İran’daki hükümet karşıtı gösterilerde ölü sayısı 22’ye yükseldi

İran’da Perşembe günü ekonomik sorunlara karşı başlatılan ve kısa sürede hükümet karşıtı gösterilere dönüşen protesto eylemleri Pazartesi gece saatlerinde şiddetini arttırdı. Dün 9 kişinin hayatını kaybetmesiyle ölü sayısı 22’ye yükseldi. Ülke genelindeki protestolarda biri Devrim Muhafızları’na bağlı bir bekçi olmak üzere 13 kişinin, cumartesi günü ise Dorud kentindeki eylemlerde bir yaşlı adam ve bir çocuğun hayatını kaybettiği açıklanmıştı. Gösterilerin askeri üs ve polis merkezlerinin önünde de devam ettiği bildirildi. Tahran’da da düzenlenen sokak eylemlerinde 200’ü aşkın kişinin gözaltına alındığı belirtiliyor.

Tahran yönetimine diyalog çağrısı

Bugün altıncı gününe giren protesto gösterileri ülkenin farklı kentlerine yayılmış durumda. İran’daki gelişmeleri yakından takip eden Batılı ülkeler, Tahran yönetimine “protesto hakkını koruma ve diyalog” çağrısında bulundu. AB Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin sözcüsü, Tahran yönetimine “barışçıl protesto ve düşünce özgürlüğü haklarını güvence altına alma” çağrısı yaptı.

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson da dün gece bir açıklama yaparak, İran’daki protestocuların dikkat çekmeye çalıştığı konuların tartışılmaya açılması gerektiğini ifade etti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise İran’daki protestolara dışarıdan yapılacak olası müdahelelerin ülkedeki mevcut durumu “istikrarsızlaştıracağı” uyarısında bulunuldu.

Sosyal medya hesaplarına erişim engeli

İran yönetimi, eylemcilerin organize olmasını engellemek için Telegram ve Instagram dahil çeşitli sosyal medya hesaplarını kapattı. Telegram’ın kurucusu ve CEO’su Pavel Durov, geçen cumartesi günü Twitter’dan yaptığı açıklamada “Bir Telegram kanalı (amadnews) takipçilerine polise karşı molotofkokteyli kullanmaları çağrısı yapmaya başladı ve bizim ‘şiddet çağrısına hayır’ kuralımıza bağlı olarak askıya alındı. Dikkatli olun. Geçmemeniz gereken çizgiler vardır” dedi. Ancak Durov, Tahran hükümetinin daha sonra Telegram uygulamasına erişimi tamamen kapatması üzerine, önceki gün “İranlı yetkililer, barışçıl protesto yapan kanalları kapatmayı reddettiğimiz için Telegram’a erişimi bloke ediyor” diye bir başka tweet attı.

Gösteriler nedeniyle Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği ile ülkedeki diğer Türkiye temsilciliklerinin şu ana kadar olumsuz etkilenmediği belirtildi.

2009’dan bu yana ilk protesto gösterileri

Geçen Perşembe günü ülkenin ikinci büyük kenti Meşhed’de hayat pahalılığı, işsizlik ve ekonomik sıkıntılara karşı başlayan protesto eylemleri altıncı güne girdi. Protestolar kısa sürede hükümet karşıtı gösterilere dönüştü.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani pazartesi günü  parlamentonun güvenlik komisyonunda yaptığı konuşmada, protestoların sadece “yabancı bir komplo” olarak nitelendirilmesinin hata olduğunu, insanların sorunlarının sadece ekonomik olmadığını ve vatandaşların daha fazla özgürlük istediğini dile getirmişti.

İran, 2009 yılından bu yana en şiddetli sokak gösterilerine sahne oluyor. Ülkede son olarak 2009 yılında Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın yeniden göreve gelmesinin ardından  geniş çaplı protesto gösterileri düzenlenmişti.

(Deutsche Welle, Hürriyet)