Fosil yakıt kaynaklı “iklim bozulması”nın okyanuslar üzerindeki olumsuz etkisi her geçen gün daha da artıyor.
AB‘nin yeryüzü inceleme programı Copernicus iklim modelleme servisine göre, küresel ortalama günlük deniz yüzeyi sıcaklıkları (SST) bu hafta 20.96C’ye ulaşarak 2016’da ulaşılan 20.95C rekorunu kırdı.
Bilim insanları rekorun kırılmaya devam edeceğini söylüyor, çünkü genellikle okyanuslar küresel olarak en sıcak dönemlerini ağustos ayında değil, martta yaşıyor.
‣ Aşırı yüzey sıcaklığı okyanusların yeni ‘normal’i
Mart ayında daha da ısınabilir
Copernicus’ta görevli Dr Samantha Burgess, “Rekoru görmüş olmamız, okyanusun bugünden gelecek mart ayına kadar ne kadar ısınabileceği konusunda beni endişelendiriyor” dedi.
Deniz suyu sıcaklıklarının artışı kısmen El Niño hava olayı tarafından tetikleniyor. 2016 da bir El Niño yılıydı. Ancak bu hava modelleri, giderek ısınan atmosfer nedeniyle etkisini daha fazla ve güçlü hissettiriyor.
BBC‘ye konuşan Burgess, “Fosil yakıtları ne kadar çok yakarsak, okyanuslar tarafından o kadar fazla fazla ısı emilecek, bu da onları stabilize etmek ve bulundukları yere geri getirmek için o kadar uzun süreceği anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
‣ Akdeniz suları, tarihinin en yüksek sıcaklığına ulaştı, okyanus sıcaklığı 38 dereceyi buldu
‣ Dünyanın okyanusları artık çok, çok, çok hızlı ısınıyor
Son beş yılda ısınma hızlandı
Okyanuslar, iklimi düzenliyor, ısıyı emiyor, hava düzenlerini yönlendiriyor, bir karbon yutağı görevi görüyor ve denizden üflenen soğuk hava, kara sıcaklıklarını daha katlanılabilir hale getiriyor. Ancak onlar da ısındıklarında bu etkileri ve karbondioksiti emme yetenekleri azalacağından, atmosferde daha fazla sera gazı birikmesine katkıda bulunuyorlar. Isınan okyanuslar ayrıca deniz seviyesinin yükselmesine neden olan buzların erimesinin de başat nedenlerinden biri.
‣ İklim krizi: Okyanus yüzey sıcaklıklarının rekor kırmasıyla aşırı hava olaylarında artış bekleniyor
‣ Okyanuslar, ‘hafızasını’ kaybediyor
‣ Okyanus dip sıcaklığı beklenilenden çok daha hızlı artıyor
Uydu verilerini değerlendiren bilim insanları, şimdiye dek alınan kayıtların tüm süresi boyunca, küresel ortalama deniz yüzeyi sıcaklığının 0,9C’ye yakın arttığını ve son kırk yıldaki artışın yaklaşık 0,6C olduğunu buldu. Son beş yıllık ortalama ise 1991 ile 2020 arasındaki ortalamanın yaklaşık 0,2C üzerinde.
En hızlı ısınan bölgelerden bazıları ise Arktik Okyanusu, Baltık Denizi, Karadeniz ve tropikal olmayan Pasifik’in bazı bölümleri.
2019’da yapılan bir araştırmaya göre, denizlerdeki sıcak dalgalarının sayısı giderek artıyor ve bu günleri sayısı son birkaç yılda üç katına çıktı. 2016’ya kadar olan 30 yılda, 1925-54’e kıyasla sıcak dalgası görülen günlerin sayısı yüzde 50’den fazla arttı. Bilim adamları, o sıradaki aşırı sıcaklığın deniz yaşamını yok ettiğini söylüyor: , “Orman yangınlarının devasa orman alanlarını yok etmesi gibi” .
Comments