Eğitimin toplumsal dönüşümdeki rolünü merkeze alan Eleştirel Pedagoji Kongresi, 29 Kasım – 1 Aralık tarihlerinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mezunlar Derneği’nin Vişnelik Tesisleri‘nde gerçekleştirilecek.
BIRARADA Enstitüsü, TÖZ Yayınevi ve ODTÜ Mezunlar Derneği’nin işbirliğiyle düzenlenen kongre, eğitimcileri, akademisyenleri ve öğrencileri bir araya getirerek eğitimde eleştirel ve yenilikçi yaklaşımları tartışmayı amaçlıyor.
Kongre Düzenleme Kurulu, kongrenin amacını şöyle anlattı:
“Bu kongre, eğitimde kalıcı değişimler yaratma potansiyeline sahip eleştirel düşünceyi ve pedagojik yaklaşımları güçlendirmeyi, eğitimin toplumsal adalet ve barışın sağlanmasındaki rolünü vurgulamayı hedefliyor. Daha etkili ve kapsayıcı eğitim metodolojilerinin önünü açmayı umuyoruz çünkü eleştirel pedagoji, öğrencilerin sadece bilgi edinmelerini değil, aynı zamanda toplumsal olayları sorgulayarak aktif vatandaşlar olarak yetişmelerini hedefler.”
Dünyanın en önemli eğitimcileri konuşma yapacak
Kongrede, dünyaca ünlü eğitimciler konuşmacı olarak yer alacak. Açış konuşmasını, Calgary Üniversitesi’nde çeşitlilik, kapsayıcılık ve sosyal adalet üzerine yoğunlaşan çalışmalarıyla tanınan profesör ve aynı zamanda McGill Üniversitesi’nde “Paulo Freire Eleştirel Pedagoji ve Dönüştürücü Liderlik Projesi”nin kurucusu Shirley Steinberg yapacak.
Kongrenin ikinci gününde ise izleyiciler Malta Üniversitesi’nde UNESCO Küresel Yetişkin Eğitimi Kürsüsü görevini yürüten, ömür boyu öğrenme ve küresel sosyal adalet konularında uzmanlaşmış ve eleştirel pedagojinin tanınmış isimlerinden Peter Mayo’yu dinleyebilecek.
İkinci gün, ayrıca Hamburg Helmut Schmidt Üniversitesi’nde eğitimin temelleri profesörü olarak görev yapan; eğitim, toplumsallaşma ve kültürlerarası pedagoji üzerine önemli katkılarda bulunmuş Dr. Arnd-Michael Nohl bir konuşma yapacak.
Konuşmacılar, kongrede eğitimin toplumsal dönüşümdeki rolünü ve eğitimde yenilikçi yaklaşımların nasıl şekillendirilebileceğini tartışacak.
Paneller, atölyeler: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli masaya yatırılacak
Kongre boyunca yapılacak paneller, “Eğitimin Dönüştürücü Gücü”, “Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim”, “Eğitimde Teknoloji Kullanımı”, “Küresel Krizler ve Eğitim Sistemleri” ve “Sistem Eleştirisi” gibi bir dizi temayı kapsıyor.
Özellikle “Sistem Eleştirisi” teması altında “2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” masaya yatırılacak ve Türkiye’nin eğitim sistemine yönelik eleştirel bir bakış açısı sunulacak.
Kongre sırasında, panellerin yanı sıra çok sayıda atölye de gerçekleştirilecek: Uzman Atölyeleri bir koordinatörün yürüteceği katılımcı bir uygulama etrafında şekillenirken, Kılavuza Yönelik Atölyeler belli temalar etrafında katılımcıların katkısı ile eleştirel pedagojinin uygulanması için ilkeler ve yöntemler geliştirmeye çalışacak. Bu atölyelerden çıktı olarak “Eleştirel Pedagoji Kılavuzu” oluşturulacak.
Kolektif Atölyeler ile de farklı ve belki de birbirini hiç tanımayan eğitim düşünürlerinin bir tema etrafında araya gelerek tartışacakları ve kolektif bildiri oluşturacakları platformlar yaratılması amaçlanıyor.
