Türkiye’nin önemli doğa alanları dijital olarak yayında

Doğa Derneği, pek çok kuruluşun ve bilim insanının katkısıyla hazırlanan Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları kitabını dijital olarak yayınladı. Sekiz farklı canlı grubu için yapılan bu çalışmada bitkiler, kız böcekleri, kelebekler, iç su balıkları, çift yaşamlılar, sürüngenler, kuşlar ve memeliler ile ilgili veriler bulunuyor.

Derneğin “evdekal” hashtagiyle yayınladığı dijital yayına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz. Kitapta Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinde bulunan 305 önemli doğa alanı ve içinde yaşayan canlılar hakkında bilgiler bulunuyor.

Fotoğraf: Tamer Zeybek

Önemli Doğa Alanları

Önemli Doğa Alanı (ÖDA) kavramı, hassas ve benzersiz doğal alanları belirlemek üzere kullanılan bir önceliklendirme yaklaşımını ifade ediyor. Bunun için başta nesli tehlike altında olan ve/veya kısıtlı bir coğrafi yayılışa sahip canlı türleri olmak üzere bir dizi ekolojik gösterge kullanılıyor.

ÖDA’lar, alan korumaya ihtiyaç duyan tür ve habitatların dağılım ve nüfuslarını esas alan standartlar,  küresel ölçekte uygulanabilir eşik değerlerine bağlı somut kriterler vasıtasıyla seçiliyor.

Doğa alanları içinde Abant Gölü de yer alıyor. Fotoğraf: Ali İhsan Gökçen

ÖDA’lar nasıl belirleniyor?

Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN), ÖDA’ların belirlenmesinde 2016’da uluslararası standartlar ortaya koydu. Buna göre, öncelikli alanlar beş ana kriter ve bir dizi alt kriter ile belirleniyor:

• Tehlike altındaki biyolojik çeşitlilik
  • Tehlike altındaki türler
  • Tehlike altındaki ekosistem çeşitleri
• Dar yayılışlı biyolojik çeşitlilik
  • Dar yayılışlı tekil türler
  • Dar yayılışlı birden fazla türün birlikte bulunması
  • Dar yayılışlı tür toplulukları
  • Dar yayılışlı ekosistem çeşitleri
• Ekolojik bütünlük
• Biyolojik süreçler
  • Yoğunlaşan türler
  • Ekolojik sığınaklar
  • Çoğalma kaynakları
• Sayısal analizler aracılığıyla eşsizlik, benzersizlik