.