‘10 büyükelçinin istenmeyen kişi ilan edilmesi Türkiye’yi ateşe hapsetmek demek’

Yeşiller Partisi Eş Sözcüleri, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, dört yıldır tutuklu yargılanan iş insanı ve insan hakları savunucusu Osman Kavala‘nın serbest bırakılmasını isteyen 10 büyükelçinin “istenmeyen kişi” ilan edeceğini söylemesi üzerine açıklama yaptı.

Erdoğan, büyükelçilerin “istenmeyen kişi” ilan edilmeleri için Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na talimat verdiğini belirterek “Gerekli talimatı ben de Dışişleri Bakanımıza verdim. Ne yapması gerektiğini söyledim. ‘Bu 10 tane büyükelçinin bir an önce istenmeyen adam ilan edilmelerini hemen halledeceksiniz’ dedim. Bunlar Türkiye’yi tanıyacaklar. Türkiye’yi bilmedikleri, anlamadıkları gün burayı terk edecekler” demişti.

‘Endişe ile takip ediyoruz’

Yeşiller Partisi Eş Sözcüsü Emine Özkan, “Erdoğan’ın 10 büyükelçi için istenmeyen kişi ilan edilmesi ‘talimatını’ verdiğine dair açıklamasını endişe ile takip ettik” ifadelerini kullandı.

Yeşil Gazete’ye konuşan Özkan, “Bunun yanı sıra süreçte dış işlerinin verilen talimata dair somut bir adım atmadığını ve yandaş gazetelerin de meseleyi hafifletmeye çalışan açıklamalarda bulunduğunu görüyoruz” dedi.

Dışişleri’ne talimat gitmemiş

İstenmeyen kişi ilanı konusunda belirsizliğin sürdüğünü belirten Eş Sözcü Koray Doğan Urbarlı ise “Bugün Cumhurbaşkanı’na iliştirilmiş gazetecilerden olan Abdülkadir Selvi’nin köşe yazısından öğreniyoruz ki; Erdoğan bu açıklamayı yaptığında Bakanlığa henüz bir talimat gitmemiş” dedi.

Urbarlı bu durumu “Yani iç kamuoyuna yönelik bir esip gürleme var ama bu rüzgârın şiddeti Dışişleri Bakanlığı’na kadar bile ulaşamamış. Bu AKP’nin yaşadığı güç kaybının net bir göstergesi” sözleriyle yorumladı.

‘Bizi ateşe hapsetmek demek’

Sürecin tamamlandığını farz edersek bunun elbette çok büyük bir kırılma yaratacağını ifade eden Urbarlı, “Türkiye şimdiye kadar sadece 3 kişiyi istenmeyen kişi ilan etti. Şimdi 10 Büyükelçiyi ve de dünya siyasetini belirleyen 10 ülkenin Büyükelçisi’ni istenmeyen kişi ilan etmek Türkiye’nin etrafında büyük bir ateş yakıp bizi de o ateşe hapsetmek demek” dedi.

Urbarlı, “Birkaç gün sonra siz o 10 ülkenin öncülük ettiği hedefler için COP26’ya gideceksiniz. Ne konuşacaksınız orada?” sorusunu yöneltti.

‘Hukuksuzluk artık saklanamıyor’

Erdoğan’ın neden böyle bir çıkış yapmaya ihtiyaç duyduğunu yorumlayan Urbarlı, “Erdoğan çok uzun süredir ‘Aynı bayrağın altında toplama’ gücünü yitirmiş durumda. Dış politikadaki bir ‘Siz hepiniz Türkiye tek’ algısı içeride onun etrafında bir kenetlenme yaratır zannediyor ama sadece zannediyor. Çünkü Osman Kavala Davası konusunda artık daha geniş bir kesim konuşuyor ve ortada yaşanan hukuksuzluk artık saklanamıyor” dedi.

Urbarlı, “Bir de elbette yaşanan büyük ekonomik çöküşü gizleme amacı var ki zaten ilk akla gelen bu olduğu için zaten başarısız bir hamle olduğu açık” ifadelerine yer verdi.

‘Başka gündemler yaratma peşinde’

Emine Özkan ise “Türkiye’yi uluslararası alanda daha da yalnızlaştıracak adımların atılması sadece dış politikada değil iç siyasette ve en önemlisi ekonomide de Türkiye’yi zora sokuyor, gerçek gündemlerin konuşulmasının önüne geçiyor” yorumunu yaptı.

Her zaman olduğu gibi Erdoğan’ın ekonomik kriz gerçeği gölgelensin diye başka gündemler yaratma peşinde olduğunu dile getiren Özkan, “Fakat şunu görmemiz gerek içinde bulunduğumuz kısır döngüde hükümetin ve özellikle Cumhurbaşkanının attığı her adım, yaptığı her açıklama, aldığı her karar krizi büyütecek bir sebebe dönüşmeye mahkum. Keza bu sabah dolar güne yeni bir rekor kırarak başladı, TL rekor değer kaybı yaşamayı sürdürdü” dedi.

İstenmeyen kişi nedir?

“Persona non grata” yani “istenmeyen kişi” terimi; devletlerarası ilişkilerde bir ülkeye girmesi veya o ülkede kalması, ülkenin merkezi hükümeti tarafından yasaklanan yabancı bir kişi için kullanıyor.

“İstenmeyen kişi” kendisine verilen diplomatik dokunulmazlık hakkı sayesinde tutuklama ve herhangi bir kovuşturmadan korunan yabancı diplomata bir ülkenin uygulayabileceği en ciddi kınama biçimi olarak biliniyor.

Eğer bir ülke; yabancı büyükelçileri ‘istenmeyen kişi’ ilan ederse, o elçilerin bulundukları ülkeler de aynı şekilde karşılık veriyor.