İzmir-Gaziemir ilçesi-Emrez Mahallesi’ndeki Aslan Avcı Döküm San. ve Tic. A.Ş. işletmesinde bulunan nükleer bulaşıklı atıkların Turanlar A.Ş. tarafından ayrıştırılması, nakli ve bertaraf işlemleri ile ilgili olarak bölgede yaşayanların korku ve endişesi bitmek bilmiyor.
Yeşiller ve Sol gelecek Partisi ile EGEÇEP adına davaya müdahil olarak her adımı takip eden Av.Arif Ali Cangı’dan öğrendiğimize göre sebep, arazide tespit edilen radyoaktif atıkların temizliğinin bilimsel yöntemler uygulanmadan gerçekleştiriliyor oluşu. Çünkü radyaoaktif kirlilik olduğu tanımlanan bir alanda yapılacak temizlik uygun donanım ve ekipman gerektirir.
En son Ağustos ayındaki haberimizle açıkladığımız gibi mahkemenin, fabrika alanındaki temizliğin yapılabilmesi için Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu alınması şartını koşmuş olmasına rağmen bu gün arazinin temizliğinden sorumlu TAEK, değil ÇED onayı almak, ÇED onayı almak için başvuru bile yapmış değil. Buna rağmen arazide bir takım çalışmaların yapıldığı anlaşıldığı üzere Av. Cangı bölgede yaşayanlar tarafından yapılan şikayetleri dikkate alarak Valiliğe ve Savcılığa konuyla ilgili olarak suç duyurusunda bulundu. Kamuoyunun dikkatini çekmek ve desteğini sağlamak için change.org da bir de kampanya başaltıldı, kampanya hala aktif, imzalayarak destek verilebilir.
Mahkeme kararına rağmen ÇED başvurusu yapılmadığı için Av Cangı ve davanın diğer müdahilleri 26 Ağustos’ta Valiliğe ve Savcılığa bildirimde bulundu. “İzmir Valiliği’ne “mahkeme kararı herkesi TAEK’i de bağlar. Kararda “ayrıştırma işleminin ÇED’siz yapılamayacağı” açıkça belirtilmiş olmasına karşın, Anayasanın 138.maddesi gereğince kim olursa olsun çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan alanda ayrıştırma işlemi yapamaz. Mahkeme kararında taraf olan İzmir Valiliği, kararın uygulanmasını sağlamaktan birinci derecede sorumludur.” gerekçesiyle yaptıkları bildirime cevap ise Valilik bünyesindeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden 6 Kasım tarihinde geldi. Resmi yazı ile yapılan açıklama işletme içerisinde fiziksel ayırma işlemlerinin TAEK kontrolünde , bahsi geçen işletmedeki tüm faaliyetlerin de TAEK gözetimi ve bilgisi dahilinde yürütüldüğü şeklindeydi ve bildirim “TAEK tarafından radyoaktif kirlenmenin sona erdiğine dair onay verilmesinin ardından alanda kalacak atıklar ile ilgili valilik tarafından gerekli işlemler yürütülecektir” ifadesiyle son buluyordu.
Bu durum açıkça TAEK’in hukuku tanımadığını gösterdiği üzere Av Cangı ve beraberinde davaya müdahil olanlar tarafından bu kez, 16 Kasım tarihinde TAEK Başkanlığına yönelik “Mahkeme kararına aykırı işlem ve eylemlere izin verilmemesini, ayrıştırma ve bertaraf projesi için çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) sürecinin derhal başlatması” nı talep eden bir dilekçe gönderildi eş zamanlı olarak da TAEK hakkında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına dava açıldı.
TAEK’in hukuka ve bilime aykırı uygulamaları aslında bir skandallar listesine uzanıyor . Geçen sene Manisa Köprübaşı Kasar köyü civarında tespit edilen normalden 140 kat fazla olan radyoaktivite için bilim insanlarının ortaya koyduğu ölçümlere rağmen “Beklenen bir durum, doğal kaynaklı” gibi ifadelerde bulunmuştu. Daha eskiye gidecek olursak Nükleer santralı olmayan Türkiye, İstanbul İkitelli’de 1999’da meydana gelen olayla “dünyanın en önemli 20 radyoaktif kazası” listesine girmişti. Olayda 13 kişilik Ilgaz Ailesi, “Hurda” diye atılan maddelerdeki radyasyona maruz kalmış, Hüseyin Ilgaz hayatını kaybetmişti. Olay sebebiyle Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun da, AİHM aşamasında tüm aileye tazminat ödediği ortaya çıkmıştı.
TAEK, 4800 megawattlık 2 nükleer santral kurulması planlanan Türkiye’de nükleer alanda düzenleyici ve denetleyici faaliyetleri yürütmesi beklenen bir kurum ve bugün davalık.
Haber: Pınar Demircan
(Yeşil Gazete)
