İran İnsan Hakları Örgütü (IHRNGO) başörtüsünü ‘uygun’ takmadığı gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ardından başlayan protestolarda ölen insanların sayısının 277’ye ulaştığını duyurdu.
Dün, 2 Kasım’da, yayınlanan verilere göre İran’daki protestolarda ölenlerin 40’ı çocuk.
IHRNGO, ölüm oranının yüksek olduğunun altını çizerek tutukluların durumu ve ölüm cezaları da dahil olmak üzere protestoculara ağır cezalar verildiği konusunda da uyarılarda bulundu.
Örgüt Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam “İslam Cumhuriyeti, insanların yasal taleplerini kabul etmek yerine baskıcı önlemler ve göstermelik duruşmalarıyla sıkı bir kontrol mekanizması kuruyor. Suçlamaların ve cezaların hiçbir hukuki geçerliliği yok ve tek amaçları daha fazla şiddet uygulamak, toplumsal korku yaratmak” dedi.
IHRNGO ölümlere ve şiddet vakalarına ilişkin elde ettiği verilerin internet kesintilerinin yaşandığı ülkede hala araştırıldığını aktardı. Bu nedenle protestolarda yaşanan can kayıplarının verilen sayıdan daha yüksek olmasının da kuvvetle muhtemel olduğu belirtildi.
Despite crackdown & threats univ. & high school students in Tehran, Sanandaj, Mashhad, Qazvin, Yazd, Isfahan, Tabriz & elsewhere came to the scene with chants of “death to the dictator,” “Freedom,” “Imprisoned students must be freed.” This hurricane will continue until victory. pic.twitter.com/9paNwpOEK5
— Maryam Rajavi (@Maryam_Rajavi) November 2, 2022
Kampüsler kuşatıldı…
İran’daki protestoların son haftalarda öncüleri öğrenciler oldu. Üniversite öğrencilerinin yanı sıra liseliler de eylemlerde yer almaya başladı. Okullar da aynı şekilde protesto alanları içerisinde yer aldı.
Fotoğraf: Iran International
IHRNGO’nun verdiği bilgilere göre; barışçıl protesto gösterileri yaparak taleplerini dile getiren öğrenciler, sonu tutuklamalara varan şiddetli baskılarla karşılaştı.
Sivil polisler, üniversite kampüslerini kuşattı ve işgal etti ve kaçan öğrencileri tutukladı.
Fotoğraf: Iran International
Sanandaj’da güvenlik güçleri, Kürdistan Tıp Bilimleri Üniversitesi‘nin Golan’daki 22 yurduna girerek öğrencileri tutuklamak için göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullandı.
November 3 – Karaj, west of Tehran, #Iran
Massive crowd of locals marking the 40th day of Hadith Najafi's murder by the regime's security forces.#IranRevolution2022#حدیث_نجفی pic.twitter.com/pBVPJdt0Pq— People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK) (@Mojahedineng) November 3, 2022
İran polisinin işkencesi bitmedi: Eylemci dövüldü, coplandı, tekmelendi, ezildi ve vuruldu
Geçtiğimiz günlerde İran’ın başkenti Tahran’da protestolarda bir eylemcinin polisler tarafından feci şekilde dövülmesinin ardından, yanından geçen bir polisin motosikletiyle eylemcinin üzerinden geçtiği bir de bunun üzerine eylemciye bir polisin defalarca yakın mesafeden ateş ettiği görüntüleri paylaşılmıştı.
1 Kasım’da sosyal medyada paylaşılan görüntülerde dövülen ve yerde yatan eylemciye polislerin tekme attığı ve copladığı görülmüştü.
‘Birleşmiş Milletler acilen soruşturma yapmalı’
Uluslararası Af Örgütü, bu anın görüntülerini paylaşarak şu açıklamada bulunmuştu:
“Bugün Tahran’dan gönderilen bu şok edici video, İran güvenlik güçlerinin zulmünün sınır tanımadığının bir başka korkunç hatırlatıcısıdır.”
Ayrıca Uluslararası Af Örgütü tarafından yapılan açıklamada polislerin dokunulmazlık zırhıyla eylemcilere şiddet göstermeleri için açık çeke sahip oldukları belirtilerek Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin bu suçları acilen soruşturması gerektiği belirtildi.
İran emniyeti bugün yazılı açıklamasında olay yeri, zamanı ve saldırganların kimliklerinin tespitine yönelik soruşturma açılması için talimat verildiğini bildirdi.
Ancak dövülen, ezilen, yanından geçen her motosikletli polis tarafından coplanan ve bir de yakın mesafeden ateş edilen protestocunun ne durumda olduğu bilinmiyor.
Ne olmuştu?
Ahlak polisinin gözaltına aldığı 22 yaşındaki Mahsa Amini, iki gün sonra, 16 Eylül’de hayatını kaybetti.
Amini başörtüsü kuralına uymaması, saçının görünmesi nedeniyle gözaltına alınmıştı. Genç kadının ölmesiyle ülke çapında kadınlar eylemler başlattı.
Mahsa Amini’nin ölümü bir toplumu ayağa kaldırdı ve uluslararası kamuoyunda yankı buldu.
Amini için ülkede günlerdir protestolar gerçekleştirilirken birçok ülkede de vatandaşlar sokağa çıkarak kadın mücadelesine destek vererek baskı İslam rejimine tepki gösterdi.
Başörtüleri yakıldı, kadınlar sokaklarda toplumsal cinsiyet eşitliği için yürüdü. Kadın hakları savunucuları ve öğrenciler protesto çağrılarında bulundu.
“Diktatöre ölüm”… Bu slogan İran sokaklarında haykırıldı. Amini’nin Sakkız’da gerçekleşen cenazesinde de aynı sloganlar atılmıştı.
