Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (Centre for Research on Energy and Clean Air, CREA) analizine göre, Rusya’nın Ukrayna‘yı işgalinden bu yana geçen altı ay içinde petrol, gaz ve kömür ihracatından elde ettiği kazanç, işgalin toplam maliyetini geride bıraktı.
Rusya’nın fosil yakıt ihracatından elde ettiği gelir, savaşın Kremlin‘e mal olduğu tahmin edilen 100 milyar Euro’ya kıyasla, Şubat ayından Ağustos ayına kadar 158 milyar Euro’ya ulaştı.
Rusya’nın en büyük fosil yakıt ithalatçıları sırasıyla AB (85 milyar EUR), Çin (35 milyar EUR), Türkiye (11 milyar EUR), Hindistan (7 milyar EUR) ve Güney Kore (2 milyar EUR) oldu. Fosil yakıt ihracat gelirleri, Rusya’nın federal bütçesine tahmini 43 milyar Euro katkıda bulunarak, Ukrayna’daki savaşın finanse edilmesine yardımcı oldu.
En büyük ithalatçı AB ülkeleri
AB içinde en büyük ithalatçılar ise Almanya (19 milyar EUR), Hollanda (11,1 milyar EUR), İtalya (8,6 milyar EUR), Polonya (7,4 milyar EUR), Fransa (5,5 milyar EUR), Bulgaristan (5,5 milyar EUR), Belçika (4,5 milyar Euro) ve İspanya (3,3 milyar Euro) şeklinde yer aldı.
Analizin ana bulguları özetle şöyle:
- Savaşın başlangıcına kıyasla, AB’ye yapılan ihracatta %35’lik bir düşüş ile birlikte fosil yakıt ihracat hacimlerinde %18’lik bir düşüş oldu. AB’nin kömür ithalat yasağı, kömür talebinin yerini alacak başka alıcı bulamaması nedeniyle Rusya’nın ihracatını ve üretimini vurdu.
- AB’nin Rusya’ya getirdiği petrol yasağının vurucu etkileri henüz gerçekleşmedi. AB’nin Rusya’dan petrol ithalatı, işgalin başlangıcına kıyasla Temmuz-Ağustos aylarında %17 düştü, ancak yasağın yıl sonunda yürürlüğe girmesiyle birlikte %90 oranında düşmesi bekleniyor.
- En büyük ithalat artışları Hindistan, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Türkiye’de gerçekleşti, ancak diğer ülkelerden gelen düşüşleri telafi etmeye yetmedi. Artış, ham petrol ithalatı ve Çin’in kömür ithalatından kaynaklandı.
- ABD ve Avustralya, Rus petrolünün büyük alıcıları olan Hint rafinerilerinden petrol sevkiyatı almaya devam ederken, Avrupa’ya ait ve sigortalı gemiler Rus petrolünü yeni alıcılara taşıyor. Rusya’dan petrol ithalatı yasaklarına yanıt olarak petrol ihracatı yeniden yönlendirildiğinden, dolaylı yollardan Rus petrolünün ithalatını önlemek için güçlü yaptırım mekanizmalarına ihtiyaç duyuluyor.
- Çok yüksek fosil yakıt fiyatları, temiz enerji yatırımlarını dünya çapında cazip hale getiriyor. Fiyat teşvikleri ve güçlendirilmiş politikaların bir sonucu olarak temiz enerji yatırım öngörüleri AB, ABD ve Çin’de önemli ölçüde arttı.
‘Yaptırımlara işe yarıyor, genişletilmeli’
CREA’nın baş analisti ve raporun yazarlarından Lauri Myllyvirta, konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Küresel fosil yakıt fiyatlarındaki artış, ihracat hacimlerindeki düşüşe rağmen Rusya’nın hala fosil yakıtlardan rekor gelir elde ettiği anlamına geliyor. Bununla mücadele etmek için hükümetlerin Rusya’dan yapılan ithalatlara tarifeler veya fiyat tavanları getirmesi ve enerji tasarrufu önlemlerini hızlandırması gerekiyor. Isı pompaları ve elektrikli araçlar aracılığıyla temiz enerji ve elektrifikasyonun yaygınlaştırılmasını hızlandırarak, petrol ve gaz tüketiminin azaltılmasına özellikle odaklanılması gerekiyor.”
Çevresel Girişimler Merkezi (Centre of Environmental Initiatives, Ekoaction) Enerji Bölümü Başkanı Kostiantyn Krynytskyi de şunları söyledi:
“24 Ağustos’ta Ukrayna genelinde 189 hava saldırısı uyarısı duyuldu ve hem 31. Bağımsızlık günümüze hem de işgalin altı aylık yıldönümüne işaret edildi. Acısına katlandığımız her bombalama fosil yakıtlarla finanse edildi. Ülkelerin temiz enerjiye geçişi hızlandırarak Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılıklarını azalttığına dair olumlu işaretler olsa da, sürecin acilen hızlandırılması gerekiyor. Yaptırımlar işe yarıyor; bunlar genişletilmeli ve güçlendirilmeli, böylece Rusya onları kolayca atlatamaz.”
