Kadın ve LGBTİ+ avukatlar, Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeliği seçimleri için baro başkanları tarafından Meclis’e önerilecek adayların üçünün de kadınlar veya LGBTİQ+’lar arasından olmasını talep ediyor.
Anayasa Mahkemesi üyesi Celal Mümtaz Akıncı‘nın yaş haddinden emekliye ayrılacak olması nedeniyle baro başkanları, TBMM’nin seçmesi için üç aday belirleyecek. Her baro başkanının bir oy hakkı bulunan bu kritik seçim öncesinde için kadın ve LGBTİ+avukatlar bir basın açıklaması yayımladı.
Açıklamada Baro Başkanları’na, “Demokrasi mücadelesine yürekten güvenen kadın ve lgbtiq+ avukatlar olarak, Baro Başkanlarının; hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını savunup koruyarak bu kavramlara işlerlik kazandırmaları, gelenekselleşen toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kırılması için kurumsal sorumluluk üstlenip Anayasa Mahkemesine üye yargıç olarak seçilecek üç adayı da toplumsal cinsiyet eşitliğine ve toplumsal gerçekliğimizin meselelerine duyarlı ‘kadın ve LGBTİQ+’ aday adayları arasından belirlemelerini istiyoruz” çağrısı yapıldı.
‘AYM cinsiyet eşitsizliğinin sembolü olmaktan çıkarılmalıdır’
Yüksek yargıdaki cinsiyet eşitsizliğine dair, “Yargı toplumun ekolojik, sağlıkla ilgili, ekonomik ihtiyaçlarından; etnisite, cinsel yönelim ve cinsiyet veya yaşla, eğitim durumu ile ilgili vb. maruz kalınan ayrımcılık konularından habersiz, bunlara duyarsız ve aksine dezavantajlı kişilerin yeniden yeniden mağdur edilmesine neden olacak kararlar üretirse yargıya güven duyulması imkansızlaşır” denilerek şu bilgiler paylaşıldı:
“Anayasa Mahkemesinde hâlen hiçbir kadın üye bulunmamaktadır. Anayasa Mahkemesinin kuruluşundan bu yana görev yapan 124 üye yargıcın yalnızca 5’i kadındır. Yine, şimdiye değin 11 başkanı olan Anayasa Mahkemesinin başkanlarından bugüne kadar yalnızca 1’i kadındır. Anayasa Mahkemesinin bugüne kadar hiçbir başkanı veya üyesi kadın avukatlar arasından olmamıştır. Son kadın üyenin emekli olduğu 2014 tarihinden sonra Anayasa Mahkemesinde kadın üye de yer almamıştır. Anayasal hak ve hürriyetlerin teminatı olarak kurulan Anayasa Mahkemesi artık cinsiyet eşitsizliğinin sembolü olmaktan çıkmalıdır.”
‘143 bin 330 avukatın yüzde 45 bin 72’si kadındır’
“Türkiye Barolar Birliği ve Barolar, Anayasa Mahkemesine aday belirleme yetkilerini kullanırken toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle mücadele görevlerini yerine getirmelidir. Türkiye Barolar Birliğinin 31.12.2020 tarihi itibarıyla mevcut verilerine göre, barolara kayıtlı 143.330 avukatın yüzde 45.72’si kadındır.
Barolar avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek düzenini, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak amacıyla çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. Hukukun üstünlüğü ve eşitlik ilkesine işlerlik kazandırılması yargıya güveni teminle avukatlık mesleğine duyulan güveni de koruyacaktır. Avukatlık mesleği ve meslek örgütlerimizde yerleşik erkek egemen anlayışın sona erdirilmesi tarihsel bir sorumluluktur.
Demokratik hukuk devletlerinin olmazsa olmazı tarafsız ve bağımsız yargıda eşitliğin tesis edilemiyor olması bir meşruiyet sorunudur.
Tek bir kadın ve LGTBİQ+ üyenin yer almadığı bir yargının meşruiyetinden söz edilemez.”
