1970 TRT Roman Ödülü’nü kazanan Tutunamayanlar Oğuz Atay’ın ilk romanıdır. Kullanılan dil ve anlatım şekli itibariyle, Türkçe edebiyatın en önemli ve yenilikçi eserlerinin başında gelir. Kitap belirli bir olayı anlatmaktan ziyade; izlenimler, çağrışımlar, taşlamalar, ayrıntılar ve ruhsal çözümlemelerden oluşur. Sayfalar süren noktalama işaretsiz ve paragrafsız bölümünün yanı sıra günlüklerden, diyaloglardan, 600 dizelik şiirlerden, oyunlardan, şarkılardan oluşan bölümleriyle okunması zor olan kitaplardandır. Bu yanıyla James Joyce’un Ullysess’iyle bir akrabalık kurmak mümkündür.
Edebiyatımıza Selim Işık ve Turgut Özben gibi iki unutulmaz roman kahramanı kazandırmasının yanı sıra adı da dillere pelesenk olmuştur.
Selim Işık’ın intihar ettiğini öğrenen mühendis Turgut Özben, ihmal ettiğini düşündüğü arkadaşının geçmişinin izini sürmeye ve Selim’in çevresindeki insanlar aracılığıyla onu tanımaya çalışır. Her insana farklı bir yönünü gösteren Selim’i, bu insanlar vasıtasıyla yavaş yavaş tanımaya başlar.
Selim Işık son günlerinde Tutunamayanlar üstüne bir ansiklopedi hazırlamaya girişmiş ve orada kendisi için de bir başlık açmıştır. Bu kitapta, toplum kurumları ve kurallarıyla uyumsuz kalan tutunamayan bir insanın intiharına giden süreci anlatılır.
Oğuz Atay da1977 yılının sonlarında büyük projesi Türkiye’nin Ruhu’nu tamamlayamadan öldüğünde, bir Tutunamayan olduğu kabul edilebilir. Zira, “Ben buradayım sevgili okuyucum sen neredesin?” diyerek, büyük emek verdiği kitaplarının okurlarını aramıştır. Değeri ancak öldükten sonra anlaşılmıştır. Şimdi kitapları çok okunmakta ve üzerine tartışılmaktadır.
Not: Bu yazının videosunu aşağıdaki linkten Uzman Tv’den izleyebilirsiniz.
http://www.uzmantv.com/oguz-atayin-tutunamayanlar-kitabinin-konusu-nedir
Mehmet Fırat Pürselim
