İnsan kaynaklı iklim değişikliği, Haziran 2024’te Brezilya‘nın Pantanal bölgesinde yayılan “benzeri görülmemiş” yangınların olasılığını dört ila beş kat artırdı. Dünya Hava Atribüsyonu (WWA) servisi tarafından yapılan yeni bir çalışma, bu durumun iklim değişikliğinin etkileriyle bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Carbon Brief’in aktardığına göre; Pantanal, dünyanın en büyük tropikal sulak alanı olup, Haziran ayında aşırı sıcak, kuru ve rüzgarlı koşullara maruz kaldı. WWA, bu ayın son 45 yılın en sıcak, en kuru ve en rüzgarlı Haziran’ı olduğunu belirtti.
Normalde 161 yılda bir görülen olaylar iklim krizi nedeniyle 35 yılda bir yaşanıyor
Araştırma ekibi, bu hava koşullarının iklim değişikliğine ne kadar bağlı olduğunu araştırdı. İklim değişikliği olmayan bir dünyada bu koşulların yalnızca 161 yılda bir gerçekleşeceği; ancak, bugünün ikliminde, bu tür koşulların 35 yılda bir meydana geldiği tespit edildi. Gezegenin 2°C ısınması durumunda ise bu koşulların her 18 yılda bir görülmesi bekleniyor.
Yangınlar, Pantanal’ın Brezilya, Bolivya ve Paraguay‘ı kapsayan geniş alanlarında ciddi hasarlara neden oldu. Bölge, 4 bin 700’den fazla bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. Bu yılın ilk yarısında, Pantanal’daki yangınlar bir önceki yıla göre yüzde 1500 artış gösterdi. Haziran ayında ise 2 bin 500 yangın tespit edildi; bu, 1998’den beri en yüksek sayı ve 2020’deki yangınların altı katı seviyesinde.
Bölge son 70 yılın en kötü kuraklığını yaşıyor
Bölge, şu anda son 70 yılın en kötü kuraklığını yaşıyor ve Brezilya hükümeti bu durumun iklim değişikliği ve güçlü bir El Niño fenomeni tarafından daha da şiddetlendiğini belirtiyor. Uzmanlar, yüksek sıcaklıklar, uzun süreli kuraklıklar ve arazi kullanım değişikliklerinin yangın riskini artırdığını söylüyor. Dr. Maria Lucia Barbosa‘ya göre, iklim değişikliği nedeniyle Pantanal’da yangınların sıklığı ve şiddeti artarak ekosistem üzerinde kalıcı hasarlar bırakabilir.
Yeni çalışma, yangınların zorluk derecesini belirleyen bir metrik olan “günlük şiddet derecesi” (DSR) üzerine odaklanıyor. Araştırmaya göre, insan kaynaklı küresel ısınma, Haziran 2024’teki DSR’yi yaklaşık yüzde 40 artırdı. İklim 2°C ısınırsa, bu tür yangın koşullarının etkisi yüzde 17 oranında daha şiddetli hale gelebilir.
Yangınlar, Pantanal’da yaşayanlar ve doğa üzerinde geniş kapsamlı etkilere sahip. 2020’deki yangınlarda 17 milyon omurgalı hayvanın öldüğü tahmin ediliyor. Ayrıca, yangınlar karbondioksit salımına neden olarak iklim değişikliğini daha da kötüleştiriyor.
Brezilya’nın çevre bakanı Marina Silva, Pantanal’da yaşanan yangınların iklim aşırılıkları ve yasadışı faaliyetler nedeniyle arttığını belirtti. Brezilya’da yangınlarla mücadelede koordinasyonu artırmayı amaçlayan yeni bir yasa kısa süre önce yürürlüğe girdi. Dr. Barbosa, bu yasanın uygulanmasının zor olacağını belirterek, yerel topluluklarla işbirliği ve kapsamlı bir erken uyarı sisteminin önemine dikkat çekiyor.
