By 
NATO birliklerinin geri çekilmesinin ardından Afganistan‘da hızla ilerleyen ve başkent Kabil’i de ele geçiren Taliban, ülkede çatışmaların sona erdiğini ve savaşın bittiğini açıkladı.
Taliban’ın politbüro sözcüsü Muhammed Naim, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, “Bugün Afgan halkı ve mücahitler için büyük bir gün. Yirmi yıllık emeklerinin ve gösterdikleri fedakarlıkların meyvesini aldılar. Allah’a şükür ülkede savaş sona erdi” dedi.
Uluslararası topluma diyalog çağrısı
Ülkenin ne tür bir rejimle yönetileceğinin kısa süre içinde açıklanacağını duyuran Naim, Taliban’ın izolasyon içinde yaşamak istemediğini belirterek uluslararası topluma diyalog çağrısı yaptı. Naim içişlerine karışmamaya yönelik karşılıklılık ilkesine dayalı bir uluslararası politika izleyeceklerini belirterek “Başkalarının işlerine karışmayacağız ve kendi işlerimize müdahaleye de izin vermeyeceğiz. Yabancı güçlerin Afganistan’daki başarısız deneyimlerini bir kez daha tekrarlamayacaklarını düşünüyoruz” dedi.
Taliban sözcüsü, “İstediğimize ulaştık. İstediğimiz, ülkemizin özgürlüğü ve halkımızın bağımsızlığıydı. Hiç kimsenin herhangi birini hedef almak için topraklarımızı kullanmasına izin vermeyeceğiz. Başkalarına zarar vermek istemiyoruz” diye konuştu.
Akın akın kaçış
Taliban’ın verdiği garantilere rağmen, Afgan halkı örgütün 1996 ile 2001 yılları arasındaki yönetimi sırasında uyguladığı sert şeriat yasalarına geri dönülmesinden endişe ediyor.
Geçen hafta hem Birleşmiş Milletler hem de ABD, Taliban’ın teslim aldıkları yerlerde Afgan ordusu mensuplarını infaz ettiklerine dair ellerinde bilgiler olduğunu açıklamıştı.
Taliban’ın şu an hiçbir yerde herhangi bir silahlı çatışmanın yaşanmadığını ve ülkeye huzur hakim olduğunu söylese de Başkent Kabil’in sessiz bir sabaha uyandığı sokakların adeta sokağa çıkma yasağı varmış gibi bomboş olduğu belirtiliyor. Esnaf, şehirdeki endişe ve korku nedeniyle kepenklerini açmıyor.
#Afghanistan: Total chaos and helplessness at Kabul airport this morning (August 16).pic.twitter.com/16nHRO0RCY
— Ahmer Khan (@ahmermkhan) August 16, 2021
Şehrin uluslararası havalimanından gelen görüntülerse tam bir kaos ortamını çağrıştırıyor. Geceden bu yana binlerce kişi, Afganistan’dan kaçmak için havalimanına akın etmiş durumda.
Havalimanındaki kargaşa nedeniyle zaman zaman ABD askerlerinin havaya ateş açarak kalabalığı kontrol altında tutmaya çalıştığı belirtiliyor. Görgü tanıkları, havalimanında açılan ateş sonucu en az beş kişinin hayatını kaybettiğini iddia ediyor.
Reuters’a konuşan bir ABD’li yetkili havaya ateş açıldığını doğrulayarak “Kalabalık kontrolden çıkmıştı. Sadece kaosu engellemek için ateş açıldı” diyerek kendilerini savunmaya çalıştı. Bir diğer yetkili de, “Amerikan güçleri Afganların askeri uçaklara binmesini engellemek için havaya ateş açmak zorunda kaldı” dedi.
ABD askerlerinin hava trafiğinin kontrolünü üstlenmesi öncesinde yüzlerce Afgan sivil, kalkacak son yolcu uçaklarına yetişebilmek için pazar günü otobanlarda kuyruk oluşturdu. Diplomatik personelin tahliyesi için sivil havacılığı durduran Amerikalılara yoğun tepki oluştu.
