By 
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), sellerin, fırtınaların ve orman yangınlarının ekonomik maliyetinin 1970’ten bu yana arttığına dikkati çekerken, kalkınma sürecindeki ülkelerde gelişen erken uyarı sistemleri ve afet yönetimi sayesinde bu afetlerde artık daha az insan hayatını kaybediyor.
Aşırı hava olayları, 2019 ile 2021 arasında 22 bin 608 ölüme neden oldu; sayı, önceki yıllarla karşılaştırıldığında ölüm oranının düştüğüne işaret ediyor.
WMO verilerine göre, 1970’ten bu yana 2 milyon insan aşırı hava olaylarına bağlı afetlerde hayatını kaybetti. Aşırı hava olaylarından kaynaklanan hasarın maliyeti 1970’lerden bu yana sekiz kat arttı ve günümüzde toplam 4,3 trilyon dolara ulaştı.
Ölüm oranlarındaki düşüşün, bu tür olayların daha az sıklıkta veya şiddetli hale gelmesiyle hiçbir ilgisi bulunmuyor. Aksine, bilim insanları insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim krizinin, aşırı hava koşullarının sıklığını, şiddetini, kapsamını ve etki süresini artırıcı etkilerde bulunduğuna işaret ediyor. WMO da aynı dönemlerde hava durumuna bağlı felaketlerin sayısında beş kat artış görüldüğünü kaydediyor.
WMO, insan hayatını korumaya yönelik tedbirlerde gelişme gösteren gelişmekte olan ülkelerin, bu tür felaketlere karşı en kırılgan nüfuslara ev sahipliği yaptığını söylüyor.
Örgüt, 2027 yılının sonuna kadar yaklaşan felaketlerle ilgili yüksek kaliteli erken uyarıların gezegendeki herkes için ulaşılabilir olmasını hedefliyor ve 23 Mayıs’ta Cenevre‘de başlayan Dünya Meteoroloji Konferansı sırasında bu sistemlerin kurulumunu hızlandırmayı ümit ediyor.
‣ İklim krizi: 2022’de Türkiye’de aşırı hava olayları rekor kırdı
‣ İklim krizinin yol açtığı aşırı hava olayları, 2021’de milyonlarca kişiyi sefalete sürükledi
‘Erken uyarılar hayat kurtarıyor’
WMO, güncellenen Ölümlülük Atlası ve Hava, İklim ve Aşırı Su Kaynaklı Ekonomik Kayıplar başlıklı raporunda 1970 ile 2021 arasında 11 bin 778 felaketin meydana geldiğini bildiriyor.
Bu felaketlerde yaşamını yitiren her 10 insandan dokuzu, gelişmekte olan ülkelerde yaşıyordu.
WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas, “Hava, iklim ve suya bağlı tehlikelerin asıl yükünü maalesef en kırılgan topluluklar çekiyor” diyor.
Taalas, geçen hafta Myanmar ve Bangladeş‘in bazı bölgelerini vuran tropik fırtına Mocha Kasırgası’nda da benzer bir durum yaşandığına değiniyor. Kasırga nedeniyle dünyadaki en fakir topluluklardan bazıları, geniş çaplı bir yıkım yaşıyor.
‣ Mocha Kasırgası Myanmar’a ulaşırken milyonlarca mülteci yıkıma karşı hazırlanıyor
Bölgede en az 800 bin kişinin acil gıda yardımına ve diğer yardımlara ihtiyacı olduğu bildiriliyor. Öte yandan şu anda kasırga nedeniyle ölen insan sayısının 200’den az olduğu tahmin ediliyor.
Taalas, geçmişte böyle bir fırtınanın onlarca, hatta yüzbinlerce insanın ölümüne yol açmış olabileceğini söylüyor:
Erken uyarılar ve afet yönetimi sayesinde, bu katastrofik ölüm oranları çok şükür artık tarih oldu. Erken uyarılar hayat kurtarıyor.
‣ İklim krizi: Okyanus yüzey sıcaklıklarının rekor kırmasıyla aşırı hava olaylarında artış bekleniyor
‣ Avrupa’da şiddetli hava olayları 40 yılda 142 bin kişinin ölümüne neden oldu
‘En fazla ölüme yol açan afet: Sıcak dalgaları’
En büyük mali kayıplar, ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde yaşandı. Hava ve iklimle ilgili felaketler, ABD’ye son 51 yılda 1,7 trilyon dolara mal oldu. Bu maliyet, küresel toplamın yaklaşık yüzde 39’una tekabül ediyor.
Öte yandan WMO, ekonomilerinin büyüklüğüne göre değerlendirildiğinde en az gelişmiş ülkeler ve küçük ada devletlerinin yaşadığı yıkımların, çok daha maliyetli olduğunu belirtiyor.
Dünya çapında aşırı hava olaylarına bağlı olarak bildirilen tüm ölümlerin yüzde 47’si Asya’da meydana geldi. Yaklaşık 1 milyon kişi anlamına gelen bu ölümlerin başlıca nedenini ise tropikal siklonlar oluşturuyor. Bangladeş, 281 felakete atfedilen 520 bin 758 ölümle 1970’ten bu yana Asya’daki en yüksek ölüm oranına sahip ülke.
Avrupa‘da meydana gelen bin 784 afet ise 166 bin 492 kişinin ölümüne yol açtı. Bu da dünya çapında bildirilen ölümlerin yüzde 8’i anlamına geliyor.
Bildirilen ölümlerin başlıca nedeni sıcak dalgaları iken, ekonomik kayıpların başlıca nedenini seller oluşturuyor.
‣ Dünya aşırı hava olaylarına teslim: Aşırı soğuklar, rekor sıcaklar, dinmeyen fırtınalar
‣ TBMM: Aşırı hava olayları Türkiye’nin normali haline gelecek
İklim değişikliği dünya çapında aşırı hava olaylarını nasıl etkiliyor?
Comments