Lacy Cooke tarafından Inhabitat‘ta yayımlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Özgürel Başaran‘ın çevirisiyle sunuyoruz.
***
Plastik su şişeleri, bir çoğumuz farkına varmasak da, pahalıya mal oluyor; katı atık sahalarında çözünmeleri için 1000 yıl geçmesi gerekiyor. Su şişelerinin en az yarısının sadece bir kere kullanıldığı gerçeği bu kirliliği daha da kötüleştiriyor.
İzlandalı ürün tasarımcısı Ari Jónsson, buna karşı bir şeyler yapmak gerektiğine karar verip deniz yosunundan yapılan, biyobozunur bir su şişesi tasarladı. Jónsson, “Yarattığımız inanılmaz miktardaki plastik atık miktarını azaltmak için kullanıp attığımız plastiğin yerini alacak bir malzemeye çok acil gereksinme olduğunu hissediyorum.
Neden sadece bir kereliğine su içip atacağımız bir kap için yüzlerce yıl doğada çözünmeden kalan materyalleri kullanıyoruz?” Jónsson’un plastik kirliliği sorununa bulduğu yenilikçi çözüm, alglerden yapılan, agar adı verilen bir madde. Agar 1650’lerden beri biliniyor. İlk olarak Japonyalı bir hancı, artan yosun çorbasını döktükten sonra bir gecede jölemsi bir malzemeye dönüştüğünü görmüştü.
Agar, 1800’lerin sonunda mikrobiyoloji laboratuvarlarında yer aldı ve bugün de molekülleri ayrıştırmak için kullanılıyor. Jónsson yosundan şişe yapmak için toz haline getirilmiş agarla suyu karıştırdı. Sonuçta ortaya çıkan peltemsi, jelatine benzer yoğunlukta karışımı soğuk kalıba dökmeden önce ısıttı. Kalıp, buzlu su dolu bir kapta agardan şişe oluşana kadar döndürüldü. Birkaç dakika boyunca buzdolabında bekletildikten sonra, şişe kullanılmaya hazırdı. Yosundan yapılan şişe kendine özgü biçimini boşalana kadar koruyor, sonra da çözünmeye başlıyor.
Plastiğe tamamen doğal bir alternatif ve Jónsson’a göre tadını beğenenler isterlerse şişeyi çiğneyebilir. Agar genellikle vegan ya da vejeteryan tatlılarda jelatin yerine kullanılan bir madde ve çevre için de insanlar için de güvenli. Jónsson projesinin ilk gösterimini Reykjavik’te düzenlenen DesignMarch tasarım festivalinde yaptı. Kendisi şu anda İzlanda Sanat Akademisinde öğrenimini sürdürüyor.
Haberin İngilizce Orijinali
Yazı: Lacy Cooke
Yeşil Gazete için çeviri: Özgürel Başaran
(Yeşil Gazete, Inhabitat)
