Declara.com‘da yayımlanan yazıyı Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Mert Gevrek‘in çevirisiyle sunuyoruz.
***
Hiç bir müzik birleştiriciyi kurcalamayı ya da bir maceraya çıkarken yanınıza GoPro kamera almayı arzulamadınız mı? Fakat bunlara sahip olmadan?
Tüm bunlar yakında mümkün olabilir, çünkü Sacramento halk kütüphanesi bu ay “Eşya Kütüphanesi” isimli yeni programını hayata geçiriyor. Kütüphanenin müdavimleri şu anda nasıl kitapları inceleyebiliyor ve ödünç alabiliyorlarsa, yakında çeşitli eşyaları, teknolojik aletleri ve ev aletlerini aynı şekilde inceleyecek ve ödünç alabiliyor olacaklar.
10 Şubat’a kadar halk çevrimiçi olarak kütüphanede görmek istedikleri ve daha sonra ödünç almayı düşündükleri sanat ürünleri ve yenilikçi ürünler için oy kullanabiliyorlar. Online oylama işleminin geçen sonbahardaki ilk turunda en çok teknoloji ürünleri, ikinci turda ise alet-edevatlar rağbet gördü.
Sacramento halk kütüphanesi sözcüsü Malcolm Maclachlan’ın ifadesine göre, kütüphanenin müdavimlerinin çoğunluğunu kentsel alanlarda yaşayan insanlar oluşturuyor ve bu insanlar yeterli maddi kaynaklara ya da ihtiyaç duymadıkları şeyleri muhafaza edebilecekleri depolara sahip değiller.
Maclachlan, “Eğer sen herhangi bir aleti yalnızca bir kez kullanacaksın, o alete sahip olman gerekmiyor,” dedi.
Eşyalar Kütüphanesi projesini yürüten Lori Easterwood’a göre, kütüphanenin kendisi işçilerin nadiren kullandıkları bir laminasyon makinesine sahip ve aynı şekilde birçok insan benzer şeyleri hiç kullanmamalarına rağmen evlerinde veya garajlarında tutmaktalar. Ona göre bu tarz eşyaları satın almak yerine ödünç almak daha makul bir seçenek olarak görünmekte ve belirttiğine göre de çevrimiçi oy kullanan insanların yüzde 94’ü de Eşyalar Kütüphanesi’ne bir laminasyon makinesi alınması gerektiği yönünde oy kullanmış.
Easterwood, “Konseptimiz bu.” dedi.
İlk tur oylama neticesinde çok fazla talep edilmesi nedeniyle 6 dikiş makinesi kütüphane tarafından satın alınmış durumdadır. Kütüphane söz konusu dikiş makinelerini şubat ayının ortasında hizmete sunmayı amaçlıyor. İkinci tur oylamanın sonuçlarına göre kütüphanenin yeni hedefi ise bisiklet tamir standı satın almak.
Eşyalar Kütüphanesi’nin bütün malzemeleri 2443 Marconi Caddesi’nde yer alan Merkez Kütüphane’nin çarşı şubesinde hizmete sunulacak. Söz konusu şube 5 adet 3-D yazıcısı ve tasarım yazılımlı bilgisayarlarıyla tasarım noktası olarak görülmekte.
Kütüphanenin tasarım noktasında gönüllü Stephanie Bucknam, ödünç verme planını duyar duymaz dikiş makinesi kursu vermeyi teklif etti.
Bucknam, “Bu, dikiş dikmeye ve el sanatlarına ilgili olup da yeterli finansal kaynaklara sahip olmayanlar için güzel bir fikir,” dedi ve devam etti: “ Halihazırda gönüllü olarak çalıştığım için, bunun için de vakit ayırmam gerektiğine inanıyorum.”
Bucknam(30) kütüphanenin tasarım noktasında çalışmaya başladığı için daha önce kullanma imkanına sahip olmadığı bir teknolojiyi deneme şansı olduğunun, bunun da zaten Eşya Kütüphanesi fikrinin temeli olduğunu belirtti.
