By 
Maraş merkezli 6 Şubat depremlerinde binlerce binanın yıkılması sonucu oluşan enkaz atıklarının ve moloz dağlarının temizlenmesi için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) de destek vermek için çağrı yaptı.
Programın 16 Şubat 2023’te donör desteği için dağıtılan 1 milyar ABD Doları tutarındaki geniş BM “öngörüş çağrısı”nın bir parçası olarak yaptığı 113,5 milyon ABD Doları tutarındaki finansman talebinin büyük bir kısmını moloz kaldırma oluşturuyor.
Programın Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, “UNDP olarak erken iyileşmeye odaklanıyoruz” dedi “Acil durum müdahalesini desteklerken, bölgedeki normal yaşamı yeniden sağlamak için gerekli olacak büyük çabayı dört gözle bekliyoruz. Enkazları temizlemek hayati bir ilk adım ama enkaz altında yatan insan hayatlarına ve hayallerine saygı göstermemiz gerekiyor.”
200 bine yakın bina çöktü
UNDP’nin şu anki odak noktası, depremden etkilenen nüfusa ve acil durum müdahale ekiplerine yönelik halk sağlığı tehditlerini önlemeye yardımcı olmak. İlk önlem olarak, belediye yetkililerinin atıkların toplanması ve taşınmasında, sterilize edilmelerinde ve temiz su tedariki için 160 adet 770 litrelik çöp bidonu, 54.000 kg kalsiyum oksit (sönmemiş kireç) ve Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne 10 bin 400 litre dezenfektan gönderildi.
Yetkililer, desteğin daha da artacağını, portatif tuvaletler ve acilen ihtiyaç duyulan ek atık toplama malzemelerinin yakında teslim edileceğini, en acil ihtiyaç duyulan hasarlı su tesisatlarını onarmak için çalışacaklarını açıkladı. Ayrıca acil durum malzemeleri deposu olarak kullanılmak üzere Hatay’a konteyner sevkiyatı da yapılıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na göre, şimdiye kadar denetlenen bir milyondan fazla yapıdan 507.000 ayrı ev ve ofis içeren 156.000 bina ya tamamen çöktü ya da yıkılmayı gerektirecek kadar hasar gördü.
UNDP’nin ilk tahminleri, felaketin ardından 116 milyon ila 210 milyon ton moloz çıkacağı yönünde. 1999 Marmara depreminin ardından yaklaşık 13 milyon ton enkaz atığı çıkmıştı.
1.5 milyon insan evsiz
“Karşılaşılan zorluğun kapsamının anlayışlarının çok ötesinde olduğunu belirten Vinton, “Kaldırılması gerekenlerin toplam hacmini görselleştirmeye yardımcı olması için, 1 metre yüksekliğinde molozla kaplı 10 km’ye 10 km’lik bir alan hayal edin. Bu şekilde öngörülen, tahmini enkaz alanı – 100 kilometrekare – 59 kilometrekarelik Manhattan’dan daha büyük” diye konuştu.
Yıkımın 1,5 milyon insanı evsiz bıraktığı ve bunu telafi etmek için 500.000 yeni konut inşa edilmesi gerekeceğini tahmin ediliyor. Hayati önem taşıyan gıda, su ve diğer malzemelerin sevkiyatının önünü açmak ve normal sosyal ve ekonomik faaliyetlerin restorasyonuna başlamak için de enkazların kaldırılması gerekecek.
UNDP, “moloz yönetimi”ne çevre dostu bir yaklaşım getirmeyi, molozları basitçe boşaltmak yerine içerdiği ham maddeleri geri dönüştürmeyi amaçlıyor. Aynı zamanda, molozların taşınmasına ve işlenmesine yardımcı olmaları için yerel halktan yardım alınarak geçim fırsatları yaratmak için çalışılacak.
Bu yapılırken de Haiti, Nepal ve Pakistan dahil olmak üzere diğer bölgelerdeki depremlere müdahale konusundaki deneyimlerden faydalanılacak. Platform; Nepal’de, yönettiği hasarlı bölgelerdeki molozun yüzde 90’ını geri dönüştürmüştü.
UNDP ayrıca geçim kaynaklarının eski haline getirilmesine ve küçük işletmelerin canlanmasına yardımcı olmayı amaçlıyor. Psikososyal destek de dahil olmak üzere temel sosyal hizmetlerin sağlanmasında yerel makamlara yardımcı olmak; eski uygarlıkların paha biçilmez hazinelerinin bulunduğu bir bölgede zarar görmüş ve nesli tükenmekte olan kültürel miras anıtlarının korunmasına yardımcı olmak konuları da hedeflenen yardımlar arasında.
Comments