Aruba, doğa hakkını ve temiz çevre hakkını tanıyan 2. ülke olma yolunda

Karayip ülkelerinden biri olan Aruba‘nın anayasa değişikliği taslağı, ülkeyi doğanın var olma hakkını tanıyan dünyadaki ikinci ülke haline getirecek.

Aruba hükümeti, doğanın doğal haklara sahip olduğunu kabul eden ve aynı zamanda “temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevre”nin bir insan hakkı olduğunu onaylayan iki çevre hakkını anayasasına dahil etmek için harekete geçiyor. Bu adımla birlikte ülkedeki hükümet, insanların doğal dünya ile karşılıklı bağımlılığını kabul eden büyüyen çevre hareketi ile uyumlu hale gelmiş olacak.

Inside Climate News‘ten Katie Surma‘nın aktardığına göre; Aruba’nın Doğa Bakanı Ursell Arends, Mart başlarında hem bu insan hakkını hem de doğanın, karada ve suda, “ekosistemlerinin ve biyolojik çeşitliliğinin korunması, muhafazası ve restorasyonu ve yaşam döngülerinin yenilenmesi” haklarını tanımak için önerilen bir anayasa değişikliği teklifini açıkladı.

Ursell Arends – Kaynak: Office of Ursell Arends

Tasarıya göre, hükümetin “iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarından korunmak için önleyici tedbirler alması” gerekecek.

Kamuoyu, yasa tasarısının incelenmek üzere Aruba Danışma Konseyi‘ne gönderileceği 4 Nisan tarihine kadar yazılı görüş bildirebilecek.

Hükümet daha sonra Aruba’nın 21 üyeli yasama meclisine teklifin son halini göndermeden önce önerilen değişikliği revize edebilecek.

Milletvekillerinin üçte ikisinin anayasa değişikliği yasasını onaylamak için oy kullanması gerekiyor.

Başarılı olması halinde yaklaşık 120 bin nüfuslu Aruba, Ekvator‘un ardından dünyada “doğa haklarını” anayasal olarak tanıyan ikinci ülke olacak.

Aralarında İspanya, Bolivya ve Uganda‘nın da bulunduğu yaklaşık 30 ülke doğanın, belirli ekosistemlerin ya da bireysel türlerin var olma ve yenilenme hakkı gibi doğal haklara sahip olduğunu yasal ya da yargısal olarak kabul etmiş durumda.

Değişiklik, Aruba’nın 1986 yılında Hollanda Antilleri‘nden ayrılmasından bu yana anayasasını ilk kez değiştirmesi anlamına geliyor.

Ancak Aruba, dışişleri ve savunma konularının Hollanda hükümeti tarafından denetlendiği, Hollanda’ya bağlı kurucu bir ülke olmaya devam ediyor.

Öte yandan Arends, yaza kadar nihai bir tasarı hazırlamayı umduğunu ve en az 14 milletvekilinin imzalayacağından emin olduğunu söyledi ve şunları dile getirdi:

“Aruba’daki herkes yaşanan çevresel yıkımın büyüklüğünün ve doğanın ekonomimiz ve adamız için öneminin farkında.”

Aruba’nın 4 milyar dolarlık ekonomisi büyük ölçüde turizmden besleniyor ve bu da adanın beyaz kumlu plajlarına, kıyı ekosistemlerine ve okyanuslarına bağlı.

Çevresel zorluklar arasında, özellikle adayı ziyaret eden yılda 2 milyon turistten kaynaklanan atık yönetimi, balıkçıların aşırı avlanması ve okyanuslardaki plastik kirliliği yer alıyor.

Pendik büyüklüğündeki bu küçük ada, ölçülebilir kıyı erozyonu, deniz seviyesinin yükselmesi ve deniz yaşamı için gerekli mineralleri azaltan okyanus asitlenmesi yoluyla iklim değişikliğinden giderek daha fazla etkileniyor.

Aruba’nın Doğa Bakanı Arends, “Aruba’da güvendiğimiz ekosistemler eskiden olduğu gibi işlev göremeyecek kadar bozulmuş durumda” diyor.