EnerjiManşet

Fransa beş nükleer reaktörünü kapatıyor mu?

0
OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Energy Transition’da Craig Morris imzasıyla yayınlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Mehtap Akdağ’ın çevirisiyle paylaşıyoruz.

                                                                                   ***

Herhangi bir resmi duyuru yapılmadı fakat Fransız nükleer reaktör operatörü Electricité de France(EDF) gelecek yıl beş reaktörü kapatmak için hazır görünüyor. Bunun Fransız enerji pazarı için anlamı nedir?  Craig Morris araştırıyor.

Fransızların nükleer enerjiden yenilenebilir enerjiye geçiş planları düşünüldüğünde tek bir yılda beş reaktörün kapanma olasılığının biraz dikkat çekeceğini düşünebilirsiniz. Ülkede toplamda 58 reaktör bulunuyor, yani kapatılan beş reaktör toplam reaktör sayısının %9’una tekabül ediyor. Asıl geçiş planı 2015’de benimsenmiş olsa da, şimdiye kadar tek bir reaktör bile kapatılmamıştı; beşinin bir arada kapatılması kararı, dolayısıyla, durumu daha çarpıcı hale getiriyor.

Fotoğraf:François Goglins

EDF’ in internet sitesinde reaktörlerin çalışmama süreleri yayınlandı. Flamanville 2, Golfech 1, Nogent 1 ve Tricastin 2 için 2019 başı için planlanan ‘düzenleme haftaları’ duyuruları bulunuyor. Şimdiye kadar açıklama çok normal ilerlerken sonrasında aşağıdaki cümle geliyor:

‘Bu düzenleme haftasının durumu geçicidir: yeniden değerlendirilecek ve ekonomik açıdan haklı bir gerekçe bulunursa tesis yeniden operasyona başlayacak.’ Bu cümle çok sıra dışı ve muhtemelen eşi benzeri görülmemiş. Görünüşe göre EDF bu dört nükleer reaktörü ekonomik sebepler nedeniyle kapalı tutmayı düşünüyor.

Ancak bu durum rektörlerin kapanacağı anlamına da gelmiyor, şirketin sadece daha iyi şartlar elde etmeye çalışıyor olması muhtemel. 2017’de 2020’ye yönelik  enerji üretimi için toptan vadeli alım fiyatları megavat-saat başına 35 Euro civarına çıktı. Fransa’nın yaşlanan tesis filosunun hizmet ömrünü 40 ila 50 yıl arasında uzatmanın en az 55 Euro gerektirdiği tahmin ediliyor.

EDF, bu reaktörleri ekonomik olarak uygun görülemez ilan ederek üretim kapasitesinin bir bölümünü piyasadan çıkarabilir, böylece geri kalan filonun toptan satış fiyatlarını yükseltebilir. Bu adım ülkenin yenilenebilir enerjiye geçişinin bir parçası olarak da düşünülebilir. Ama bu konuda hiçbir bildirim yapılmadı. İnternet üzerinde konu ile ilgili olarak yalnızca Platts’ın açıklaması olan Fransız nükleer enerji üretiminin 2017 yılının dördüncü çeyreğinde ‘ rekor düzeyde ’  düştüğü ve yukarıda belirtilen dört reaktörün bu yaz  ‘ek tasarruf kesintileri’ için devre dışı kalacağı yer alıyor. 2019 için olası kalıcı kapanışlardan bahsedilmiyor. Araştırmacı bu konuya dair Fransızca hiçbir rapor bulamadığına değiniyor.

Söz konusu beşinci EDF reaktörü ise Paluel 2. 2016 yılının Mart ayında tesis kapalıyken gerçekleştirilen yükseltme sırasında 465 tonluk bir jeneratörün bir vinçten düşmesi depreme yol açmıştı. Reuters, reaktörün yeniden devreye alınışının Nisan ayında gerçekleşmesi planlanmış olsa da bunun Haziran 2018’e ertelendiğini bildirdi ancak EDF’in mesajı daha da uzak bir açılış tarihine işaret ediyor.

Kanunlar gereği; Fransız reaktörleri iki yıl çalışmadıkları takdirde otomatik olarak kalıcı şekilde kapatılırlar. Paluel 2’nin durumunda erteleme bu süreyi aşıyor.  Ama Fransız hükümeti bu karışıklığı öngördü ve geçen Nisan ayında (eski) Çevre Bakanı Royal, bir kararname ile son kararı iki yıl daha uzattı. Kanun şu anda reaktörün devre dışı kalmasının üç yıla kadar uzatılmasına izin veriyor. Fransız basınının o tarihte bildirdiği gibi reaktör başlangıçta Mart 2017’ de –kararnameden önceki ay – devreye alınacaktı ancak tarih önce Ağustos 2017 oldu sonra da Kasım 2017’ye ertelendi. Böylece Paluel 2’in operasyona başlaması dört kez ertelenmiş oldu.

Kararnameden bir ay önce yayınlanan raporda kazanın ‘ olağanüstü ve eşi benzeri görülmemiş’ olduğu ayrıca, reaktörün tamamen kapatılmasının önüne geçilerek yeniden açılması amacıyla açılma tarihinin ertelenmesinin benzeri görülmemiş bir uygulama olduğu da yer alıyor.

Söz konusu olan altıncı bir reaktör de var ki bu, altı yıl önce  Flamanville de (henüz açılmamış olan) yeni bir EPR reaktör inşa edilmesi karşılığında kapatılacak ilk reaktör olması beklenen Fessenheim’dı.  Ancak Flamanville olmadan bile Fessenheim’ın kapanmasının zor olduğu görülüyor. Ocak ayında Fransa Cumhurbaşkanı Macron konuyla ilgili karar vermek için Ekoloji ve Dayanışma Müsteşarı Sebastien Lecornu atadı ki bu kararın son derece politik olduğunu gösteriyor.

Resmi açıklamalarda,  EDF tüm reaktörleri açık tutmak konusunda kararlı duruyor. Ocak ayının sonunda, 2029 yılına kadar Fessenheim’den sonra başka hiçbir reaktörün kapatılmaması gerektiğini açıkladı. Ancak birkaç gün sonra, 2019’da dört reaktörü ekonomik nedenlerle kapatmaya kendi razı oldu.

EDF, bu rapor için yorum taleplerine ise yanıt vermedi.

 

Haberimize konu olan  EDF, Türkiye’de Sinop Nükleer Santral projesi için kurulması planlanan Atmea 1 Reaktörü’nü inşa etmesi için görevlendirilen Mitsubishi ve Areva ortaklığını da ilgilendiriyor . Zira Areva şirketi reaktör kurulum hizmetler alanını Areva grubundanki Electricité de France (EDF)’e devretmiş ardından isim değiştirerek Framatom olmuştu. İlgili haberimizi aşağıda bulabilirsiniz.

https://yesilgazete.org/blog/2018/01/06/sinopa-denenmemis-reaktorler-denenmemis-ortaklikla-kurulacak/

Fransa’da Sinop Nükleer Santral projesini ilgilendiren diğer gelişmelere dair linkler de şöyle:

Sinop için imza atan Areva’nın reaktörlerinde tam 400 uygunsuzluk!

https://yesilgazete.org/blog/2016/05/04/nukleer-enerji-devinin-reaktorler-icin-imal-ettigi-basinc-kazanlari-uretim-hatali-cikti/

Haberin İngilizce Orijinali

Muhabir: Craig Morris

Yeşil Gazete için çeviren: Mehtap Akdağ

 

(Yeşil Gazete, Energy Transition)

More in Enerji

You may also like

Comments

Comments are closed.