Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ulusal iklim planlarını analiz eden Transport & Energy (T&E) raporuna göre 12 üye ülke Çaba Paylaşımı Yönetmeliği (ESR) kapsamındaki ulusal iklim hedeflerini tutturamayacak. Üyelerin yalnızca altısı hedeflerini karşılarken yedi ülke ise hedeflerine ulaşamama riskiyle karşı karşıya.
Bu ülkeler emisyonlarını azaltmak için gerekli adımları atamazlarsa mali cezalar ödemek zorunda kalacak.
‣ AB, sivil toplumun 2030 emisyon hedeflerinin gözden geçirilmesi talebini reddetti
AB’nin iklim ve enerji paketinin bir parçası olan ESR politika çerçevesi, 27 AB ülkesi için bağlayıcı ulusal sera gazı hedeflerini içeriyor. Bu hedefler doğrultusunda üye ülkelerin 2030 yılına kadar emisyonlarını 2005 yılına oranla yüzde 40 azaltmaları gerekiyor.
Üye devletlerin iklim hedefleri beş temel sektörü kapsıyor: Karayolu taşımacılığı, binalar, küçük sanayi, artık ve tarım. Ülkelerin GSYİH’sine göre belirlenen ESR için daha zengin uluslara daha katı hedefler belirliyor.
AB genelinde hedefler karşılanamadı
Mevcut durumda AB ülkelerinin emisyonları 2030 yılına kadar yüzde 35,5 oranında düşecek. Ancak bu oran, yüzde 40’lık hedefin yüzde 4,5 altında kalıyor. Yani bazı AB ülkeleri, emisyonlarını azaltma konusunda hedeflenenin çok daha altında performans gösterdi.
Analize göre İtalya ve Almanya en kötü performans gösteren ülkeler oldu. Almanya iklim hedeflerinin yüzde 10’unu karşılayamazken İtalya için bu oran yüzde 7,7 oldu.
Fransa ise hedefini karşılamaya çok yakın. Ancak iklim politikalarından atılacak bir geri adım veya enerji tüketimini arttıracak soğuk bir kış bile hedeflerin başarıya ulaşmasına engel olabilir.
ESR kapsamında iklim hedeflerini gerçekleştiremeyen ülkeler, hedeflerine ulaşan ülkelerden karbon kredileri satın alabiliyor. Bu kredilerin fiyatı ise kredi anlaşmasını yapan iki ülke arasında belirleniyor. Uzmanlar karbonun ortalama 129 euro maliyetle alınıp satılabileceğini söylüyor.
Analize göre İspanya, Yunanistan ve Polonya’nın diğer ülkelere kredi sağlaması mümkün olabilir. İspanya, hedeflenenden yüzde 7 oranında daha fazla başarı elde etti. Bu da İspanya’nın hedeflerini yerine getiremeyen ülkelerden yaklaşık 10 milyar euro kazanç sağlayabileceği anlamına geliyor.
‘Ödenecek ceza miktarı akıllara durgunluk veriyor’
Hedeflerine en uzak ülke olan Almanya’nın, mevcut kredilerin yüzde 70’ini satın alması gerekecek. Bu da ülkenin 16,2 milyar euroluk bir iklim ödemesi yapması anlamına geliyor. İtalya’nın hedeflerine ulaşamamasının maliyeti ise 15,5 milyar euro olarak hesaplandı.
‣ [İklim Masası] Emisyonları sıfırlamak için karbonun etkin fiyatlandırılması şart
Ancak en az 12 ülkenin hedeflerine ulaşmada başarısız olması nedeniyle kredi kıtlığı yaşanabilir. Bu durum 2030 yılında bir ihale savaşına yol açarak kredi fiyatlarının artmasına neden olabilir.
Analizi yapan uzmanlar ülkelerin 2030 hedeflerine ulaşmak için hala zamanları olduğunu belirtiyor. T&E’nin iklim direktörü Sofie Defour, rapor için “Ülkelerin 2030 yılında ödemek zorunda kalacakları ceza miktarı akıllara durgunluk veriyor. Ülkeler net bir seçimle karşı karşıya: Ya karbon borçları için diğer ülkelere milyarlarca dolar ödenecek ya da vatandaşlara da faydası olacak yeni politikaları yürürlüğe koymak” dedi.
Hedeflere ulaşmak için hala vakit var
Almanya ve İtalya elektrikli araç kullanımını arttırabilir veya binalara yalıtım yapmak gibi birçok önlem alabilir.
Ülkelerin 30 Haziran’da yeni Ulusal Enerji ve İklim Planları‘nı (NECP) sunmaları bekliyordu. Ancak yalnızca Hollanda, Danimarka, Finlandiya ve İsveç bu plana ulaşabildi.
ESR hedefleri NECP’ler için önemli bir ölçüt. Ancak yalnızca altı ülke hedefleri değerlendiren komisyondan geçer not aldı. Bu ülkeler Hırvatistan, Çekya, Macaristan, Lüksemburg, Slovenya ve İspanya oldu.
Danimarka ise ESR’nin kapsadığı alanlar da dahil olmak üzere NECP belgelerinde yaptığı değişikliklerden sonra hedeflere ulaşma yolunda olduğunu gösterdi.
