Mısır, gezegen üzerindeki ABD denetimi planının köşe taşıdır. Washington, Mısır’ın, Filistin’den arta kalan toprakları sömürgeleştirme planlarını sürdürmek için İsrail tarafından da zorunlu sayılan biçimde kendisine topyekûn tabi olmaktan uzaklaşacak herhangi bir girişimde bulunmasını hoşgörüyle karşılamayacaktır. Washington’un “yumuşak bir geçiş” süreci örgütleme “çabasının” yegane hedefi budur. Bu bakımdan ABD, Hüsnü Mübarek’in istifa etmesi zorunluluğunu dikkate alabilir. Bu durumda yeni atanan devlet başkanı yardımcısı, ordu istihbaratı başkanı Ömer Süleyman başa geçirilecektir. Ordu ise baskı ile özdeşleşmeyip imajını korumaya çalışmak konusunda oldukça itinalı davranmaktadır.

Muhammed El Baradey bu noktada devreye girmektedir. Kendisi hala ülkede tanındığından daha çok Mısır dışında tanınıyor olsa da, bu durumu hızla düzeltebilir. Kendisi “liberal”dir, ülkede mevcut olan ekonomik gidişata hâkim olandan başka herhangi bir yaklaşıma sahip değildir ve yaşanmakta olan toplumsal yıkımın kökeninde tam bu ekonomik yaklaşımın bulunduğunu anlayamamaktadır. “Gerçek seçimlerin” yapılmasını ve hukuka saygı gösterilmesini (tutuklamaların ve işkencenin son bulmasını) talep etmek anlamında demokrattır ancak bundan daha ileri bir fikriyata sahip değildir.

Geçişin yeni ortağının Baradey olması olanaksız değildir. Yine de ordu ve ülke istihbarat sistemi ülke üzerindeki egemen konumlarını terk etmeyeceklerdir. El Baradey bunu kabul edebilir mi?

Müslüman Kardeşler ise “başarı” elde edilmesi ve “seçimlere” gidilmesi halinde, parlamentodaki en büyük güç olacaktır. ABD bunu selamlamakta ve Müslüman Kardeşler’i “ılımlı” olarak nitelemektedir. Bunun anlamı, uslu durmak ve İsrail’in elini Filistin işgalini sürdürmesini sağlayacak biçimde serbest bırakarak ABD stratejisine tabi olmayı kabul etmektir. Müslüman Kardeşler ayrıca tamamıyla dışa bağımlı olan mevcut “piyasa” sisteminin sürmesinden de yanadır. Aslında, aynı zamanda, egemen “komprador” sınıfın da bir parçasıdır. İşçi grevlerine ve toprak üzerindeki mülkiyetini sürdürmek amacıyla köylü mücadelelerine düşmanca bir tutum takınmaktadır.

Mısır’a dair ABD planı Pakistan modelini çok andırmaktadır ki bu model, “siyasal İslam” ile ordu istihbaratının bileşiminden oluşmaktadır. Müslüman Kardeşler, Kıptilere [Mısır’ın yerli Hıristiyan halkına] yönelik tutumlarında hiç de “ılımlı” davranmayarak, böylesi bir siyasetle ittifaka girmesini telafi edebilecektir. Böyle bir sistem demokrasi “sertifikası” alır mı?

Mısır’da sokakta olan hareket, eğitimli orta sınıfların ve demokratların kimi kesimlerince de desteklenen kentli gençliğin, özellikle de işsiz diplomalıların hareketidir. Yeni rejim belki de -örneğin devlet aygıtındaki istihdam olanaklarını genişletmek gibi- bazı tavizler verebilecek olsa da, daha fazlası mümkün değildir.

Kuşkusuz işçi sınıfı ve köylü hareketlerinin devreye girmesi halinde işler değişebilir. Ancak bu da pek gündemde gibi görünmemektedir. Elbette ekonomik sistem “küreselleşme oyunun” kurallarına göre yönetilmeye devam edildiği sürece, protesto hareketiyle sonuçlanan sorunların hiçbirisi gerçekten çözülmeyecektir.

[Zcommunications’taki İngilizce orijinalinden Sendika.Org tarafından çevrilmiştir]

Baştan şunu söyleyeyim: Başbakan’ın Cumartesi Anneleri ile buluşmasını önemsiyorum.
Elbette bu bir ihsan değil. Yıllardır görmezden gelinen horlanan, coplanan ama yılmayan bir hareketin başarısı…
Zaferi demiyorum; zafer, ancak onlar kaybettikleri yakınlarının kemiklerine ve faillerine kavuştuklarında kutlanacak.
Yine de Başbakan’ın kabulü, devletin nihayet bu sese kulak vermesi açısından bir dönüm noktası sayılmalıdır.

