Norveçli yetkililer, geçtiğimiz haftalarda Oslo kıyılarında teknelere tırmanan, iskelelerde uzanan ve kalabalıkların yoğun ilgi gösterdiği Freya adında 600 kiloluk morsu, ‘hareket ettirmenin çok yüksek risk’ olduğunu belirterek dün öldürdü.
Hükümet geçen hafta insanlara, hayvandan uzak durmaları için defalarca yapılan çağrılara uymalarını söylemiş, bu şekilde yaklaşmaya devam ederlerse Freya’nın öldürülme ihtimaliyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarmıştı.
17 Temmuz’da Oslofjord‘da ilk kez görülen beş yaşındaki dişi mors, kalabalıkların ilgi odağı haline gelmişti. İskandinav güzellik ve aşk tanrıçası Freya adı verilen deniz memelisi yaklaşık iki yıldır, Danimarka, Hollanda gibi Avrupa kıyılarında görülüyor.
Norveç Balıkçılık Müdürlüğü sözcüsü Olav Lekver, “Sonunda başka seçenek göremedik. Onun için doğal olmayan bir bölgedeydi.” dedi.
Lekver’in belirttiğine göre aşırı ilgi nedeniyle strese giren mors, doğal davranışı bu yönde olmasa da insanları kovalamaya ve tehdit unsuru haline gelmeye başladı.
Daha önceki açıklamalarda da insanların tehlikeli şekilde ona yaklaştığı, hatta çocuklarını da yanına alarak birlikte yüzmeye, fotoğraf çektirmeye çalıştıkları belirtilmişti.
Morsların çok fazla dinlenmeye ihtiyacı olduğunu ve insanların Freya’yı rahatsız ettiğini söyleyen Lekver, Freya’nın nasıl öldürüldüğünü konusunda detay vermeden yalnızca “yönetmeliklere göre” olduğunu söyledi.
The Guardian‘ın aktardığına göre, Norveç Balıkçılık Müdürlüğü Başkanı Frank Bakke-Jensen de yaptığı açıklamada,”Ötanazi kararının insan güvenliğine yönelik kalıcı tehdidin küresel değerlendirmesi temelinde alındığını” açıkladı.
Sosyal medyada da fenomen hale gelen Freya’nın insanların davranışları sebebiyle öldürülmesine tepkiler geldi.
İnsanlığın ayıbı ve küstahlığının özeti
Kullanıcılar, durumun ‘kelimenin tam anlamıyla insanlığın ayıbını ve küstahlığını özetlediğini’ söyleyen tweetler attı:
“Yaban hayvanlarının dünyada gideceği hiçbir güvenli yer kalmadı. Uyarıları görmezden gelen herkes utanmalı.”
“İnsanların onu kendi halinde bırakamamasının bedelinFreya ödemek zorunda kaldı. Çok kzıgınım.”
They killed Freya the Walrus because 'people were getting to close to it' – literally just sums up the disgrace and audacity of humanity
— Joel Evans (@joeelevaans_) August 14, 2022
Now they've killed Freya, the gentle walrus who meant no harm to anyone.
It's indefensible. Wild animals increasingly have no safe place in this world.
Every single person who ignored the warnings should be deeply ashamed. She had her whole life to live. pic.twitter.com/gbVUR8JfMQ
— Tom (@DrTOMontgomery) August 14, 2022
And today she was euthanized.. 💔
They killed her for no reason, heard she have been living close by for years without hurting anyone.. Because people couldn't leave her alone in her own element, #FreyaTheWalrus had to pay the price… I’m pissed! https://t.co/V6TVudOY1z— 𝔻𝕒𝕚𝕝𝕪𝕊𝕡𝕖𝕒𝕣𝕤 ◡̈ (@DailySpears) August 14, 2022
Freya’nın nerede olduğunu Google haritasında izleyerek insanların ondan ne zaman uzak durmaları gerektiğini bilmelerine yardımcı olan Güneydoğu Norveç Üniversitesi‘nden biyolog Rune Aae, “Onu öldürmeden önce birçok başka seçenek denenmeliydi” dedi ve öldürme kararını “çok aceleci” olarak nitelendirdi:
“Freya, önceki tüm deneyimlerin gösterdiği gibi, er ya da geç Oslo fiyordundan kurtulabilirdi. Bu yüzden bence ötanazi tamamen gereksizdi.”
İklim kriziyle yaşam alanları kayboluyor
Beş yaşındadişi bir mors olan Freya, Oslo açıklarındaki sulara varmadan önce, AFP’nin bildiriğine göre güney Norveç köyü Kragero açıklarında demirlemiş teknelere tırmanıyordu. Ondan önce yaklaşık iki yıl kadar Birleşik Krallık, Hollanda, Danimarka ve İsveç kıyılarında görülmüştü.
Dünya Yaban Hayatı Fonu’na (WWF) göre, vahşi doğada yalnızca 225 bin mors var.
Kanada, Grönland, Norveç, Rusya ve Alaska’da buzla kaplı sularda yaşayan morslar, vakitlerinin çoğunu bu buz tabakalarının üstünde geçirir
Freya da bu yüzden kendini iskelelere ve teknelere çekmeye çalışıyordu. Normalde saldırgan olmayan sosyal hayvanlar olan morslar, nihayetinde yaban hayvanlarıdır ve stres ve tehdit altında hissettiklerinde kendilerini savunmak isterler.
İklim değişikliği ile buz tabakaları erimesiyle morslar, yaşam alanlarının bir kısmını kaybediyor.
Uzmanlar, Freya’nın bu kadar uzak süre habitatından ayrı kalmasını ‘benzersiz bir durum’ şeklinde tanımlamıştı ancak hayvanın, kuzeye doğru bir yol bulmaya çalıştığı düşünülüyordu. Geçen yıl, Wally ismi verilen bir mors da İngiltere’nin güneybatısındaki sularda yaklaşık bir buçuk ay geçirmişti.