İran‘ın doğusundaki, Güney Horasan vilayetinde, bir kömür madeninde metan sızıntısı sonucu meydana gelen patlamada en az 51 işçi hayatını kaybetti.
Başkent Tahran‘ın 540 kilometre güneydoğusundaki Tabas Parvadeh 5 madeninde, iki blokta meydana gelen patlamada 20’den fazla kişinin de yaralandığı bildirildi.
Güney Horasan Valisi Cevad Ghenaatzadeh, patlama sırasında bloklarda yaklaşık 70 işçinin bulunduğunu söyledi. Ülkenin kömür ihtiyacının yüzde 76’sının bu bölgeden sağlandığını ve bölgede patlama olan madeni işleten Majanjoo şirketi dahil olmak üzere yaklaşık 8-10 büyük firmanın faaliyet gösterdiğini bildirdi.
Mayıs 2021’de aynı şantiyede meydana gelen bir göçükte iki madenci hayatını kaybetmişti.
Vali’nin verdiği bilgilere göre, B bloğundaki kurtarma operasyonu tamamlandı. Bu blokta bulunan 47 işçiden 30’unun yaşamını yitirdiği ve 17’sinin yaralandığı tespit edildi.
C bloğunda kaç kişinin hayatta kaldığı ve mahsur kaldığı ise henüz bilinmiyor, İran Kızılayı Başkanı‘na göre 24 kişi kayıp. Kurtarma çalışmaları başlatılan blokta metan yoğunluğu yüksek olduğu için operasyonun uzun süreceği belirtiliyor.
İran Devlet televizyon kanalı IRNA ise 17 kişinin 700 metrelik bir tünelde 200 metre derinlikte mahsur kaldığına inanıldığını söyledi. Ancak, bazı raporlar ölü sayısının daha yüksek olduğunu öne sürüyor.
İran’ın en büyük kömür sahası
Tabas 5 madeni 30.000 kilometrekareden fazla bir alanı kaplıyor ve büyük miktarda kok ve termik kömür rezervine sahip. IRNA’ya göre “burası İran’ın en zengin ve en büyük kömür sahası olarak kabul ediliyor.”
Olayı soruşturan savcı Ali Nesaei, madende biriken gaz nedeniyle arama çalışmalarının zorlaştığını ve şu anda önceliklerinin yaralılara yardım ulaştırmak ve insanları enkaz altından çıkarmak olduğunu; sorumluların ihmal ve kusuruyla ilgili daha sonra işlem yapılacağını söyledi.
Çalışma Bakanı Ahmed Meydari ise, madenin geçen ay denetimlerden geçtiğini ve tüm güvenlik yönetmeliklerine uyduğunu öne sürdü; ihmalkarlık iddialarını reddetti. Bakan “bu tür ani olayların dünyanın en gelişmiş madenlerinde de yaşandığını” da söyledi.
BM Genel Kurulu için New York‘a hareket etmeye hazırlanan İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian de hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı diledi. Pezeshkian televizyonda yaptığı açıklamada, “Bakanlarla görüştüm ve elimizden geleni yapıp konuyu takip edeceğiz” dedi.
Mağdurların ve yaralıların ailelerinin sorunlarının hızla çözülmesini emrettiğini belirten Pezeshkian, “Ayrıca, ülkenin madenlerindeki çalışma standartlarını iyileştirerek bu tür olayların tekrarlanmasını önlemek için önlemler alınmasını talep ettim” diye konuştu.
İran madenlerindeki iş cinayetleri yıllardır sürüyor
İran’da, özellikle madencilik sektöründeki iş yeri kazaları uzun süredir devam eden bir sorun ve istatistikler hem olaylarda hem de ölümlerde artan bir eğilim gösteriyor. Kömür madenciliğinde metan gibi gazlar yaygın, ancak ocaklarda çalışan işçileri korumak için havalandırma ve diğer önlemlerin alınması gerekiyor.
Bakan tüm önlemlerin alındığını ve denetimlerin yapıldığını söylese de resmi rakamlara göre mart ve ağustos 2024 arasında Mazandaran Eyaleti’nde 400’den fazla işçi işyeri kazalarında öldü veya yaralandı.
Yerel medyaya göre, geçen yıl kuzeydeki Damghan kentindeki bir kömür madeninde meydana gelen patlamada altı kişi öldü. Bu patlamanın nedeninin de metan sızıntısı olduğu tahmin ediliyor.
Ayrıca Adli Tıp Kurumu‘nun resmi verilerine göre, Mart 2023-Mart 2024 tarihleri arasında iş kazalarında 2 bin 115 kişi hayatını kaybederken, bir önceki yıla göre yüzde 11,3 artış yaşandı. 2017’de Gülistan eyaletinde bir kömür madeni patlamasında en az 42 kişiyi öldü.
2013 yılında iki ayrı maden kazasında 11 işçi hayatını kaybetti. 2009 yılında birkaç kazada 20 işçi hayatını kaybetti.
Ülkede bağımsız işçi sendikaları ve sendikaların yasaklanması, istihdam sözleşmeleri ve işyeri güvenliği standartlarının uygun şekilde denetlenememesine yol açmıştı. Ölümlerden madencilik alanlarındaki gevşek güvenlik standartları ve yetersiz acil servisler sorumlu tutuluyor. Uzmanlar, resmi istatistiklerin gerçeğin yalnızca bir kısmını yansıttığını, işyerindeki kazaların çoğunun kayıt dışı ve sigortasız çalışanlar nedeniyle bildirilmediğini savunuyor.
İran’da yılda yaklaşık 3,5 milyon ton kömür tüketiliyor ancak ülkedeki madenlerden yılda yalnızca yaklaşık 1,8 milyon ton çıkarılıyor. Gerisi ithal ediliyor ve genellikle ülkenin çelik fabrikalarında kullanılıyor.