Buzlu suda bir gece
Başbakan o görüşmede kendisinin de 1979’da, öldürülen iki arkadaşının cenazesine katıldığı için gözaltına alındığını söylemiş. Bir gece Metris’te kaldığını anlatmış. “Orada işkence gördüm” demiş.
Anlattığına göre soğuk bir hücrede Erdoğan’ın ayaklarını, dizlerine kadar buzlu su dolu bir kovada saatlerce tutmuşlar. Çıkarıldıktan sonra da eroin bağımlılarının bulunduğu sıcak bir odaya almışlar.
Başbakan’ın kayıp yakınlarının derdini dinlemesi çok iyi de, bu kadar acı çekmiş bir kitlenin önünde “Ben de işkence gördüm” deyip bir gece ayağını soğuk sudan sıcak suya soktuğunu anlatması biraz yakışıksız olmuş. Düşüncelerinden dolayı hapse girdiğini hatırlatsa yeterdi.
İsterseniz şu “işkence” olayına yakından bakalım:

1979 mu, 1980 mi?
Metris mi, Davutpaşa mı?
Sanırım doğru tarih, 1979 değil 1980 olacak.
Nisan ayı…
İstanbul’da Sıkıyönetim dönemi…
Erdoğan, Erbakan’ın MSP’sinin Gençlik Kolları Başkanı…
O günlerde solun kalesi olarak bilinen Kâğıthane’de Akıncılardan Necip Kural öldürülmüş. Gençlik Kollarına mensup gençler, Kanarya’daki cenazeden dönüyorlar. Aksaray’a varınca slogan atarak yürümeye başlıyorlar. Polis ve jandarma bu korsan gösteriye müdahale ediyor. Fatih’e geldiklerinde etrafları çevriliyor. O sırada akşam ezanı okunuyor. Gençler ceketlerini yola serip namaz kılmaya başlıyor. Namaz bitince hepsi askerler tarafından cemselere bindiriliyor ve Davutpaşa Kışlası’na götürülüyorlar.

Su dolu koridorda ayakta
Öykünün devamını Erdoğan, ”Bir Liderin Doğuşu” kitabında (Hüseyin Belsi, Ömer Özbay, Meydan, 2010) şöyle anlatıyor:
“Metris’teki ilk gecemizin büyük bir kısmını koridorda ve ayakta dikilerek geçirdik. Zaten istesek de oturamazdık, çünkü yerler su içindeydi. Vakit gece yarısına yaklaştığı halde hiçbir şey yememiştik. El ayak çekilip ortalık sakinleştiğinde bir onbaşı geldi yanımıza… Asker tayınından arta kalan bayat ekmekleri toplamış, bir kazan da çorba kaynatmış, bizi yemeğe çağırıyordu. Nasıl makbule geçti anlatamam. Bir süre sonra yatacak yer gösterdiler. Herkes bir köşeye kıvrılıp yattı.”
Erdoğan, daha sonra Selimiye’ye sevk edildiklerini, birkaç gün sonra savcıya çıkarıldıklarını, suçsuz oldukları anlaşılınca da serbest bırakıldıklarını söylüyor.
Daha 3 ay önce yayınlanan bu biyografide “işkence”den hiç söz edilmiyor.

“Kötü muamele yapılmadı”
Olayın bir tanığı daha var. Son dönem TV tartışmalarında sıkça rastladığımız bir isim:
Mehmet Metiner…
O ise anılarında (“Yemyeşil Şeriat, Bembeyaz Demokrasi”, Karakutu, 2008) şöyle anlatıyor olayı:
“Toplu namazdan sonra askerler tarafından derdest edilip Davutpaşa Kışlası’na götürüldük. Hiçbirimize kötü muamele yapılmadı. İfadelerimiz alındı. Ertesi gün hepimiz salıverildik. Bırakılmadan önce açık havada komutanın da bulunduğu bir esnada toplu bir görüşme yapıldı. Bu görüşmede Erdoğan muhatap kişi olarak ön plandaydı.”

Erdoğan-Komutan şakalaşması
2008’de yazdığı anılarında “Davutpaşa’ya götürüldük” diyen Metiner 2010’da Star’da, (11.11.2010) götürüldükleri yeri Metris diye yazdı. (Odatv de hatırlattı: Metris, 12 Eylül’den sonra açılmamış mıydı?)
Metiner, o yazıda Komutanla Erdoğan’ın ayrılış sahnesine ilişkin yeni ayrıntılar da verdi:
“Komutanın yanında Erdoğan gayet neşeli görünüyordu. Yanlış hatırlamıyorsam, ufak tefek şakalaşmalar da yapılıyordu. Meydanda da bazı gençlerimiz güreşe tutuşturulmuşlardı.”

Eeee? Hani işkence?
1980 döneminde “anarşist” olarak içeri düşüp de komutanla şakalaşarak, arkadaşlarla güreşerek salıverilmek kime nasip olmuş?
İşin aslı şu:
Solcular işkencede öldürülürken İslamcı hareketin sırtının sıvazlanacağı, önünün açılacağı, iktidara taşınacağı bir dönem başlıyordu.
Yine de askerle enseye tokat görünmemek, “Biz de işkence tezgâhlarından geçtik” diyebilmek gerekiyordu.
Bu efsane de o zamandan başladı.
Dün kütüphaneye girip Ruşen Çakır’la, Fehmi Çalmuk’un kitabında (“Bir Dönüşüm Öyküsü”, Metis, 2001) atıf yapılan habere baktık:
21 Nisan 1980 tarihli Sebil Gazetesi, olayları ele aldığı yazısına Erdoğan’ın fotoğrafını basmış ve şu notu düşmüş:
“Şehitlerin defin merasiminde zorla ihdas edilen hadiseler sebebiyle gözaltına alınıp sonra Örfi İdare Mahkemesi’nce serbest bırakılan MSP Gençlik Kolları Başkanı ve İslamcı gençliğin gerçek liderlerinden Tayyip Erdoğan…”
Ah Mehmet Metiner; hiç yazmayacaktın şu şakalaşma işini…

(Milliyet)