Türkiye’nin doğal tek fıstık çamı ormanına şimdi de mermer ocağı girişimi

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir‘in Bergama ilçesinde, fıstık çamları ile kaplı olan ve antik kentlerin bulunduğu Kozak Yaylası‘nda mermer ocağı açılması için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreci başlattığını duyurdu.

Kozak Yaylası, UNESCO‘nun Dünya Kültür Mirası Koruma Bölgesi‘nde bulunuyor. Bölgenin ‘oksijen deposu’ olarak tanımlanan yayla, dünyanın önde gelen, Türkiye’nin ise tek doğal fıstık çamı ormanına ev sahipliği yapıyor.

Proje alanı Yukarıcuma Mahallesi’ne 2,19, Terzihaliller Mahallesi’nde ise 1,26 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 5 milyon 414 bin TL’lik proje kapsamında bölgede “kesme sistemi” ile üretim yapılacak.

Yeraltı kaynakları açısından zengin olduğu için maden aramalarının sık sık yapıldığı Kozak’ta 17 köyde, toplam 10 bin kişi yaşıyor.

Maden şirketlerinden Kozak Yaylası’na rahat yok
Kozak Yaylasında Altın Madenlerinin ÇED raporlarına iptal
Bergama yine ayakta: Kozak Yaylası’na çevre yolu diye maden yolu yapıyorlar
Kozak Yaylası’nda yine maden tehdidi: Antik kent ve fıstıkların ortasında dinamitli granit ocağı kurulacak
Kozak Yaylası’na RES projesi: Kuşların göç rotasını tehdit ediyor

Günde 2 milyon tonun üzerinde su kullanılacak

Proje tanıtım dosyasına göre, Eğinka Granit Madencilik’in açmak istediği mermer ocağı için belirlenen ruhsat sahası  96.18 hektar. Bunun 24.75 hektarlık ÇED alanında yılda toplamda 3 bin 500 metreküp (9 bin 450 ton) blok mermer üretimi yapılması planlanıyor.

Orman vasfındaki 24,75 hektarlık proje alanında, 14,7 hektarlık açık işletme alanı, 6,9 hektarlık pasa alanı, 1,04 hektarlık bitkisel toprak depolama alanı, 1,11 hektarlık şantiye alanı ve 1,02 hektarlık stok alanının yer alacak. .

Şirketler, bu tür maden aramaları ve kömür ocakları için ÇED olumlu kararı almak istedikleri alanları, yönetmeliğin açıklarından yararlanarak 25 hektarın altında tutarak başvuru yapıyor. Yönetmeliğe göre, 25 hektar ve üzerindeki sahalar için ÇED süreci yürütülmek zorunda.

Böylece projenin kalanını ÇED sürecinden kaçırmak ve daha sonra “genişletme”, “ek tesisler” gibi başvurularla çalışma yapılacak alanı büyütmek mümkün oluyor.

Kozak’taki proje sahası “İzmir-Manisa 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı”na göre ormanlık olarak işaretlenmiş sahada. En yakın eve ise 290 metre mesafede. Fıstık çamlarıyla kaplı alandaki projenin ömrü 106 yıl olarak belirlenmiş.

Tel kesme ve sayalama işlemleri ile mermer çıkarılmak istenen sahada günde 77 bin 880 litre ayda ise 2 milyon tonun üzerinde su kullanılacak.

Proje dosyasında ÇED Yönetmeliği Ek-V listesi kapsamında; milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, biyogenetik rezerv alanları, biyosfer rezervi, doğal sit ve anıtlar, arkeolojik, tarihi kültürel sitler, özel çevre koruma alanları vb. alanların ÇED alanı içinde bulunmadığı öne sürülüyor. Ayrıca faaliyet alanı ve yakınlarında, proje kapsamında yapılacak faaliyetlerden etkilenmesi söz konusu olabilecek olan ve bir yerleşim biriminin (il, ilçe, mahalle/köy) içme- kullanma sulama suyunun sağlandığı herhangi bir tesis ve kaynak bulunmadığı da iddia ediliyor.

Kozak Yaylası’nda daha önce de taş ocakları açılmak istenmiş, bakanlıkça, yaylanın potansiyel sit alanı olması gerekçesiyle ÇED iptal kararları verilmişti.