Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde etkili olan Boris Fırtınası‘nın getirdiği şiddetli yağışlar ve yükselen nehirler pek çok kentte sel felaketine neden oldu.
Perşembe gününden bu yana Avrupa’nın ortasında etkili olan Boris Fırtınası nedeniyle Avusturya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Romanya ve Slovakya’nın büyük kesimi şiddetli rüzgarlar ve alışılmadık şiddette yağışların etkisi altında. Avusturya, Polonya ve Romanya’da sekiz kişi boğuldu, Çek Cumhuriyeti’nde dört kişi kayboldu. Dört ülkede de yüzbinlerce kişi tahliye edildi, pek çok bölgede elektrik yok.
Avusturya
Avusturya Başbakan Yardımcısı Werner Kogler, Pazar günü sosyal medyadan yaptığı açıklamada, ülkenin güneyinde yaşanan sel felaketine müdahale eden bir itfaiyecinin hayatını kaybettiğini söyledi. Yetkililer, Viyana‘yı çevreleyen eyaleti afet bölgesi ilan etti.
Tirol‘ün bazı bölgeleri bir metreye kadar karla kaplandı. Geçen hafta sıcaklıkların 30 C’ye ulaştığı eylül ortası için bu, sıra dışı bir durum.
APA haber ajansının aktardığına göre, ülkenin doğusunda pazar günü erken saatlerde demir yolu seferleri durduruldu ve Tuna Nehri’nin taşma tehlikesi altında olması nedeniyle bazı metro hatları kapatıldı.
Acil servisler, selin birçok sakini evlerinde mahsur bıraktığı Aşağı Avusturya’da gece boyunca yaklaşık 5 bin müdahalede bulundu. Yerel medya, itfaiyecilerin cuma gününden bu yana Viyana’da fırtına enkazıyla tıkanan yolları temizlemediğini ve bodrumlardan su pompaladığını yazdı.
Polonya
Polonya’nın güneybatısındaki Opole bölgesindeki Glucholazy‘nin belediye başkanı, nehrin taştığını ve kasabayı sular altında bıraktığını bildirdi. Pazar günü, bölge sakinlerine daha yüksek bir yere tahliye çağrısında bulundu.
Polonya’nın ikinci büyük şehri olan Krakow‘da, selden korunmak için kum torbaları kullanıldı.
Ülkenin selden en çok etkilenen Çekya sınırına yakın bölgesinde, 17 bin kişinin elektriksiz olduğunu bildirildi. Bazı yerlerde cep telefonu sinyali çalışmıyor ve internet kesik, bu yüzden Starlink uydularını kullanma kararı alındı.
Yerel medyanın aktardığına göre, bir Blackhawk helikopteri, asansörlerin çalışmadığı yüksek katlı binalardan tahliye için bölgenin başkenti Wroclaw‘a gönderildi.
Başbakan Donald Tusk, yerel nehrin pazar sabahı 6,7 metreye yükselmesiyle kısmen su altında kalan ve ardından hafifçe geri çekilen Kłodzko‘da “Durum çok dramatik” dedi. 2,4 metrelik alarm seviyesinin çok üzerinde yükselen sular, kasabaya veren ve 56 can kaybına neden olan 1997’deki yoğun sel sırasında kırılan rekoru da aştı.
Polonyalı yetkililer, bir nehrin taşması sonucu Çek Cumhuriyeti ile olan Gołkowice sınır kapısını kapattı, ayrıca Prudnik ve Nysa kasabalarını birbirine bağlayan hattaki birçok yolu kapattı ve tren seferlerini durdurdu.
Çekya
Çekya’da ise, ülkenin Güney Bohemya bölgesinde bir baraj aşırı su yüküne dayanamayarak patladı ve aşağı akıştaki kasaba ve köyleri sular altında bıraktı.
Çevre Bakanı Petr Hladik, en kötü etkilenen bölgelerdeki insanların tahliye için hazırlanmaları konusunda uyardı. Çek polisi de sosyal medyadan yayımladığı mesajda, insanları tahliye uyarılarına uymaya çağırdı: “Polis ve itfaiyeciler ne yaptıklarını ve neden yaptıklarını biliyorlar. Durum hızla değişiyor ve hemen her yere ulaşamıyoruz. Birkaç dakika içinde, tek çıkış yolu helikopter olabilir.”
Polisin duyurduğuna göre, üçü kuzeydoğudaki Lipová-lázne kasabasında nehre sürüklenen bir arabada olan, biri ise güneydoğudaki sellerde sürüklendikten sonra ulaşılamayan dört kişi kayıp.
Hladik, toprağın doymuş olduğunu ve yağmur suyunun yüzeyde kaldığını, bunun ani sel riskini artırdığını söyledi. Bakan, Çekya’da yağmurun salı gününe kadar etkili olmasının beklendiğini söyledi.
Romanya
Hafta sonu etkili olan sellerde Romanya’da Romanya’da çok sayıda köy sular altında kaldı. Altı kişi öldü, en kötü etkilenen bölge olan güneydoğudaki Galati’de 5.000 ev hasar gördü.
Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis, “Avrupa kıtasında giderek daha fazla hissedilen ve dramatik sonuçlar doğuran iklim değişikliğinin etkileriyle bir kez daha karşı karşıyayız” dedi.
Ülkenin 19 bölgesinde yüzlerce kişinin kurtarıldığı bildirilirken, Tuna Nehri kıyısındaki bir köyde sular altında kalan evlerin yer aldığı video yayımlandı.
Galati’ye bağlı Slobozia Conachi köyünün belediye başkanı Emil Dragomir, 700 evin sular altında kaldığının bildirildiği olayı, “Bu destansı boyutlarda bir felaket” dedi.
Macaristan
Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de yetkililer, devam eden yağışlar nedeniyle Tuna Nehri’nin bu haftanın ikinci yarısında 8,5 metrenin üzerine çıkacağı ve 2013’te görülen 8,91 metrelik rekora yaklaşacağını tahmin ediyor.
Budapeşte Belediye Başkanı Gergely Karácsony, “Tahminlere göre, son yılların en büyük sel felaketlerinden biri Budapeşte’ye yaklaşıyor ancak biz buna karşı koymaya hazırız” dedi.
Slovakya‘da da başkent Bratislava ve çevresinde olağanüstü hal ilan edildi.
Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da yoğun yağışların en azından Pazartesi gününe kadar devam etmesi bekleniyor.
Değişen iklim aşırı yağışları artıyor
İklim değişikliği nedeniyle Avrupa‘da ve dünyanın birçok yerinde aşırı yağışlar artıyor.
Aşırı yağışlar, insan kaynaklı iklim bozulması nedeniyle dünyanın çoğunda, özellikle de Avrupa, Asya’nın pek çok bölgesi, Kuzey Amerika’nın orta ve doğu kesimleriyle Güneş Amerika, Afrika ve Avustralya’nın bazı bölgelerinde daha yaygın ve yoğun görülüyor.
Bunun nedeni, daha sıcak havanın daha fazla su buharı tutabilmesi. Daha sıcak bir atmosfer daha fazla nemi tutabiliyor, bu da daha yoğun yağışlara yol açabiliyor. Taşkınlar da daha sık ve şiddetli hale geliyor.
Bu denli aşırı yağışlara ve taşkınlara uygun olmayan kentleşme ve arazi kullanımı gibi insan faktörleri de felaketlerin etkisini artırıyor.
Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis de cumartesi günü yaptığı konuşmada, Avrupa’da iklim değişikliğinin etkilerinin giderek daha fazla görüldüğünü ve dramatik sonuçlar doğurduğunu söyledi.
