Leeds Üniversitesi‘nden bilim insanlarının yaptığı bir araştırma, 1997 ile 2021 yılları arasında Antarktika’daki buz sahanlığının yüzde 40’ından fazlasının küçüldüğünü gösteriyor.
Antartika’nın batı tarafındaki ılık su buzları eritirken, doğuda su daha soğuk olduğu için buz sahanlıkları ya aynı kaldı ya da büyüdü.
Independent’ın aktardığı araştırmanın bulgularına göre, 1997 ile 2021 yılları arasında batıda 67 trilyon ton buzun kaybolurken, doğuya 59 trilyon ton buz eklendi. Böylece net 7,5 trilyon tonluk bir kayıp yaşandı.
Buz sahanlıkları küçüldüklerinde, buzullar denize daha büyük miktarlarda tatlı su bırakır ve bu da Güney Okyanusu‘nun akıntılarını bozabilir. Buna göre 25 yıllık süre zarfında okyanusa salınan tahmini 67 milyon ton tatlı su, dünya çapında ısı ve besin taşıyan okyanus akıntılarını etkiliyor.
Buzulların yarısı ‘iyileşme belirtisi göstermeden’ küçüldü
Dünyanın geri kalanı için zincirleme etkileri olabilecek buz sahanlıklarının sağlığını analiz etmek için uzaydan çekilen 100.000’den fazla görüntüyü inceleyen bilim insanları bulgularını Scientific Advances dergisinde yayımladı.
Dünya gözlem uzmanı ve çalışmanın lideri Dr. Benjamin Davison şöyle diyor:
“Buz sahanlığındaki bozulmayla ilgili karışık bir tablo var ve bu Antarktika çevresindeki okyanus sıcaklığı ve okyanus akıntılarıyla ilgili. Batı yarısı, buz sahanlıklarını aşağıdan hızla aşındırabilecek ılık suya maruz kalırken, Doğu Antarktika‘nın büyük bir kısmı şu anda kıyıdaki soğuk su bandıyla yakındaki ılık sudan korunuyor.”
Bilim insanları buz kaybının iklim değişikliğinin bir sonucu olduğuna inanıyor çünkü buzul kaybı doğal değişim döngüsünün bir parçası olsaydı daha fazla buzun yeniden büyümesi gerekirdi.
Davison buz sahanlığının küçülme döngülerinin geçmesini ve yeniden büyümesini beklediklerini ancak buzulların neredeyse yarısının hiçbir iyileşme belirtisi göstermeden küçüldüğünü belirtiyor.
Dünyada her beş kişiden biri buzullara ihtiyaç duyuyor
Buzullar, dünyada milyonlarca insana içme suyu sağlıyor ve çiftçilik faaliyeleri yürütmelerini mümkün kılıyor. Bu nedenle buzulların ne hızda değiştiğinin takibi önem taşıyor.
Dünyanın birçok yerindeki buzullar, kritikb su rezervuarı işlevi görüyor. Dünya nüfusunun yüzde 20’sinden fazlasının yazın uzullardan eriyerek akan sulara bağımlı olduğu düşünülüyor.
