Guardian gazetesinde Robert Booth, Vikram Dodd, Nick Hopkins ve Sam Jones imzası ile 3 ve 4 Temmuz günlerinde yayınlanan haberlerin derlemesini Özde Çakmak’ın çevirisi ile paylaşıyoruz
* * *
Edward Snowden’ın geleceğine ilişikin yapılan uluslararası tartışma Ekvator’un Londra elçiliğinde dinleme cihazı bulduğunu açıklaması ve cihazı oraya koyanları deşifre etmekle tehdit etmesiyle başka bir yön aldı.
Ekvator dışişleri bakanı Ricardo Patino dinleme cihazının iki hafta önce bir başka mülteci Wikileaks kurucusu Julian Assange hakkında görüşmelerde bulunmak üzere İngiltere’de olduğu sırada bulunduğunu söyledi.
Patino dinleme cihazının Ekvator büyükelçisi Ana Alban’ın ofisinde bulunduğunu ifade ederken durumu “uluslararası etikten yoksun” olarak kınadı.
Patino’nun suçlaması, Latin Amerika liderleri ABD’li istihbarat analisti Edward Snowden’ı taşıdığı şüphesiyle uçağı Avusturya’ya inmeye zorlanan Bolivya başkanı Evo Morales’e yapılan müdaheleyi kınadığı sırada geldi. Morales, Snowden’ın bir hafta önce Hong Kong’dan ayrıldığından bu yana mahsur kaldığı Moskova’ya yaptığı ziyaretten dönüyordu.
Bolivya, uçağı aranırken Morales’i 14 saat boyunca Viyana’da alıkoyan Avusturya’yı, başkanlarını “kaçırmakla” suçladı.
Fransa, Portekiz ve İspanya’nın Morales’in uçağının hava sahalarına girme iznini reddetmeleri ise ABD’nin baskı yaptığı şüphesini doğurdu.
Ekvator, Snowden’ın ülke sınırları içinde bulunmadığı sürece mülteci olma başvurusunu değerlendirmeye almayacağını söylese de bir yılı aşkın süredir ülkenin Londra elçilik binasında kalan Assange’a verdiği destek Ekvator’u Amerika ve İngiltere’nin diplomatik baskısın hedefi haline geldi.
Bu arada, Wikileaks Snowden’ın ABD’nin en gizli denetleme programları hakkındaki ayrıntıları sızdırdığı için casusluk suçuyla yargılanmasını isteyen Amerikan emniyet güçlerini atlatmasına yardım etmeye çalışıyor.
Ekvator elçiliğinde dinleme cihazı bulunması İngiltere açısından tuhaf olsa da yasadışı değil.
Araştırma Yetkileri Kanun Düzenlemesine göre polis ve istihbarat servislerinin binalara ve arabalara dinleme cihazı koyma yetkileri var. İstihbarat Servisleri Kanunu’nu tarafından tanınan yetkilerle MI5 ve MI6 dinleme cihazı yerleştirmek için binalara da girebilir.
Bakanlıktan izin almak için cihazı yerleştirmek için bir gerekçe sunulması gerekiyor. Ulusal güvenliği sağlamak, suçu önlemek ya da ortaya çıkarmak ve İngiltere’nin ekonomik refahını gözetmek bu geniş kapsamlı ve eksik tanımlanan gerekçelerden.
Ekvator dışişleri bakanı Ricardo Patino Çarşamba günü akşam saatlerinde dinleme cihazının fotograflarını basına verdi. Cihazı Worcester gözetleme ve güvenlik firması The Surveillane Group Limited yerleştirdiğini iddia eden Patino’nun suçlamaları şirketin yöneticisi Timothy Young tarafından “tamamen yanlış” olarak değerlendirildi.
Ekvator’un cihazın neden bu şirket tarafından yerleştirildiğine inandığı bilinmiyor, elçilik Patino’nun iddialarına yönelik daha fazla açıklama yapmayı reddetti. Patino Ekvator’un sözkonusu dinleme ile ilgili olarak İngiltere hükümetinden işbirliği isteyeceğini söyledi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan bir temsilci işbirliği hakkında Quito’dan henüz resmi bir talep gelmediğini, fakat İngiltere’nin prensip olarak böyle bir talebi değerlendirmeye alacağını ifade etti”
Haber: Robert Booth, Vikram Dodd, Nick Hopkins ve Sam Jones – Guardian
Çeviren: Özde Çakmak
(Guardian, Yeşil Gazete)
