By 
İngiliz bilim insanları, dünyadaki 22,609 aktif ve 159,735 terk edilmiş metal madeninin haritasını çıkardı ve bunlardan kaynaklanan kirliliğin boyutlarını hesapladı.
Kimyasalların madencilik faaliyetlerinden dolayı toprağa ve su yollarına sızabileceğini belirten araştırmacılar, gelecekteki madencilik faaliyetlerinin çok dikkatli bir şekilde planlanması gerektiğini belirtti.
‣ Maden ocaklarıyla dolu Karadeniz’de ağır metal kirliliği
Lincoln Üniversitesi‘nde su ve gezegen sağlığı profesörü olan Chris Thomas, “Etkilenmesi muhtemel alanın haritasını çıkardık ve bunu nüfus verileriyle birleştirdiğimizde sonuçlar, dünyada en az 23 milyon insanın ‘kirlenmiş’ olarak kabul edilebilecek topraklarda yaşadığını gösteriyor” dedi.
BBC’nin aktardığına göre, Thomas “İnsanların bu kirlilikten etkilenip etkilenmeyeceğini bu araştırmayla bilemeyiz ve insanların maruz kalabileceği pek çok yol var. Ancak bu bölgelerin çoğunda tarım ve sulama var” ifadelerini kullandı.
‘Uzun zamandır biliyorduk’
Araştırmayı yöneten Lincoln Üniversitesi’nden Mark Macklin, lityum ve bakır da dahil olmak üzere batarya teknolojisini ve elektrifikasyonu destekleyecek metallere olan talep arttıkça bu planlamanın özellikle kritik olduğunu söyledi:
“Biz bunu uzun zamandır biliyorduk. Benim için endişe verici olan, terk edilmiş madenlerden kaynaklanan kirliliğin, hala milyonlarca insanı etkilemesi…”
Science dergisinde yayınlanan bulgular, ekibin madencilik faaliyetlerinden kaynaklanan kirliliğin çevrede tam olarak nasıl etki yaptığına ve biriktiğine dair önceki çalışmalara dayanıyor.
Bilim insanları; hükümetler, madencilik şirketleri ve ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu gibi kuruluşlar tarafından yayımlanan, dünya genelindeki madencilik faaliyetlerine ilişkin verileri derledi. Bu veriler arasında her bir madenin yeri, hangi metali çıkardığı ve aktif ya da terk edilmiş olup olmadığı yer aldı.
Metal madenciliğinden elde edilen metallerin çoğunun topraktaki tortuda kaldığını söyleyen Macklin, “Madeni atıklardan ya da kirlenmiş topraktan aşınan bu malzeme nehir kanallarında son buluyor ya da bir sel yatağında birikebiliyor” dedi.
‘Kirli sularla sulanan bitkiler de tehlikeli’
Macklin ve meslektaşları, metalle kirlenmiş bu tortunun nehir sistemlerinde ne kadar ilerlediğini hesaplamak için daha önce yayınlanmış saha ve laboratuvar analizlerini kullandı.
Bu veriler, bilim insanlarının hem mevcut hem de geçmişteki madencilik faaliyetlerinden kaynaklanan maden atıklarıyla kirlenen nehir kanallarının ve taşkın ovalarının dünya genelindeki boyutunu hesaplayabilecek bir bilgisayar modeli üretmelerini sağladı.
Araştırma, kirlenmiş topraklarda yetiştirilen veya maden atıklarıyla kirlenmiş suyla sulanan ürünlerin yüksek oranda metal içerdiğini gösteriyor.
‘İnsanlığın en kalıcı çevresel kirletme biçimi’
Bilim insanları makalelerinde, “Sel yataklarında otlayan hayvanlar da özellikle selden sonra metal bakımından zengin taze tortu biriktiğinde, kirlenmiş bitki materyali ve tortu yiyebilir” açıklamasında bulundu. Macklin ise “İklim değişikliği ve daha sık yaşanan sellerle birlikte bu kirlilik mirası daha da büyüyecek ve genişleyecek” diye konuştu.
Çalışmada yer almayan Manchester Üniversitesi‘nden Prof Jamie Woodward , araştırmanın taşkın yataklarında depolanan kirliliğin yarattığı tehdidi ortaya çıkardığını söyledi:
“Nehirlerdeki izleme çalışmalarının büyük bir kısmı suya odaklanırken, gerçek ‘kirlilikler’ genellikle nehir çökeltileriyle ilişkilendiriliyor. Kirleticilerin çevrede nasıl taşındığını ve nerede depolandığını daha iyi anlamamız gerekiyor. Bu sayede tehlikeleri değerlendirebilir ve bunlara karşı önlem alabiliriz. Örneğin, aşırı derecede kirlenmiş taşkın ovası otlakları hayvan otlatmak için kullanılmamalıdır.”
Araştırmacılar çalışmalarında metal madenciliğinin “insanlığın en eski ve en kalıcı çevresel kirlettme biçimini” temsil ettiğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, madencilikten kaynaklanan atıkların nehir sistemlerini 7,000 yıl kadar önce kirletmeye başladığını bildiriyor.
Comments