İklim krizi çocuk hakları için de bir ‘kriz’e neden oluyor

İklim krizi, tüm nüfusu etkilediği gibi özellikle savunmasız olan çocukları da derinden etkiliyor. Pakistan‘daki son sel felaketinin ardından yıkılan okullar ve evsiz kalan çocuklar, iklim değişikliğinin sadece bir çevresel sorun olmadığını, aynı zamanda ciddi bir çocuk hakları krizi olduğunu ortaya koyuyor. 

Dünya çocuk nüfusunun neredeyse yarısı olan bir milyar çocuk, iklim açısından savunmasız ülkelerde yaşıyor. Dünya çocuk nüfusunun üçte biri hem iklim krizinden hem de yoksulluktan etkileniyor.

İklim krizi nedeniyle milyonlarca çocuk evsiz kaldı

UNICEF‘e göre, son altı yılda şiddetli iklim olayları nedeniyle en az 43 milyon çocuk iç göçe zorlandı. Buna göre günde 20 bin çocuk, evini ve okulunu terk etmek zorunda kalıyor.

Ancak Çocukların Çevresel Hakları Girişimi (CERI) koalisyonunun üyeleri Plan International, Save the Children ve UNICEF‘in raporuna göre, 2006’dan bu yana küresel iklim fonlarının sadece yüzde 3’ünden azı çocukları desteklemek için harcandı.

 Euronews’in aktardığına göre; COP28’de  Save the Children CEO’su Inger Ashing, “İklim krizinin bir çocuk hakları krizi olarak kabul edilmesi ve ele alınması gerçekten kritik. Eğer bunu kabul etmezsek, durumu en az sebep olan ve en çok etkilenen grubu ele alma konusunda büyük bir risk altındayız” dedi. 

‣ [COP28] Uluslararası sivil toplumdan Başkanlığa: Tarih yazma fırsatını kullanacak mısınız?

Felaketlerin ardından çocuk hakları gözetilmiyor

Inger Ashing, Ağustos 2022’de ülkenin üçte birini sular altında bırakan, bin 700’den fazla kişinin ölümüne ve sekiz milyon kişinin aşırı hava olayları nedeniyle yerinden edilmesine sebep olan yıkıcı selin birinci yıl dönümünde Pakistan’daydı. Ashing, evler yeniden inşa edilemediği için çadırlarda yaşamaya devam eden çocukların, okullarının yeniden inşası için daha uzun süre beklemek zorunda kaldığını ifade ediyor.

Inger Ashing ve Nafiso COP28’de

COP28’deki Çocuk ve Gençlik Alanı’nda Ashing ile konuşan Somali’deki sel felaketi mağduru 16 yaşındaki Nafiso, aşırı sıcaklık nedeniyle ailesinin teneke çatılı evinin dayanılmaz derecede sıcak hale geldiğini söyledi. 

Somali, Mogadişu’daki evinde şiddetli yağmurlara maruz kalan Nafiso, COP28’de kendi cumhurbaşkanıyla karşılaştı ve Somali’deki çatışma, sel ve kuraklıklar nedeniyle yerinden edilip kamplarda yaşayan çocukların koşullarını iletti:

“Hem Somali hükümetinin, hem de uluslararası topluluğun liderlerine ilettiğim mesajın,  eylemleriyle ilgili sorunları ele almalarına vesile olmasını ve çocukların, hak ettikleri hizmetlere ve eğitime erişebilmelerini umuyorum.”

Çocuklara yönelik iklim finansmanı yetersiz

Ashing, iklim değişikliği, çatışma, yoksulluk ve daha fazlasının iç içe geçtiği krizlerle mücadele etmek için, sorunun kök nedeninin ele alınması gerektiğini söylüyor, sadece “yama” çözümler uygulanmasının yeterli olmadığını belirtiyor. Ancak mevcut fonlama, iklim krizinden etkilenen çocukları yeterince desteklemiyor.

Save the Children, Plan International ve UNICEF‘in bu yılın başlarında yayınladığı raporda, küresel iklim fonlarının sadece yüzde 2,4’ünün çocuk odaklı faaliyetleri desteklediği belirlendi.

İklim krizinden kaynaklanan farklı ve artan riskleri ele almak, çocuklara verilen kritik sosyal hizmetlerin direncini güçlendirmek ve çocukları güçlendirmek için 1,2 milyar euro ayrıldığı anlamına geliyor.

Şimdiye kadar, çocuklar ve iklim krizi üzerine odaklanan resmi bir COP kararı hiç alınmadı.

COP28 boyunca, gençler müzakere sürecine dahil olmaları konusunda giderek daha fazla seslerini yükseltti. Örneğin Dr. Mashkur Isa’nın liderlik ettiği YOUNGO, gençleri iklim değişikliği karar alma sürecinin her seviyesinde daha fazla temsil etmeyi ve onların ihtiyaçlarına odaklanan çözümler geliştirmeyi hedefliyor.

Ashing, “Eğer sadece çocuk katılımına ve çocukları doğrudan hedefleyen projelere bakarsanız, fonlama daha da az” diye ekliyor ve her ülkenin çocukların günlük ihtiyaçlarını anlamak için onları da süreçlere dahil etmesi gerektiğini belirtiyor.