By 
Bangladeş’teki nehir kıyılarını dolduran çiftçi ve balıkçılar için yıllardır sellerle baş etmek hayatın bir rutini haline gelmiş durumda. Ancak iklim krizi sellerin şiddetini ve şiddetini artırıyor. Bangladeşliler sellerin yuttuğu köylerinden göç ederek kentlerdeki gecekondu mahallelerine taşınıyor.
Paban Baroi’nin ailesi de iklim kriziyle aşırı bir hale gelen sel felaketleri nedeniyle hayatı tehdit edilen insanlar arasında yer alıyor.
Fotoğraf: AFP
AFP‘nin aktardığına göre; Baroi ailesi Bangladeş’in Padma nehri kıyısındaki, evrensel yıkımı ve dönüşümü temsil eden Hindu tanrısı Shiva’nın tapınağını koruyordu. Ancak Padma nehri Baroi ailesinin koruduğu mabeti ve kendi evleri de dahil olmak üzere köydeki 200 evi yok etti.
Paban Baroi ve komşuları iklim krizinin etkisiyle daha da kötü bir hale gelen taşkınlar ve aşınan topraklarla birlikte göç etmek zorunda kalan ve ülkede yoksul kalacak binlerce kişi arasında yer alıyor.
Fotoğraf: AFP
Eylül’de suyun yönü aniden değişti, Baroi’nin köyünde bulunan ve birbirine sıkı sıkıya bağlı olan topluluğun bir kısmı üzerinde yaşadığı toprakların su altında kalmasıyla ortadan kayboldu.
Baroi yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Birçoğumuz son birkaç gündür açık havada yaşıyoruz.”
Baroi’nin ailesi, başkent Dakka’nın eteklerinde bulunan Bangla Bazar’daki tapınağın nesiller boyunca koruyucularıydı.
Köyün encümen üyelerinden Sohrab Hossain Pir ise köyde marangozlar, balıkçılar, çiftçiler ve tüccarlardan oluşan toplulukların olduğunu ancak şimdi her şeyin nehre gittiğini söylüyor.
Fotoğraf: AFP
Her biri Himalayalar’dan ve Güney Asya alt kıtasından akan Ganj ve Brahmaputra nehirlerine bağlı 200’ün üzerinde su yolunun geçtiği Bangladeş’te sellerin uzun yıllardır hayatın bir parçası haline geldiği söylense de bilim insanları, iklim değişikliğinin fenomenin şiddetini ve sıklığını artırdığını ve daha düzensiz yağışların daha fazla siklon ve ani sellere neden olduğunu söylüyor.
Bu yıl Bangladeş’te yaşanan sel felaketi nedeniyle 100 kişi hayatını kaybetmiş, yedi milyondan fazla insan yerini terk etmek zorunda kalmıştı. Aynı zamanda ülkede iklim krizinin etkilerinin gelecek on yıllarda önemli ölçüde kötüleşmesi bekleniyor.
Fotoğraf: AFP
Köyler haritadan silindi
Bangladeş Birleşmiş Milletler (BM) ve sivil toplum grupları tarafından yüzyılın başından bu yana aşırı hava olaylarından en çok etkilenen ükelerden biri olarak gösterildi. Ülkede birçok köy haritadan silindi.
Devlet tarafından finanse edilen Çevresel ve Coğrafi Enformasyon Hizmetleri Merkezi’ne (CEGIS) göre, bu yıl Bangladeş’te yaklaşık bin 800 hektar arazi nehirlerle aşınacak ve en az 10 bin kişinin evi sular altında kalacak.
Fotoğraf: AFP
Bangladeş, Kasım ayında Mısır’da yapılacak olan COP27 iklim zirvesinde iklim değişikliği kaynaklı artan doğal afetlerin ve aşırı hava olaylarının yönetilmesine yardımcı olacak ulusal bir plan sunacak. Zirvede Dakka, gelişmiş ülkelere acil finansman başvurusunda bulunacak.
İklim değişikliğinin ülke üzerindeki etkisini azaltmak için 2050 yılına kadar 230 milyar dolarlık bir finansman ihtiyacı olduğunu tahmin ediyor.
‘İklim değişikliğinin yükünü sadece Bangladeş’in taşımaması gerektiği çok açık’
Birleşmiş Milletler, İklim Değişikliği Bağlamında İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Korunması Raportörü Ian Fry, Eylül’de Bangladeş’te yaptığı ziyarette insanların çoğunun iklim değişikliği nedeniyle yerlerinden edildiğini belirterek erozyon olaylarının açıkça iklim değişikliğinin birer sonucu olduğunu vurguladı. Daha yüksek tarihsel emisyon seviyelerine sahip daha zengin ülkelerin iklim krizinden çıkan faturanın ödenmesine yardımcı olması gerektiğini belirten Fry şunları kaydetmişti:
“İklim değişikliğinin yükünü yalnızca Bangladeş’in taşımaması gerektiği bana göre çok açık.”
‘Nereye gideceğiz?’
Bangla Bazar’da Baroi ve ailesi, evlerini kaybettikten bir hafta sonra henüz sığınacak yer bulamadılar, bazı komşuları ise ahırlara sığındı.
Hala başlarının üstünde bir çatısı olanlar, Padma daha fazla toprak yuttuğunda nereye döneceklerini merak ediyor. Baroi, şunları söylüyor:
“Hiçbir yere gitmek istemiyorum. Ama nehir tüm köyü yutarsa ne olacak? Nereye gideceğiz?”
‣Eko-anksiyete ile nasıl başa çıkılır?
İklim krizi getirdiği felaketlerin boyutunu gözler önüne seriyor ancak uzmanlara göre bu krize karşı hala adımlar atılabilir. Dünyanın dört bir yanında fosil yakıt piyasasının durdurulması, ağaç kesiminin ve ormansızlaşmanın engellenmesi ve temiz hava hakları için eylemler gerçekleştiren, hükümetlere iklim eylem planlarıyla ilgili harekete geçmesi için baskıda bulunan binlerce insan, sivil toplum kuruluşu ve kurum bulunuyor. Aynı zamanda Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası sözleşmelerle de hükümetlerin, finanse edilen fosil yakıtı şirketlerine ve iklim krizine karşı önlem almaları için çeşitli adımlar atılmış durumda. Ancak somut adımlar için talep sürüyor.
Comments