By 
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından düzenlenen ve yerel yönetimleri iklim açısından güvenli bir geleceğe yönlendirmeyi amaçlayan Tek Dünya Kentleri Yarışması‘nda Türkiye‘den üç belediye; Antalya, İstanbul ve Kadıköy, ulusal finalist olarak seçildi.
Dünya nüfusunun yüzde 55’ini, Türkiye nüfusunun ise yüzde 77’sini barındıran kentler, aynı zamanda sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 70’inden sorumlu. İklim kriziyle mücadelede ve biyolojik çeşitliliğin korunmasında kentlerin oynadığı rol büyük. Bu bağlamda, WWF’in Tek Dünya Kentleri Yarışması, yerel yönetimleri iklim açısından güvenli bir geleceğe yönlendirmeyi amaçlıyor.
2023 – 2024 döneminde dünya genelinden 350’den fazla yerel yönetim, aralarında Antalya, İstanbul ve Kadıköy’ün de bulunduğu bu yarışmada küresel iklim öncüsü olmak için yarışıyor.
Türkiye’den yarışmaya katılan Antalya, İstanbul ve Kadıköy belediyeleri, iklim kriziyle mücadele konusunda iddialı hedefler ve geniş eylem planları ile ön plana çıktı. Antalya, İstanbul ve Kadıköy’ün 2030 yılına yönelik emisyon azaltım hedefleri, enerji kullanımının azaltılması, ulaşımın karbonsuzlaştırılması ve atık yönetimi gibi alanlarda somut adımlar içeriyor.
WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu, kentlerin emisyon azaltımı konusunda kritik bir role sahip olduğunu vurguluyor. Sabuncu, kentsel dönüşüm süreçlerinde enerji tüketimi düşük binalar, etkin toplu taşıma sistemleri ve akıllı şehir planlaması ile emisyonların azaltılabileceğini belirtiyor.
Antalya, İstanbul ve Kadıköy, Tek Dünya Kentleri Yarışması’nda Türkiye’yi uluslararası alanda temsil ediyor. Yarışma, kentlerin iklim değişikliğiyle mücadeledeki yenilikçi çözümlerini ve sürdürülebilir uygulamalarını küresel bir platformda sergilemelerine olanak tanıyor.
Türkiye’nin ulusal finalistleri, iklim değişikliğiyle mücadelede yerel düzeyde attıkları adımlarla sadece kendi kentlerini değil, uluslararası toplumu da ileriye taşıyorlar. Bu kentler, diğer belediyelere de ilham kaynağı olmayı hedefliyor. İklim krizinin üstesinden gelmek için tüm toplumsal aktörlerin katkısı büyük önem taşıyor. WWF-Türkiye ve finalist belediyelerin bu yöndeki çabaları, küresel iklim hedeflerine ulaşmada önemli bir adım olarak görülüyor.
Antalya 2050’ye kadar karbon nötr olmayı hedefliyor
“2013’ten beri Avrupa Belediye Başkanları Sözleşmesi’ne (Covenant of Mayors) üye olan Antalya Büyükşehir Belediyesi, Başkanlar Sözleşmesi’ndeki beyanını güncelleyerek Antalya’nın 2030 yılı yüzde 40 emisyon azaltımı, 2050 yılında karbon nötr hedefini taahhüt etti.
Bu kapsamda Antalya; 2021 yılında Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı (SEEP)’ı, 2022 yılında da Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı (SECAP)’ı hazırladı. Peyzaj, tarım, ulaşım, enerji yönetimi, atık yönetimi, çevre sağlığı, su yönetimi, deniz kirliliği ve kontrolü, çevre eğitim ve bilinçlendirme gibi birçok alanda örnek uygulamaları kent genelinde yürütmeye ve yaygınlaştırmaya devam eden Antalya, hazırlanan eylem planları ile kentin iklim krizine dirençli bir kent olması için atılacak somut adımlarını ve yol haritasını belirledi.
Antalya ayrıca İklim Dostu Kuruluş Belgesi‘ni alan ilk belediye oldu; 2022 yılında hizmet binasını karbon nötr konumuna getirerek, Türk Standartları Enstitüsü’nden (TSE) ‘İklim Dostu Kuruluş’ belgesi almaya hak kazanan ilk belediye oldu. 2023 yılında da Su ve Atıksu İdaresi olan ASAT da nötr karbon hedefini gerçekleştirerek, İklim Dostu Kuruluş Belgesini almaya hak kazandı.
Karbon Nötr Antalya hedefinde ilerleyen Belediye bu yolda gösterdiği performans ile dünyanın önde gelen şehir iklimi raporlama platformu CDP puanlamasında 2022 yılına göre puan artışı en yüksek şehir oldu.
Çevre ve iklim değişikliği konularında yaptığı başarılı çalışmalardan dolayı ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlardan 20 çevre hizmet ödülü aldı.
Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü çalışmalar arasında şu projeler yer alıyor;
- 17 Güneş Enerji Santrali, 4 Biyokütle ve 1 atık ısıdan enerji üretim tesisi olmak üzere toplam 53 MWp kurulu güce sahip 22 yenilenebilir enerji üretim tesisi,
- Güneş enerjisi santralinden elde edilen enerjinin kamu binalarında kullanılması, tarım ve çiftçilere yenilenebilir enerji desteği sağlanması, kapalı devre sulama sistemleri,
- Deniz kirliliği ve kontrolünde yürüttüğü birçok proje yanında, Türkiye’de ilk olan Elektronik Gemi Denetim Sistemi ile 7/24 gemi kaynaklı kirliliklerin önlenmesi,
- Salım azaltımını sağlayan çevre dostu ulaşım için akıllı kavşak sistemlerinin artırılması, raylı sistemlerin yaygınlaştırılması, ulaşım modlarının entegrasyonu, enerji verimi yüksek toplu ulaşım araçlarının kullanılması, bisiklet yollarının arttırılması,
- Enerji verimliliği ve su tasarrufu sağlayan iklim değişikliğine uyumlu kurakçıl peyzaj çalışmaları, binalarda enerji verimliliği etüt çalışmaları,
- Çevreye duyarlı bir kent bilinci oluşturmada çevre eğitimi ve paydaş katılımında büyük önem taşıyan “Çevre Eğitim ve İnovasyon Merkezi”; iklim değişikliği ile mücadelede yenilenebilir enerji sektörünün yaygınlaştırılması ve desteklenmesi için “Güneş Enerjisi Okulu (Solar School).”
İstanbul’un İklim Değişikliği Eylem Planı hazır
Yaklaşık 20 milyona dayanan nüfusuyla bir mega kent olan İstanbul “Adil, Yeşil, Yaratıcı Şehir ve Mutlu İstanbullu ” vizyonu ile çalışmalarına devam ediyor. İstanbul, Türkiye’den C40 Kentleri İklim Liderleri Ağına üye tek şehir olarak “Deadline 2020” taahhüdünü imzaladı ve 2050’de karbon nötr ve dirençli şehir olma hedefini beyan ederek İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı’nı hazırladı.
Şehrin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlama kapasitesini artırma, yeşil ekonomi konusunda ivme kazandırma vizyonunu içeren bu plan, uzun vadede 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyor.
Eylemlerin hayata geçirilmesine yönelik çalışmaları şeffaf, katılımcı ve kapsayıcılık ilkesinde yürütmek adına “İklim İzleme Raporu” kamuoyuyla her yıl paylaşılıyor.
İstanbul sera gazı emisyon envanterinde en büyük paya sahip olan sabit enerji sektörü göz önünde bulundurularak, İstanbul Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı hazırlandı ve 2024 yılının Mart ayında kamuoyu ile paylaşıldı. Söz konusu planda yenilenebilir enerjiye geçiş ve enerji verimliliği konularına odaklanıldı.
2021 yılında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Yeşil Şehirler Ağı‘na üye olan İstanbul, Yeşil Şehir Eylem Planının hazırlanması çalışmalarını sürdürüyor. Yeşil Şehir Eylem Planı, çevresel kaliteyi ve şehrin dayanıklılığını artırmak için su, enerji, atık altyapısı, ulaşım sistemi, binalar ve yeşil alanlarda iyileştirme ve geliştirmeye yönelik projeler ile sosyal politika eylemlerini içeriyor.
‣ WWF-Türkiye’den yerel seçimlerde ‘iklim dostu kentler’ çağrısı
‣ Kadıköy Belediyesi ‘zehirsiz kentler’ için taahhüt veren ilk ilçe belediyesi oldu
Kadıköy Belediyesi sera gazı salımlarını yüzde 40 azaltacak
2012 yılından beri Belediye Başkanları Küresel İklim ve Enerji Sözleşmesi (Global Covenant of Mayors for Climate and Energy – GCoM) üyesi olan Kadıköy Belediyesi‘nin, bu taahhüdü doğrultusunda hazırladığı ve Paris İklim Anlaşması ile gündeme gelen yeni hedeflere uyumlu olacak şekilde güncellediği Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Stratejisi ve Eylem Planı bulunuyor. Buna göre Belediye 2030 yılına kadar ilçe sera gazı salımlarını yüzde 40 oranında azaltmayı hedeflemekte.
Bunun yanı sıra, 2018 yılında hazırlanan Kadıköy Belediyesi Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı karbonun depolanması ve tutulması, enerji talebinin azaltılması, lokal gıda üretimine olanak sağlanması gibi uygulamaları içeriyor. Belediye, GCoM kapsamında iklim değişikliği ile mücadelede yürüttüğü sera gazı azaltım çalışmaları ile uluslararası başarı rozetine layık görüldü.
Azaltım faaliyetlerine eşgüdümlü ve bütüncül bir bakış açısıyla hazırlanan Kadıköy Belediyesi İklim Adaptasyon Eylem Planı’nında ise hissedilen iklim değişikliği etkilerinin hafifletilmesi ve kentsel yaşam kalitesinin yükseltilmesi hedeflenmekte. İklime değişikliğine uyum yaklaşımı ile yüksek ve ani değişen sıcaklıkların yönetimi, su kaynaklarının yönetimi, sel ve taşkınların azaltılması gibi eylemlerin üzerinde duruluyor.
Comments