Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı ( International Renewable Energy Agency-IRENA) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labour Organization-İLO) iş birliğiyle, ”Yenilenebilir Enerji ve İşler – Yıllık İnceleme 2024” raporu açıklandı.
Rapora göre geçen yıl yenilenebilir enerji sektöründeki işlerde yıllık yüzde 18’lik artışla şimdiye kadarki en yüksek artış kaydedildi. “Yeşil işler”, 2022’de bulunduğu 13,7 milyon seviyesinden, 2023’te 16,2 milyona yükseldi.
Bu işlerin en büyük katkı sağlayıcıları arasında güneş fotovoltaik (7,1 milyon iş), biyoyakıtlar, hidroelektrik ve rüzgar enerjisi yer alıyor.
Çin yine en önde
Yenilenebilir enerji alanında en büyük yatırımları yaparak başı çeken ülke olan Çin, “yeşil işler”de de önde. Ülkede geçen yıl yedi milyondan fazla yeşil iş yaratıldı. Bu da küresel toplamın yüzde 46’sına denk geliyor.
Çin’deki bu işlerin en büyük payı – yaklaşık 4,6 milyon – güneş enerjisi sektöründe. Ayrıca rüzgar ve hidroelektrik sektörünü de domine ediyorlar.
Avrupa Birliği ülkelerinde ise bir yılda toplam 1,81 milyon yeşil iş yaratıldı.
Rapordan bazı rakamlar şöyle:
Küresel yenilenebilir enerji istihdamı 2023’te 16,2 milyon: Bu rakam, 2022 yılında 13,7 milyondu. Sadece Çin’de 7,4 milyon yeşil iş yaratıldı. (Toplamın yüzde 46’sı) AB, 1,8 milyon, Brezilya 1,6 milyon istihdama sahip. ABD ve Hindistan’da da 1 milyondan fazla “yeşil iş” istihdamı gerçekleşti.
7,1 milyon güneş fotovoltaik (PV): 2023’te toplam PV işlerinin yüzde 44’ünü oluşturan 7,1 milyon işgücü yaratıldı. Çin, 4,6 milyon ile başı çekerken AB 720 bin istihdam ile uzak ara ikinci sırada yer alıyor.
2.3 milyon doğrudan istihdam: Geçen yıl hidroelektrik enerjideki istihdam, 2022’ye göre yüzde 4 düşüş gösterdı. Yeni eklemelerle daha yavaş bir hızı yansıtıyor.
2,8 milyon biyoyakıt istihdamı: Bunun büyük kısmı, mevsimlik ve yarı zamanlı olmak üzere tarımsal tedarik zincirinde yer alıyor. Brezilya 994 bin kişiyle fazla istihdam sayısına sahip, Endonezya 798 bin kişiyle onu takip ediyor.
1,5 milyon rüzgar enerjisi istihdamı: Burada da Çin 745 bin istihdam ile önde. İkinci sıradaki Avrupa Birliği ülkeleri, halen teknoloji lideri ve yaklaşık 316 bin çalışanı bulunuyor.
IRENA, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılmasını öngörüyor.
Adil geçiş çabaları
Rapor, IRENA’nın 2011 yılından bu yana devam eden, yenilenebilir enerjiye dayalı bir enerji dönüşümünün sosyo-ekonomik etkilerine ilişkin kapsamlı analitik çalışmasının bir parçası olarak yayımlandı.
Çalışmaların hedefi; bir değer zinciri oluşturabilmek, kadınların yenilenebilir enerji sektörüne katılımını sağlamak, eğitim ve öğretim ihtiyaçları ve fırsatlarını belirlemek ve 2050’ye kadar enerji geçiş yollarının istihdam, gayri safi yurtiçi hasıla ve insan refahı üzerindeki etkisinin modellenmesi olarak belirtiliyor.
Çalışmanın en önemli vurgusu “adil geçiş” üzerine. Adil bir geçiş sadece gerekli mali kaynakların toplanması ve yeni teknolojilerin geliştirilmesi anlamına gelmiyor, aynı zamanda fosil yakıtlardan çıkışla birlikte yenilenebilir enerji sektörüne geçişin herkes için somut faydalar sağlamasını temin etmesi gerekiyor. En önemli bileşenler ise; kapsayıcılık ve eşitlik.
Uluslararası Çalışma Konferansı‘nın 2023 yılındaki 111. Oturumunda, beceri geliştirmenin aşağıdakilerin sağlanmasında kilit bir unsur olduğu vurgulanmıştı:
Adil geçiş: İşgücü piyasasına yeni girenler için eğitim ve öğretimi hep birlikte geliştirmek ve mevcut çalışanların yeniden beceri kazanma ve beceri geliştirme fırsatlarına sahip olmalarını sağlamak.
Eşit dönüşüm: Özellikle kadınlar, gençler ve azınlık grupları için geniş fırsatlar sunan, çeşitlilik içeren bir işgücünün oluşturulması; cazip, üretken ve insana yakışır işler yaratılması.
Çalışmada bu işlerin iyi ücret, güvenli çalışma koşulları ve işçi haklarına saygıyla birlikte eşitliği desteklemesi, sosyal adaleti ve dünyanın dört bir yanındaki toplulukların yaratılan iş ve gelirlerden adil bir pay almasının sağlaması; böylelikle kapsayıcı ve sürdürülebilir bir enerji dönüşümünün gerçekleştirilmesi gereğine vurgu yapılıyor.
Raporun tamamına buradan erişebilirsiniz.