“Aslında 3-D yazıcılara hep ilgi duyuyordum fakat çok pahalılar,” dedi ve devam etti “Gönüllülük onların nasıl çalıştığını görmek ve daha sonra kütüphaneye geri vermek için eşsiz bir fırsat doğrusu.”
Eşya Kütüphanesi projesi federal hibelerden bütçe alıyor ve Sacramento halk kütüphanesi proje için 10.000$ harcamayı planlıyor.
Easterwood, “Amaç ve araçları belli olan hükümet kurumlarının, ki bu durumda kitap ödünç verme, böyle bir alternatifi denemesi sık rastlanan bir durum değil,” dedi.
Eşya Kütüphanesi, devam etmekte olan Sacramento halk kütüphanesi sisteminin ve ülkedeki diğer kütüphanelerin kitap ödünç vermenin ötesinde bir role sahip olması amacının bir parçası.
“Biz bunu kitap ödünç vermenin ötesinde birşeyler amaçladığımız için yapıyoruz,” diye belirtti Maclachlan, “ve daha geniş bir “kendin yap” hareketi oluşturmak için çaba sarfediyoruz.”
Günümüzde kütüphanelerin ziyaretçi sayılarının düşmekte olduğu yönündeki genel kanaatin aksine, hem Maclachlan hem de Easterwood ödünç verilen elektronik kitapların yanı sıra düzenlenen kurslar ve etkinliklerle ziyaretçi sayılarının arttığı inancını paylaşıyorlar.
Kütüphanenin müdavimlerinden olan Nancy Gallerani(39) Pazar günü kütüphanenin şehir merkezindeki şubesinde Eşya Kütüphanesinin çağa ayak uydurmak için iyi bir fikir olduğunu belirtiyor.
“Ne yazık ki teknoloji yüzünden kitapların modası geçecek,” diyen Gallerani devam etti, “fakat sunulacak özgün hizmetler insanları bir arada tutmayı sağlayabilir.”
Kütüphane kitap ödünç verme dışında halihazırda birçok hizmette daha bulunmakta: Lise balo kıyafetlerini kiralama, Colonial Heights şubesindeki tohum kütüphanesi ve hevesli yazar adayları için eserlerini yayınlayabilecekleri kişisel yayıncılık merkezi.
Easterwood Eşya Kütürphanesi’nin insanlara Sacramento halk kütüphanesi’nin kitap ödünç vermek dışında farklı hizmetleri de olduğunu hatırlatacağını umut ediyor.
“İnsanların dikkatini çeken bir proje gerçekleştirdiğinizde onlara bir kütüphanenin ne tür aktiviteler gerçekleştirebileceğini de anımsatma imkanına sahip oluyorsunuz.” diye ekliyor Easterwood.
Ödünç verme mağazası ve kütüphane konsepti her geçen gün popülerlik kazanmaktadır. Örneğin Berkeley halk kütüphanesi ödünç verdiği 200’den fazla alet-edevata sahip.
Sacramento Kentsel Tarım Koalisyonu’ndan Matt Read, Sacramento kütüphane sistemini alet-edevat ödünç vermeye başlaması için iki yıldır çabalıyor. Beraber çalıştığı bahçe bahçe işleriyle uğraşan diğer kişileri de Colonial Heights tohum kütüphanesine yönlendiriyor.
Read (28) alet-edevat kiralamaya daha ilgili olsa da mutfak aletlerini ödünç alabilmenin cazibesini de görebiliyor.
“Gıda kurutucu gibi eşyalar: Sahiden bu tarz bir şeye sahip olmak zorunda mısın? Bu yolla sen bu eşyayı ödün alıp deneyebilir, temizledikten sonra da iade edebilirsin.”
Read, Eşyalar Kütüphanesi’nin söz konusu kütüphanenin müdavimlerinin portföyünü genişletebileceğini düşünmekte.
“Bu yolla içeride kendi işlerine yarayacak pek bir şey olmadığına inanan insanları da içeri çekebilirsiniz.” diyor.
Yazının İngilizce Orijinali
Yeşil Gazete için Çeviri: Mert Gevrek
(Yeşil Gazete, Declara.com)