Azerbaycan’ın başkenti Bakü‘de düzenlenecek BM İklim Değişikliği Konferansı öncesinde BM Çevre Programı (UNEP) yıllık Emisyon Açığı Raporu’nu dün yayımladı.
UNEP’in 15’nci yılına giren Emisyon Açığı Raporu, her yıl mevcut küresel emisyonlar ile ısınmayı 1,5°C ile sınırlamak için gereken seviyeler arasındaki farkı değerlendiriyor. Ülkelerin Ulusal Katkı Beyanlarını (NDC’ler) Paris Anlaşması‘nın hedefleriyle karşılaştırıyor ve aradaki “emisyon açığını” kapatmak için çözümler araştırıyor.
Yayımlanan son rapora göre küresel sera gazı emisyonları 2023 yılında 57,1 GtCO2e ile yeni bir rekor kırarak 2022 seviyelerine göre yüzde 1.3 artış gösterdi. Son bulgular sera gazı emisyonlarının yanlış yönde ilerlemeye devam ettiğini ve ısınmayı 1,5°C ile sınırlama hedefini daha da zorlaştırdığını gösteriyor.
‘Daha çok önlem alınmazsa bizi 3,1C’lik artış bekliyor’
Raporda şu başlıklar öne çıkıyor:
- KATASTROFİK BİR ISINMAYA DOĞRU GİDİYORUZ: Mevcut tüm NDC’ler uygulansa bile, dünya yüzyılın sonuna kadar 2.6°C ısınmaya doğru ilerliyor. Daha fazla önlem alınmazsa, sıcaklıklar 3,1°C’ye yükselebilir ve bunun ekonomiler, ekosistemler ve toplumlar üzerinde yıkıcı etkileri olabilir.
- İKLİM EYLEMİ SORUNUN ÖLÇEĞİNE UYGUN OLMALI: 1,5°C hedefine ulaşabilmek için küresel emisyonların 2019 seviyelerine kıyasla 2030 yılına kadar yüzde 42, 2035 yılına kadar ise yüzde 57 oranında azaltılması gerekiyor. 2°C için ise 2030’a kadar yüzde 28 ve 2035’e kadar yüzde 37 oranında azaltım yapılmalı.
- YENİLENEBİLİR ENERJİDE ÇOK DAHA FAZLASI YAPILABİLİR: Güneş ve rüzgar enerjisi, 2030 yılına kadar emisyon azaltımlarının yüzde 27’sini ve 2035 yılına kadar yüzde 38’ini oluşturabilir ve emisyon açığını kapatmak için çözümün büyük bir bölümünü sunar.
- EYLEMSİZLİĞİN FİNANSAL MALİYETİ AĞIR: Yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için 2021’den 2050’ye kadar yılda 0,9-2,1 trilyon ABD doları ek yatırım yapılması gerekecek, ancak harekete geçmemenin maliyeti aşırı hava koşulları, mahsul kıtlığı ve diğer felaketler nedeniyle çok daha yüksek olacak. Bu bağlamda, küresel ekonomi yılda 110 trilyon ABD doları değerinde ve artan enerji talebi ve diğer kalkınma ihtiyaçları için yine de bazı yatırımlara ihtiyaç var.
- G20 HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR, BAKÜ LİDERLİK YAPMALI: G20 ülkeleri (bu sene katılacak olan Afrika Birliği hariç) 2023 yılında küresel emisyonların yüzde 77’sinden sorumludur. Bu ülkeler, 1,5°C hedefinin uygulanabilir olup olmadığının belirlenmesinde çok önemli ve iklim konusundaki kararlılığın arttırılmasına öncülük etmeli. Ancak COP29‘un da sonuç vermesi gerekiyor. Bakü‘de sunulan NDC’ler, NDC’nin Şubat 2025’teki son teslim tarihinden önce liderlik göstermeli. Aradaki farkın kapatılabilmesi için, gelecek NDC’ler toplu olarak 2030 yılına kadar emisyonları neredeyse yarıya indirmeyi vaat etmeli.
‘Bakü’de kararlı adımlar görmemiz gerekiyor’
ECCO düşünce kuruluşu İklim Diplomasisi Kıdemli Danışmanı Alexandra Scott‘un raporla ilgili değerlendirmesi şöyle:
“Bu rapor bize, görevin büyüklüğüne rağmen, Paris’in küresel sıcaklık artışını 1,5C’de tutma hedefine ulaşmak için emisyonları azaltmanın teknik olarak hala mümkün olduğunu gösteriyor. 2024 yılında emisyonlar hala artıyor ve bu nedenle iklim eylemi konusunda hareketsiz kalmak geriye doğru hareket etmeye benziyor. Bakü’deki COP29’da ülkelerin kararlı adımlar attığını görmemiz gerekiyor. Taahhütlerin ötesine geçen ve ekonomileri fosil yakıtlardan kararlı bir şekilde uzaklaştıran ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımı artıran ulusal iklim planlarını sunmak için beklememeleri gerekiyor.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
