Enerji dağıtım şirketlerinin, 1 Megawatt’a kadar lisanssız üretim hakkı olan küçük üreticilerin önüne çıkardığı engellere karşı ilk defa Türkiye’nin güneşini parlatacak bir hükme varıldı .
Söz konusu meseleyi yargıya taşıyan Medyan Enerji Üretim A.Ş şirketi, 1 Megawatt’lık lisanssız güneş enerjisi kurarak AKEDAŞ Dağıtım Şirketi üzerinden Elbistan Termik Santrali A’ya bağlantı başvurusu yapmıştı. Başvurusu AKEDAŞ tarafından reddedilince Kahramanmaraş İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Kahramanmaraş İdare Mahkemesi, bağlantı talepleri reddedilen şirketlerin başvurusu üzerine, yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Biz de Yeşil Gazete olarak Güneş Gönüllüsü Dr Alper Öktem’in görüşüne başvurduk, Öktem diyor ki: Bağlantı başvurusu reddedilen Güneş Enerji santrali (GES) yatırımcısının mahkemede kazandığını okuyunca bu kararın güneş enerjisinden elektrik üretiminin yaygınlaşmasında bir dönüm noktası olduğunu düşündüm. Şu an bilmediğimiz acaba ev ve işyeri çatılarına yerleştirilen 50 kilowata ye kadar olan ve bürokrasisi azaltılmış uygulamaların sahipleri de zamanla benzer durumlarda mahkemeye başvurabilecekler mi? Mahkeme kararı altyapının ülke çapında iyileştirilmesi için derhal yoğun çaba gerektirdiğini gösteriyor.
Bir başka Güneş Gönüllüsünün yorumu ise şöyle oldu: İsteyenin lisans almaya gerek olmadan çatısına güneş paneli veya arsasına rüzgar türbini kurup, elektrik üretmesine ve tükettiğinden fazlasını da sisteme satmasına 1 Megawatt’a kadar olanak tanıyan bir altyapı var bunun müşterisini kaybetmek istemeyen dağıtım şirketlerinin engellemelerine karşı korunması gerekir. Bu yargı kararı sevindirici.
Sektörden olup adını vermek istemeyen bir Güneş Gönüllüsü ise sorunu şöyle açıklıyor: “Elektrik Dağıtımının sözde liberalleşmesini sağlayacak yapının kurulması amacıyla 21 elektrik dağıtım bölgesinin astronomik rakamlara ihale edilmesi enerji holdinglerinin ekonomik dar boğaza girmesine neden olmuştur. Dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi sırasında fizibilitelere bakılmaksızın yüksek rakamlarla özelleştirme ihalelerini kazanan şirketler iflasın eşiğine gelmiştir.
Bu sebeple bugün çoğu dağıtım şirketi, trafo merkezleri bazında açıklanan Lisanssız Güneş Elektrik kapasitelerini alt şirketlerine peşkeş çekmektedir . Şöyle ki: Kapasiteleri mevcut trafo merkezlerine gelen başvurular öncelikle ret ediliyor akabinde peşkeş çekilecek şirketlerin başvuru dosyalarında eksik evrak olmasına rağmen bu dosyalar kabul ediliyor.
Akabinde ne mi oluyor?
Başvuru dosyasına ret cevap verilen yatırımcılar mağdur, dağıtım şirketinin desteklediği GES yatırımcıları, yatırımını garanti altına aldığını gösteren Çağrı Mektubu (bağlantı izni) yazısını cebine atıyor.
Dağıtım şirketlerinin bazı yatırımcıların yaptığı Lisanssız Güneş Elektrik Santrali başvurusuna olumsuz cevap vermesinin sebeplerinden biri; bölgeye enerji sağlayan elektrik hattına bağlantı yapılmasını istemedikleridir (ilgili yetkililer “hatta güneş elektrik santrali bağlayamayız” diye savunmaya geçiyor). Ama üst makamlardan emir geldiğinde (TEİAŞ, TEDAŞ, EPDK, Dağıtım Şirketi sahibi vb.) bahse konu hatta bağlantı yapmak çocuk oyuncağı oluyor!
Ayrıca, reklam yapmak için Türkiye’ye yatırımcı çekmek isteyen GES firmaları, TEİAŞ’ta destek görebilecekleri “dayıları” harekete geçiriyor ve istedikleri trafo merkezinde kapasite artışı yapabiliyorlar”.
Güneş enerjisinin yaygınlaşması amacıyla toplumsal dinamizmi harekete geçirmek isteyen, enerjinin büyük şirketlerin tekelinde olmasına karşı çıkan, enerjide otonomiyi arzulayan Güneş Gönüllüleri’nin bir de facebook sayfası var, siz de Güneş Gönüllüsü olmak isterseniz onlarla buluşabilirsiniz .
Pınar Demircan
Yeşil Gazete
