By 
Şili’de diktatör Augusto Pinochet döneminden kalma anayasanın yeniden yazılıp yazılmamasına ilişkin referandumda halkın ezici bir çoğunluğu anayasanın yeniden yazılması kararını verdi.
Şili Seçim Servisi’nin aktardığına göre yüzde 99’u açılan sandıklardan çıkan oyların yüzde 78,27’sini anayasanın yeniden yazılmasını isteyenlerin, yüzde 21,73’ü ise anayasanın yeniden yazılmasını istemeyenlerin oyları oluşturdu.
Anayasa Kurulu’ndaki kişiler 11 Nisan’da seçilecek
Referandumda yeni anayasayı yazacak heyet de onaya sunuldu. Bu oylamada da yasayı Anayasa Kurulu’nun yazmasını isteyenlerin oranı yüzde 79,04 olurken, görevi Karma Anayasa Kurulu’nun üstlenmesini isteyenlerin oranı ise yüzde 20,96 oldu.
Sonuç doğrultusunda Anayasa Kurulu’nda bulunacak kişiler 11 Nisan 2021’de gerçekleşecek yerel seçimlerde halk tarafından seçilecek.
Anayasa tamamlanınca yeniden referandum
Kadın-erkek sayısının eşit tutulacağı ve yerli halkların da temsilcilerinin bulunacağı Kurul, yeni anayasayı 9 ayda yazacak. Gerekli görülmesi halinde bu süre 3 ay uzatılabilecek.
Anayasa yazma işlemi tamamlandıktan sonra yeni anayasa yeniden bir referandumla halkın onayına sunulacak. Böylece, Şili 1973’ten 1990’a kadar süren Pinochet diktatörlüğünün ardından ilk kez demokratik yönetim sırasında yazılmış bir anayasaya sahip olacak.
Pinera: Demokrasi zaferi
AA’nın aktardığına göre Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, sandıkların açılmaya başlandığı saatlerde basına yaptığı açıklamada, halkın özgürce fikrini beyan ettiğini söyledi.
Pinera, “Bugüne kadar anayasa bizi bölmüştü. Umarım bugünden itibaren yeni anayasa, birlik, istikrar ve geleceğin çerçevesi olur. Bugün, birlik olmak bölünmeye, barış da şiddete galip geldi. Şüphesiz bu demokrasi zaferi bize mutluluk ve umut vermeli.” dedi.
Pinera, 2018’de göreve geldiğinde önceki Devlet Başkanı Michel Bachelet’in görev süresinin bitmesine 5 gün kala imzaladığı anayasanın yeniden yazılmasını içeren yasa tasarısını desteklememiş, o dönem anayasanın yeniden yazılmasının önüne geçmişti.
Referandum sonrası kutlamalar
Referandum sonucunun belli olmasının ardından ülkede binlerce kişi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına rağmen sonucu kutlamak için sokağa döküldü.
Vatandaşlar, Şili’de geçen yıl düzenlenen protestolarda göstericilerin başlıca toplanma yeri haline gelen başkent Santiago‘daki İtalya Meydanı‘nda referandum sonucunu kutluyor.
Ülkede Ekim 2019’da başlayan ve 5 aydan fazla süren hükümet karşıtı gösterilerde birçok şiddet olayı yaşanmıştı. “Sosyal patlama” adı verilen gösterilerde 30’un üzerinde kişi ölmüş, 4 binden fazla kişi yaralanmıştı. Protestocuların başlıca isteklerinden biri anayasanın yeniden yazılmasıydı.
Mevcut anayasa eşitsizlik yaratıyor
Diktatör Pinochet döneminde yazılan Şili Anayasası, halkın bir kısmına göre diktatörlük rejiminin mirası ve eşitsizliğin temel kaynağı.
Pinochet eliyle yapılan özelleştirmeler ve özelleştirme teşvikleri nedeniyle, mevcut anayasanın yeterli sağlık, eğitim ve emeklilik hizmetlerini garantilemeyen bir ekonomik sistemi koruduğu düşünülüyor.
Comments