Sudan hükümeti 30 yılın ardından laikliğe geçiyor

Sudan’da 1989 yılında yönetime gelen Ömer el Beşir’in devrilmesi sonrasında kurulan geçici hükümet ile Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) örgütü arasında yapılan barış görüşmeleri kapsamında, ülkede laiklik ilkesinin benimsenmesi kararı aldı.

Böylece, ülkede el Beşir döneminde geçilen sıkı İslami yönetim 30 yıl sonra son buldu.

Yeni ilke Sudanlı Başbakan Abdullah Hamduk ve Sudan Halk Kurtuluş Hareketi – Kuzey Asi Grubu Başkanı Abdelaziz al-Hilu’nun Etipyopya’nın başkenti Addis Ababa‘da Perşembe günü imzaladığı bildiriyle kabul edildi.

‘Din ve devlet işleri birbirinden ayrılmalı’

Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre bildiride “Sudan, çok uluslu, çok dinli ve çok kültürlü bir toplumdur. Bu çeşitliliklerin tam olarak tanınması ve yerleştirilmesi teyit edilmelidir” ifadeleri yer aldı.

Açıklamada ayrıca, “Sudan’ın, tüm vatandaşların haklarını güvence altına alan demokratik bir ülke haline gelmesi için, din ve devlet işleri birbirinden ayrılmalıdır” ifadesine yer verildi.

Tarafların yapacağı anlaşmanın inanç, ibadet özgürlüğü ve dini uygulama özgürlüğünü tüm vatandaşlar için tam ve eşit olarak olarak garanti edeceği vurgulandı.

Barış için laiklik şartı

Anlaşma, Ömer el-Beşir yönetimi Darfur ve Sudan‘ın diğer bölgelerinde uzun zamandır süren savaşın sonlanması umudunu getiren ve asilerle imzalanan barış anlaşmasından birkaç gün sonra kabul edildi.

Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey’in en büyük iki grubu seküler sisteme geçilme garantisi verilmemesi durumunda bu barış anlaşmasını imzalamayacaklarını belirtmişti.

30 yıl süren askeri diktatörlük

Sudan 1 Ocak 1956’da bağımsızlık ilan etmesinden bu yana, bir dizi istikrarsız parlamenter hükümet ve askeri rejim tarafından yönetildi. Ülkede, 1983’te Cafer Nimeri‘nin liderliği altında şeriat rejimi tesis edildi.

Sudan 1989 ve 2019 yılları arasında, İslamcı diktatör Ömer el Beşir liderliğinde 30 yıl askeri diktatörlükle yönetildi. Beşir’in “İslam dünyasının öncüsü” haline getirmeyi hedeflediği Sudan, El Kaide ve Çakal Carlos‘un saklanma yeri olmuştu.

1993’te ABD tarafından terör sponsoru ilan edilmiş, 2017 yılında ise yaptırımlara maruz kalmıştı. 2018’in sonlarında Beşir’in istifasını talep eden protestolar patlak verdi ve 11 Nisan 2019’da gerçekleştirilen askeri darbe Beşir’e görevden el çektirdi.