Uzlaşma Komisyonunda, yeni anayasanın “gençlik hakları, yaşlı hakları, engelli hakları, kadın hakları ve vicdani ret” maddelerini görüşüldü.
BDP ‘vicdani ret’ için “Kimse vicdani kanaatlerine aykırı olarak askerlik hizmetini yerine getirmeye veya silah altına alınmaya zorlanamaz. Vicdani sebeplerle askerlik hizmetini reddedenler için öngörülecek alternatif kamu hizmetlerinin yerine getirilmesine ilişkin esaslar kanunla düzenlenir. Kamu hizmetinin süresi her halükarda askerlik süresinden uzun olamaz” şeklinde yeni madde önerirken, AKP, CHP ve MHP bu öneriye karşı çıktı.
AKP’li üye Mustafa Şentop, mevcut Anayasa’daki “Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir” hükmünün, gerektiğinde yasayla bir vicdani ret düzenlemesine olanak tanıdığını söyleyerek, yeni maddeye gerek olmadığını vurguladı.
Gençlik, yaşlı ve engelli haklarıyla ilgili ayrı başlıklar açılması konusunda CHP ve BDP aynı noktada buluşurken, AK Parti ve MHP itiraz etti. Bunun yerine ‘özel olarak korunması gereken kesimlerin hakları’ başlığı altında metin yazılırken, bu maddeye, devletin yetim ve dullar için de özel koruma önlemleri alabileceğine ilişkin yeni hükümler eklendi.
Madde metni ise şu şekilde oluşturuldu:
“Devlet, gençlerin, yaşlıların, engellilerin, sürekli hastaların, harp ve vazife şehitlerinin yakınlarının, malul ve gazilerin, dul ve yetimlerin ve özel olarak korunması gereken diğer toplum kesimlerin haklarını korumak; bunların insan onuruna yaraşır bir hayat sürdürmelerini ve toplum hayatına etkin birşekilde katılmalarını sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri alır. Özel olarak korunması gereken toplum kesimlerinin siyasi hayata katılmasını kolaylaştıracak tedbirleri almak devletin görevlerindendir.”
Madde gerekçesinde ise “dul” kelimesinin kadın ve erkekleri kapsayacak şekilde anlaşılmasını sağlayacak açıklama yapılması karalaştırıldı.
MHP’nin muhalefet tanımı: “haşereler”
Kadın hakları ile ilgili maddenin görüşmeleri sırasında BDP ile MHP arasında tartışma yaşandı. BDP’nin Anayasa danışmanı, Eşbaşkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş, önerilerinin toplumun değişik kesimlerini yansıtan sivil toplum örgütlerinden, özellikle kadın örgütlerinden ve diğer hak talep eden kesimlerden görüş alınarak hazırlandığını söyledi.
Bunun üzerine MHP’li üye Oktay Öztürk, “Siz önerilerinizle kapılar aralıyorsunuz, bu kapılardan içeriye haşere doluyor” dedi.
Bu söz üzerine BDP’li Beştaş, “Kadınlara ve diğer muhalif kesimlere haşere diyemezsiniz” diye çıkışınca MHP’li Öztürk, toplantıda bulunan BDP’li üye Altan Tan’a dönerek “Benim muhatabım milletvekilleridir, siz benim muhatabım değilsiniz, haddinizi bilin” dedi. Araya giren Tan ise “Bu masada bir tartışma ortamı var, herkes görüşlerini çok rahat bir şekilde anlatabilir. Meral hanım da partimizin bir temsilcisidir” diye yanıt verdi.
Komisyon çalışmalarına 28 Kasım Çarşamba günü devam edecek.
(Agos, Yeşil Gazete)
