Uluslararası Af Örgütü, geçtiğimiz hafta Çabahar’da meydana gelen ve çoğu camide ibadet etmekte olan 39’dan fazla kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırıyla bağlantılı olmakla suçlanan 11 kişinin ölüm cezalarının infaz edilmesini kınadı.
İran’ın Fars Haber Ajansı’na göre Zahedan Cezaevinde asılan 11 kişi, İran’ın güneydoğusundaki Baluchi azınlık alanında yer alan Çabahar’da 15 Aralık günü meydana gelen saldırının sorumluluğunu üstlenen İran Halkçı Direniş Hareketi (PRMI ya da Jondallah) ile bağlantılıydı.
Uluslararası Af Örgütü’nün Orta Doğu ve Afrika sorumlusu Malcolm Smart, “Geçen haftaki bombalama canavarca bir eylemdir ve bunu şiddetle kınıyoruz, fakat aynı şekilde adalet değil de misilleme niteliğindeki bu infazları da kınıyoruz.” dedi.
Yetkililer, altı mahkûmla ilgili suçlamaların, eğer varsa, hiçbir detayını veya 11 kişinin, adil olmamakla ünlenmiş Devrim Mahkemeleri’nde bakılan davalarıyla ilgili herhangi bir detayı açıklamadılar.
11 kişiden dördü devlete karşı silahlanma, adam kaçırma ve diğer suçlardan, ‘Moharebeh’ (Allah düşmanlığı) gerekçesiyle suçlu bulundular.
Bir diğerinin geçtiğimiz Temmuz ayında Zahedan’da gerçekleşen başka bir cami bombalama olayıyla suçlandığı söyleniyor.
Malcolm Smart, “İran yetkililerinin kamu güvenliğini sağlama ve suç işleyenleri adalete teslim etme sorumluluğu vardır, fakat yetkililer bunu yaparken insan haklarına saygı göstermeli ve uluslararası hukuk kuralları çerçevesindeki yükümlülüklerine uygun davranmalılar.” dedi.
“Bu vakada, bu gereklilikler tamamen gözardı edilerek yargısız infaza varılmış gibi görünüyor.”
PRMI son yıllarda rehin alma eylemlerine karışmış, kimi durumlarda rehin aldığı kişileri öldürmüş, sivillere yönelik gelişigüzel saldırılar da dahil olmak üzere birtakım saldırılar düzenlemiştir. Bu saldırıların en azından bir tanesi PRMI üyelerinin öldürülmesine misilleme olarak düşünülmüştü. Örgüt, ağırlıklı olarak Sünni Müslüman Baluchi azınlığının haklarını temsil ettiğini iddia ediyor.
PRMI’nin eski lideri Abolmalek Rigi, İran yetkilileri tarafından 2010 yılının Haziran ayında idam edildi. Rigi adil bir şekilde yargılanmadı. Önceki yıllarda, PRMI üyesi olduğu iddia edilen başka kişiler de adil olmayan yargılamaların ardından idam edilmişlerdi.
Uluslararası Af Örgütü, insan haklarının nihai reddi olarak gördüğü ölüm cezasına; suçun mahiyetine, suçlunun özelliklerine, veya ölüm cezasının devlet tarafından mahkumu öldürmek için bir yöntem olarak kullanılmasına bakmaksızın, her durumda ve istisnasız olarak karşı çıkar. (www.amnesty.org.tr)
