By 
Uludağ Üniversitesi öğretim üyesi, halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala‘nın 21 Nisan’da “Türkiye’de salgın henüz tepe noktasını görmedi’ şeklindeki yorumu yüzünden hakkında açılan soruşturma sonlandırıldı. Rektörlüğü’nün Prof. Dr. Kayıhan Pala hakkında verdiği men-i muhakeme kararında, “Bilimsel bilginin paylaşılması suç değil, bilim insanının sorumluluğudur” vurgusu yapıldı.
Valilik suç duyurusunda bulunmuştu
Pala, salgına ilişkin bir yerel gazeteye verdiği demeçte, “Türkiye’de henüz salgının tepe noktasını görmediğimizi düşünüyoruz. Ben 2-3 hafta kadar önce tepe noktasının 20-27 Nisan arasında gözlenebileceğini, ondan sonra bir azalma olacağını ve haziranın 2. haftasına kadar da sönümleneceğini tahmin ettiğimi yazmıştım. Bu tahminin ne kadar geçerli olacağını bu hafta hep birlikte göreceğiz” demişti.
Bursa Tabip Odası (BTO) üyesi Prof. Dr. Pala’nın bu açıklaması üzerine Bursa Valiliği İl İdare Kurulu Müdürlüğü, “halkı yanlış bilgilendirdiği ve paniğe yönlendirdiği” iddiasıyla, Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuş; savcılık ise görevsizlik kararı vererek, dosyayı Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne göndermişti.
Rektörlüğün açtığı soruşturma kapsamında Pala, 21 Temmuz’da savunmasını sundu. Savunmanın ardından rektörlük üç kişilik son soruşturma komisyonunun kararı doğrultusunda soruşturmayı sonlandırdı.
İfade özgürlüğü kapsamında
Kararda özetle; Pala’nın halk sağlığı alanında uzman bir bilim insanı olarak, Covid-19 hastalığını izlemesinin, bilimsel veri toplamasının, değerlendirmesinin ve yayınlamasının akademik olarak olağan bir durum olduğu vurgulandı. Ayrıca bu verilere dayalı görüş açıklamasının ise gerek Anayasa gerekse Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ilgili maddeleri çerçevesinde, temel bir hak olan ‘ifade özgürlüğü’ kapsamında olduğu ifade edildi.
Komisyon, soruşturulan durumun da, “Herkes bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir” düzenlemesini yapan anayasanın 27. maddesi kapsamına uygun olduğu sonucuna vardı.
TTB: Salgınla bilim insanlarını susturarak baş edilmez
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi de, rektörlük soruşturmasının sonlandırılmasının ardından özetle şu açıklamayı yaptı:
“Hükümete ve taşra teşkilatı yetkililerine çağrıda bulunuyoruz; Toplum sağlığını koruma görevinizi, suç duyurusu, idari soruşturma vb. yollarla, bilim insanları, hekimler, sağlık personeli üzerinde baskı kurmaya çalışarak yerine getiremezsiniz.
Bilim insanlarının bilimsel bilgilerine dayanarak yaptığı değerlendirmelere eğer bir karşılık verilecek ise bunun yolu onu baskı altına almak için hakkında ceza soruşturması açmak, ceza tehdidi yöneltmek değildir; bu değerlendirmelerin neden hatalı olduğunu, bilimsel metoda, kanıta dayanan çalışmalarla açıklamaktır.
…Pandeminin tüm toplumun ve sağlık çalışanlarının sağlığı, yaşamı için ciddi tehdit oluşturduğu günlerdeyiz. Bu büyük sorunla, bilim insanlarını, hekimleri susturarak değil, onların eleştirel düşüncelerini, önerilerini hiçbir kaygı duymadan özgürce ifade etmelerini sağlayarak, onlardan yararlanarak baş edebiliriz.”
Comments