Her toplumun mitolojisi o toplumun kültürel ve zihinsel yapısına ayna tutar.
Batılı ülkelerin çeşitli sanat kolları ile bize tanıtmış olduğu Zeus’u, Afrodit’i çok iyi biliriz ama Türk mitosları ve Anadolu efsaneleri pek bilinmez. Biz de her ayın ikinci haftası yayımlayacağımız Çocuklar İçin Türk Mitosları, Anadolu Efsaneleri] dizisi ile çocuklarımızı unutulmaya yüz tutmuş bu öykülerle buluşturmak istiyoruz.
Yunanca kökenli bir kelime olan mitos (mythos) söz, öykü anlamına gelir. İlk insanlar mitoslar anlatarak evreni, tabiat olaylarını ve yaşamla ilgili sırrını çözemedikleri durumları açıklamaya çalışmışlar.
Mitoslar, tüm efsanelerin, destanların, masalların, hatta bugün okuduğumuz edebi türlerin de kökenlerini oluşturur. Bilinçaltı üzerine çalışan bilim insanları, mitosların evrensel geçerliliğe sahip yaşam kalıpları olduğunu ve her insan için anlamlı mesajlar taşıdığını söyler.
Bu hafta Yaşam Tanrıçası Umay Ana’dan söz edeceğiz. Adını söyleyip kanatlarının altına sığınacağız.
***
3 – Yaşam Tanrıçası – Umay Ana
Yerin ve göğün yaradanı Ülgen,
Göklerden süzülüp dünyaya inerken
Yanında bir kayın vardı.
Kayın dokuz köklü ve altın yapraklı,
Sekiz gölgeli mübarek bir ağaçtı.
Bir yanında güneş, diğer yanında ay;
Ucu Şimal Yıldızı’na bağlıydı.
İçinde kimselerin bilmediği Kumay Kuşu saklıydı.
Kayın salınca köklerini dünyaya,
Yaşam suyu karıştı toprağa.
İçindeki Kumay Kuşu açtı zümrüt yeşili kanatlarını;
Saldı altın saçlarını.
Yeryüzüne bereket, etrafına ışık saçtı.
İnsan olsun, hayvan olsun,
Can verdi nefesiyle dünyaya gelecek yavrulara.
Anladık ki Kumay Kuşu aslında
Yaşam tanrıçası Umay Ana’ydı.
Umay Ana korur kötülüklerden çocukları ve yavru hayvanları.
Bir bebek uykusunda gülümsüyorsa;
Deler ki, “Umay Ana onunla beraberdir mutlaka”.
Yazan: Dilge Güney
Resimleyen: Berna Erözkan Akan