İnanılmaz görüntüler geliyor. Afganlar, ülkeyi ele geçiren terörist Taliban’dan kaçabilmek için pistteki Amerikan Hava Kuvvetleri uçağına çıkmaya çalışıyor (!) pic.twitter.com/oRmk1jSEB4
— Serhat Uçak (@serhatucak) August 16, 2021
Uçağa tutunan üç kişi düştü iddiası
Kabil’den yayın yapan Asvaka News sitesi ise iki kişinin havalanan bir uçaktan düştüğünü iddia etti. Site, kendilerini uçağa bağladıkları öne sürülen iki kişinin düştüğünü duyurdu. Havalimanı yakınlarındaki evlerde yaşayan görgü tanıklarının da, üç erkeğin bölgeye ‘düştüğünü’ ve öldüğünü söylediği öne sürüldü.
Unbelievable and tragic, two people who tied themselves to an airplane wheel falling from high as the aircraft takes off. Via @AsvakaNews#Afghanistan pic.twitter.com/PXAmCxautu
— Ali Hashem علي هاشم (@alihashem_tv) August 16, 2021
Batılılar Kabil’i Boşaltıyor
ABD yönetimi, havalimanında güvenliği sağlamak ve tahliyeleri sorunsuz gerçekleştirmek amacıyla bölgeye takviye bin asker daha gönderdi. Böylece havalimanında görevli ABD askeri sayısı altı bine ulaştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, aralarında büyükelçi Ross Wilson’ın da bulunduğu elçilik personelinin havalimanına transferinin yapıldığını açıkladı. ABD, elçilik çalışanlarının büyük bir kısmını ülkeden çıkarıyor. ABD büyükelçilik binası boşaltılırken binadaki ABD bayrağı da dün indirildi.
Birçok ülke de benzer şekilde elçilik binalarını boşaltarak çalışanlarını ülkelerine geri getirmek üzere havalimanına transfer etti. Türkiye büyükelçiliğini havalimanındaki askeri bölgeye taşırken, Çin ve Rusya ise elçiliklerini kapatmadı.
‘Yabancı güçlerin çekilmesini bekliyoruz’
Reuters haber ajansına konuşan bir Taliban yöneticisi, yeni yönetim yapısı oluşturulmadan önce yabancı güçlerin ülkeyi terk etmesini beklediklerini kaydetti. İsminin açıklanmasını istemeyen Taliban yöneticisi, Taliban savaşçılarına “Afganların günlük faaliyetlerine yeniden başlamasına izin verilmesi ve sivilleri korkutacak eylemlerden kaçınmaları” talimatı verildiğini kaydetti.
ABD eleştirilerin odağında
Taliban’ın, yıllarca ABD ve diğer Batılı ülkeler tarafından eğitilip donatılan Afgan ordusuna karşı yaklaşık on gün kadar kısa bir sürede ülkenin tamamını ele geçirmesi Batı’da hayal kırıklığına yol açtı. Milyarlarca dolarlık yatırım yapılan Afgan ordusunun Taliban’a karşı varlık gösterememesi ve pek çok bölgeyi savaşmadan Taliban’a teslim etmesi sorgulanıyor.
Selefi Donald Trump‘ın aldığı Afganistan’dan çekilme planını destekleyerek devam ettiren ve çekilmenin 31 Ağustos’a kadar tamamlanacağını açıklayan ABD Başkanı Joe Biden ise ülke içinde sert eleştirilerle karşı karşıya. Cumhuriyetçilerin Senato’daki lideri Mitch McConnell Biden’ın uyguladığı politikayı “Amerikan liderliği açısından utanç verici bir hata” olarak eleştirdi.
Amerikan istihbarat servislerinin geçen hafta kamuoyuna açıklanan raporunda başkent Kabil’in daha en az üç ay dayanabileceği, Kabil’e yönelik doğrudan bir tehlikenin bulunmadığı öngörüsüne yer verilmişti.
‘
Comments