Gerekli çevre yatırımlarını yapmadığı için 1 Ocak tarihinde altı farklı santral ile birlikte mühürlenen Sivas’taki Kangal Termik Santrali’nde çalışan 400 işçinin mağduriyeti devam ediyor.
Anadolu Birlik Holding’in iştiraki Konya Şeker’in işlettiği termik santralin kapanmasıyla işsiz kalan çalışanlar, kendilerine iş sözü verilmesine rağmen dokuz aya yakın bir süredir işsiz.
Konuyla ilgili tepkilerini dile getirmek isteyen işçiler Kangal’da bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Pandemi sebebiyle Maden İş Sendikası tarafından düzenlenen eyleme katılım sayısı İlçe Kaymakamlığı tarafından 50 kişi ile sınırlandırıldı.
‘Sıkıntının sebebi Konya Şeker’in kâr hırsı’
Eylemde Maden İş Şube Başkanı Zekeriye Gültekin de konuşma yaparak santrallerin ve ona bağlı olarak madenlerin bölge halkının istihdamı için önemli olduğunu, yaşanan ihlallerin sona erdirilmesi gerektiğini belirtti.
Açıklamada “Bu sıkıntının yaşanmasının en büyük sebebi Konya Şeker’in daha fazla kâr hırsıyla hareket ederek ve yöredeki gelecek sıkıntısını hiçe sayarak hareket etmesinden kaynaklanmaktadır” denildi.
‘Destek almasına rağmen yatırımları yapmadı’
Gerekli yatırımları yapmaları için şirketin devletten çok fazla destek aldığı belirtilen açıklamada buna rağmen yatırımların yapılmamasının işçileri ve yöre halkını mağdur ettiği belirtildi.
Gerekli elemanları da Kangal yerine başka ilçelerinden temin edilmesinin eleştirildiği açıklamada “Tüm bu yapılanların üstüne bir de ihtiyaç duyduğu elemanları bu yöreden karşılamayıp başka yerlerden temin etmesi ilçe ile hiçbir ticari ilişkilerinin bulunmaması yörede yaşayanları patlama noktasına getirmiştir” ifadeleri kullanıldı.
İşçiler işlerini geri istiyor
Konya Şeker’in işlettiği termik santralde 1000’e yakın işçinin çalışıyor ancak geçimini santralden kazanan kişilerin santral ile sınırlı değil. İlçede santrale kömür takviyesinde bulunan ve her birinde 500’er kişinin çalıştığı Demir Export ve Köseoğlu Madencilik’e ait iki adet kömür madeni bulunuyor.
İşçiler bir an önce firmaların yaşanan sıkıntıları gidermesini, bu olmadığı taktirde de yetkili kuruluşların devreye girerek sorunun çözüme kavuşturulmasını ve işlerine geri dönmeyi talep ediyor.
Akgül: İş kayıpları öngörülerek hazırlık yapılmalı
İşçilerin yaşadığı sıkıntılar, adil geçişin önemini bir kez daha hatırlatıyor. Yeşil Gazete’ye konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül, santrallerin kapatılması sırasındaki iş kayıplarının öngörülerek aşamalı bir hazırlık yapılması gerektiğini vurguladı.
Fosil yakıtların terk edilmesi kararının ülkenin sağlıklı ve güvenli geleceği için bir an önce verilmesi gereken kararların başında geldiğini belirten Akgül, santrallerin bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti.
‘Sektörle işbirliği içinde planlanmalı’
Sadece Kahramanmaraş’taki iki aktif santralin şimdiye kadar 17 bin insanın erken ölümüne neden olduğunu hatırlatan Akgül “Yenileriyle bu rakam 32 bine çıkabilir. Biz de kampanyalarımızla, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Enerji Bakanlığı’ndan, Kahramanmaraş dahil tüm Türkiye’deki kömürlü termik santrallerin devre dışı bırakılmasını da içeren bir planlama yapmasını talep ediyoruz. Çünkü kömürün vaat edebileceği, sadece daha fazla hastalık ve daha fazla ekonomik zarardır” ifadelerini kullandı.
Bu süreçte devletin topluma karşı sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerektiğini belirten Akgül, “Karar vericiler, başta kömür olmak üzere fosil yakıtların terk edilmesi sürecini sektör şirketlerinin işbirliğini sağlayacak şekilde programlamalıdır” dedi.
‘Yenilenebilir enerjideki istihdam artırılmalı’
Süreçte ortaya çıkabilecek iş kayıpları öngörülerek aşamalı bir hazırlık yapılması gerektiğini belirten Onur Akgül, “Ülkenin yenilenebilir enerji potansiyeli değerlendirilerek bu alandaki istihdam artırılmalıdır” dedi.
Akgül konuşmasını “Yenilenebilir enerji teknolojilerinin maliyetleri her geçen daha büyük oranlarda düşerken, fosil yakıt endüstrisinin maliyetleri yine her geçen gün artmaktadır. Enerjideki bu dönüşüm, işgücü uzmanlığını da geleceğe hazırlayacak, iş güvenliğine destek olacaktır” sözleriyle sürdürdü.
‘İş kayıplarının sebebi geçiş planlaması eksikliği’
Bu planlamanın kamu sağlığının yanı sıra ekonomik iyileşme açısından hayati olduğunu belirten Akgül şunları söyledi:
Türkiye Bankalar Birliği’nin açıklamasına göre, enerji sektörünün borcu 2019 rakamlarına göre 47 milyardı ve bunun önemli bir kısmı sadece kömür ve doğalgaz santrallerine aitti. Greenpeace Akdeniz’in araştırması da, 11 kömürlü termik santrale, 2018 yılı içinde arızalı oldukları, yani üretim yapmadıkları dönemde 853 milyon TL teşvik ödendiğini ortaya çıkarmıştı.
Sadece bu rakamlar bile ülke bütçesinin, bu geçiş dönemini planlamaya acil ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Şu an kömürlü termik santraller başta olmak üzere fosil yakıt endüstrisinde ortaya çıkan iş kayıpları ise, bu dönüşümün eksikliğinden kaynaklanmakta, zamanla artma riskini de taşımaktadır.
