Nepal Yüksek Mahkemesi’nin 2 Mayıs kararıyla ülkede eşit evlilik yasalaşacak. Mahkeme’nin bağlayıcı kararıyla Nepal, Güney Asya‘da eşit evlilik hakkının tanındığı ilk ülke olacak. Nepal, Eylül 2015’te değiştirdiği Anayasa’sında LGBTİ+ haklarını korumaya aldı.
Kaos GL‘den Aslı Alpar‘ın aktardığına göre; süreç Nepal’deki aktivistler için kolay olmadı; 2007’de bir grup aktivist, Yargıtay’a sunduğu dilekçeyle eşit evlilik hakkını talep etti. 16 yıl süren bu hukuk mücadelesi yalnızca eşit evliliğin yasallaştırılmasını için değil queer topluluğunun tam anlamıyla tanınması için birçok başka talebi de içeriyordu.
Peki, LGBTİ+’ların Anayasa’ya dâhil edilmesinde nasıl bir savunuculuk yolu izlendi?
Sivil toplum kuruluşu Blue Diamond Society, Anayasa hazırlık sürecinde yer alan anahtar kişilerle aylar süren bir dizi savunuculuk ve duyarlılık artırma çalışması yürüttü. Kuruluş, LGBTİ+’ların insan hakları hakkında özel teknik dil desteği ve veri sağladı.
Blue Diamond Society, Temmuz 2015’te, toplulukları Anayasa hazırlama sürecine dâhil etmek için her biri Nepal’in beş bölgesinde çalıştay düzenledi. Çalıştaylara LGBTİ+’lar da dâhil oldu ve bir dizi tavsiye hazırlandı. Bu tavsiyeler ülkenin dört bir yanından 100’den fazla Kurucu Meclis temsilcisine ulaştırıldı.
LGBTİ+’ların hakları için çalıştaylar, onur etkinlikleri düzenlendi
Bölge ve yerel ofislerden temsilciler ve Ulusal İnsan Hakları Komisyonu yetkilileri ile birlikte Anayasa’ya LGBTİ+’ların dâhil edilmesi üzerine bir çalıştay yapıldı.
Çalıştay, Nepal’de ayrımcılığın yaygın olduğunu ve mevcut ayrımcılık yasağı hükümlerinin cinsel azınlıklara yeterince koruma sağlayamadığını ortaya koydu. Bu sonuç, LGBTİ+’ların insan haklarının Blue Diamond Society tarafından yürütülen savunuculuk çalışmalarının merkezine alınmasına sebep oldu ve Kuruluş, LGBTİ+’ların haklarının Anayasa’da teminat altına alınması için her yıl ‘Onur’ etkinlikleri düzenledi.
Ayrıca ulusal bir istişare grubu LGBTİ+’ların sağlık, çalışma, eğitim haklarına erişimleri konusunda karşılaşılan engeller ve zorlukları inceledi. Aralarında Kadın, Çocuk ve Sosyal Yardım Bakanlığı, Ulusal İnsan Hakları Komisyonu, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Kurucu Meclis, sivil toplum ve yerel yönetimlerden temsilcilerin olduğu 200’den fazla temsilci bir araya geldi.
Buradaki bilgiler “İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve LGBTİ Kişilerin İçerilmesi: Parlamenterler için bir El Kitabı”ndan derlendi.
