By 
Gelecek yıl düzenlenecek olan 2024 Paris Olimpiyatları’nın organizatörleri, emisyonları yarıya indireceklerini ve “iklime olumlu katkıda” bulunacaklarını belirtiyor. Ancak çevre grupları bu iddiayı “yanıltıcı” buluyor.
Büyük altyapı, uluslararası seyahat ve kaynaklar üzerinde baskı yaratan olimpiyatların iklim üzerindeki etkisi, oyunları uzun süredir gölgede bırakıyordu.
Peki 2024 Paris Olimpiyatları gerçekten sürdürülebilir olacak mı?
‣ Pekin Kış Oyunları’nın karbon nötr ilk olimpiyat olması ne anlama geliyor?
Paris Olimpiyatları ne kadar ‘sürdürülebilir’ olacak?
Euronews‘ten Angela Symons‘ın aktardığına göre, Paris 2024’ün Çevresel Mükemmellik Direktörü Georgina Grenon, “Bu oyunları yarı emisyonla yapabileceğimizi göstermek istiyoruz” diyor.
2012’de Londra’da ve 2016’da Rio’da düzenlenen oyunlardan kaynaklanan emisyonların ortalama 3,5 milyon ton karbondioksit eşdeğeri olduğu ifade ediliyor. Organizatörler, gelecek yıl Paris’te düzenlenecek olan etkinliğin ise yaklaşık 1,6 milyon ton karbondioksit eşdeğeri emisyon ortaya çıkaracağını iddia ediyor. Emisyonlar seyahat, inşaat ve konaklama, güvenlik ve yiyecek içecek dahil olmak üzere farklı operasyonlara ayrılarak hesaplanıyor.
Paris, ihtiyaçlarının yüzde 95’i için mevcut veya geçici altyapıları kullanarak inşaat kaynaklı karbon ayak izini sınırlandırıyor. Emisyonların azaltılması umuduyla etkinlik alanlarının çoğu, toplu taşıma bağlantı noktalarına göre seçiliyor.
Elektriğin mümkün olduğu ölçüde yenilenebilir kaynaklardan sağlanacağı belirtiliyor. İzleyicilere yönelik “düşük karbonlu” menülerde, daha az etli yemeklerin yer alacağı da bildiriliyor.
Grenon, “2024’te teknik olarak mümkün olan sınırlar dahilinde, azaltım, azaltım, daha fazla azaltım için her türlü çabayı göstereceğiz” diyor.
Ancak strateji aynı zamanda büyük ölçüde karbon takasına da dayanıyor. İklim savunucularına göre, bu sorunun kökeninin ele alınmadığını gösteren, sorunlu bir çözüm.
‣ Kış Olimpiyatları ne kadar sürdürülebilir?
Karbon takası, oyunları ‘iklim dostu’ hale getirebilir mi?
Paris 2024’ün organizatörleri, karbon takasının bu yılki oyunların sürdürülebilirlik alanında dünyada bir ilk olmasını garanti edeceğini söylüyor.
Organizatörler, “Yayacağımızdan daha fazla karbondioksit emisyonunu takas ederek iklime olumlu katkısı olan ilk büyük spor olayı olacağız” diyor.
Karbon takası, atmosfere salınan karbondioksite eşdeğer azaltımlar yapmak için tasarlanmış ağaçlandırma gibi yeşil projelere yatırım yapmayı da içeriyor.
Bununla birlikte, bağımsız gözlemci Carbon Market Watch‘a göre, bu projelerin etkilerini nitelendirmek zor ve zamanla meydana gelen değişikliklere karşı savunmasız. Ayrıca daha sürdürülebilir seçeneklerden uzaklaştırıcı bir etkisi bulunuyor. Bunun yanı sıra çiftçiler ve Yerli halklar üzerinde de olumsuz etkilere yol açabiliyor.
Olimpiyatların organizatörleri, karbon takası ortaklarını titizlikle değerlendireceklerini söylüyor. Grenon, bu seçeneğin yalnızca “azaltılması veya kaçınılması mümkün olmayan emisyonlar için” kullanılacağını da ekliyor.
‣ 2032 Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları Avustralya’da yapılacak
‘En sürdürülebilir olay, gerçekleşmemiş olandır’
Birleşik Krallık‘taki Loughborough Üniversitesi‘nde profesörlerinden spor ekolojisi uzmanı Madeleine Orr, takasın “kabul edilebilir bir seçenek” olduğunu söylüyor, ancak oyunları “sürdürülebilir” kılmanın nasıl sağlanabileceğini “en sürdürülebilir” tanımı üzerinden anlatıyor:
Her şeyi doğru yapsalar bile, büyük bir uluslararası etkinlik tamamen sürdürülebilir olamaz. En sürdürülebilir olay, gerçekleşmemiş olandır.
Carbon Market Watch’tan aynı fikirde olduğunu ifade eden Lindsay Otis Nilles “Bir olayın iklim üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylemek yanıltıcıdır” diyor ve ekliyor:
“Olayın kendisi iklim için zararlı olan sera gazları üretiyor. Organizatörlerin dış projelere maddi destek vermesi bunu değiştirmez.”
Olimpiyatlar daha çevre dostu hale getirilebilir mi?
2021 yılında Nature dergisinde yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar, olimpiyat oyunlarını daha sürdürülebilir hale getirebilecek üç eylemi ortaya koydu.
Araştırmacılar, “Etkinliğin boyutunu önemli ölçüde azaltın, oyunları aynı şehirler arasında dönüşümlü yapın ve bağımsız sürdürülebilirlik standartları uygulayın” tavsiyelerinde bulunuyor.
Orr ayrıca, daha az seyircinin uzaktan uçakla geldiği, daha küçük çaplı bir etkinliğin daha iklim dostu olacağını öngörüyor.
Madeleine Orr, olayın boyutunu ve kapsamını küçülterek daha az altyapı gerekeceğini ve daha az atık ortaya çıkacağını öne sürüyor:
Dünya, taraftarlar olmadan Tokyo [2021] ve Pekin‘i [2022] seve seve izledi. İzleyiciler oyunlara gitmek yerine TV yayınlarını izleselerdi daha sürdürülebilir olabilirlerdi.
Comments