Animasyon: Yasemin AKYÜZ
*
Hava durumu ve iklim sıklıkla birbirine karıştırılıyor. Ancak bunu minik bir pratikle çözmek mümkün. Pencereden dışarı baktığınızda gördüğünüz, size “Hava nasıl” diye soran arkadaşınıza nasıl giyinmesi gerektiğine ilişkin öneri vermenize olanak sağlayan o gördüğünüz, “Yağmurlu, karlı, güneşli” gibi nitelendirmeler yaptığınız, daha kısa süreçli olaylar hava durumu. Örneğin bugün hava yağmurlu (2 Şubat) ve bu bir hava durumu.
İklim ise daha çok atmosferdeki uzun süreçli bir durumdur. Örneğin iklime dair bir soruya, “Yaşadığınız yerde kışlar nasıl geçiyor?”, “soğuk” ya da “yağışlı” gibi yanıtlar verilebilir.
Hava durumu, bir yerde, kısa bir zaman aralığında atmosferdeki durumdur. O yerde, şu anda ne olduğunu anlatır. Kısa bir sürede değişebilir. Hava sabah yağmurlu iken öğleden sonra güneşli olabilir:
-Bugün hava sıcak, lapa lapa kar yağıyor, rüzgar çok şiddetli
İklim, bir bölgede, uzun bir zaman aralığında atmosferdeki durumdur. Bir bölgede yaşanan hava durumlarının yıllarca takibiyle elde edilen ortalamasıdır. O bölgede yılın bu zamanlarında nasıl bir hava bekleyeceğimizi anlatır:
–Akdeniz’de yazlar sıcak ve kuraktır, Karadeniz her mevsim yağmurludur, Hindistan’da Temmuz’da Muson yağmurları olur.
İklimin değişmesi normalde binlerce hatta milyonlarca yıl alır. Bugün ise 200 yıl gibi kısa bir sürede insan faaliyetleri nedeniyle değişen iklim koşulları yaşanıyor. Bir iklim krizinin içindeyiz.
Kışın kar yine yağsa bile dışarıya mont yerine bir hırka ile çıktığınız günlerin sayısı arttı. Yağmurlu olacağını bildiğiniz bahar mevsiminde haftalarca yağmur yağmazken, birkaç saat içinde bir aylık yağmur yağabiliyor. Yazları ‘aşırı sıcaklar yüzünden dışarı çıkmayın’ uyarıları çok daha sık duyulur oldu.
Ancak bu krizden kaçmak mümkün. Ama kulakları kapatarak değil, aksine krizin etkisini hafifletmek için hükümetlere, şirketlere, bankalara ve birçok nüfuz sahibi gruba bu gerçeği haykırıp önüne geçilmesi için harekete geçmelerini isteyerek, onları bunun çözüm yollarına teşvik ederek mümkün.