Kongre programı 20 Eylül’de web sayfasında yayımlandı ve katılımcı kayıtlarına açıldı. Kongre hakkında daha fazla bilgi almak ve kayıt detayları için burayı ziyaret edebilirsiniz.
Feminist Pedagoji’ye vurgu
Kongre Düzenleme Kurulu atölyelerin çeşitliliği ve feminist pedagoji panelleriyle ilgili şu bilgilendirmeyi yaptı:
Program doğrultusunda vurgulamak istediğimiz iki husus var: Birincisi feminist pedagoji üzerine bildirilerin çokluğu; ikincisi uygulamalı, kılavuz, kolektif çalışma şeklinde üç ayrı atölye biçiminin uygulanacak olması.
Feminist pedagoji alanındaki teorik ve pratik çalışmalara dair, sivil toplum kuruluşlarından yükseköğrenim kurumlarına kadar geniş bir kesimden, beklenenden çok daha fazla başvuru aldık. Bu yoğun ilgi, feminist pedagojinin günümüzde ne kadar önemli bir konu haline geldiğini gösteriyor. Kongremiz, bu alandaki çalışmalara katkı sağlamak ve yeni işbirlikleri oluşturmak için önemli bir platform olacaktır.
Feminist pedagoji, eğitimde cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmayı ve tüm bireylerin, öğrenme süreçlerine eşit katılımını sağlamayı hedefleyen bir eğitim felsefesi ve pratiğidir. Bu yaklaşım, radikal feminizm, sosyalist feminizm gibi farklı feminist teorilerden beslenir ve eleştirel pedagojinin dönüştürücü potansiyelini kullanır; öğrenme süreçlerini toplumsal cinsiyet bakış açısıyla yeniden şekillendirmeyi, güç dinamiklerini sorgulamayı ve bireylerin kendi seslerini bulmalarına yardımcı olmayı hedefler. Feminist pedagojinin bu temel hedefinin yansıması olarak iki ayrı panel, “Feminist Pedagoji I ve II” oturumları feminist pedagojiye dayalı deneyimlerin aktarıldığı dersliklerin bu biçimiyle nasıl dönüştürülebileceği ve bell hooks’un feminist sınıf tahayyülüne dayanıyor.
“Peki Biz Buna Feminist Dersek? Mimarlıkta Feminist Pedagoji” başlıklı oturum ise mimarlık bölümünde feminist pedagojik dönüştürücü deneyim ve konumsallıklar üzerine bir sorgulama başlatıyor. 2014-2016 yılları arasında MEB tarafından başlatılan, ancak 2019’da Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi’nin YÖK tarafından sonlandırılmasıyla birlikte, Türkiye’deki eğitim sisteminde toplumsal cinsiyet eşitliği odaklı çalışmalar önemli ölçüde gerilemiştir. Son dönemde benimsenen Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile bu durum daha da belirginleşmiş, dersliklerde toplumsal cinsiyet perspektifinin neredeyse tamamen ortadan kalktığı görülmüştür.
Oysa feminist pedagoji eleştirel düşünce, katılımcılık, marjinelleştirilen seslerin duyulması, duygusal öğrenme gibi pek çok aktif öğrenme ve dönüştürücülüğü kapsıyor. Bu nedenle feminist pedagoji üzerine Türkiye’de çok daha fazla konuşmaya ihtiyacımız var. Feminist pedagoji, eleştirel düşünce, katılımcılık ve marjinelleştirilen seslerin duyulması gibi ilkelerle, bu eksikliği gidermeyi amaçlayan dönüştürücü bir eğitim yaklaşımıdır. Özellikle duygusal öğrenme ve aktif öğrenme yöntemlerini benimseyerek, öğrencilerin kendi deneyimlerini ve perspektiflerini sorgulamalarını ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda bilinçlendirilmelerini hedefler. Kongremizde yer alan “Kılavuz Geliştirme” ve “Kolektif Çalışma” atölyeleri gibi uygulamalar, bu doğrultuda somut adımlar atılmasına katkı sağlayacak niteliktedir.
Feminist pedagojiye ilgi duyan, bu konuda çalışmalar yapan herkesi kongremize katılmaya ve katkı sunmaya davet ederiz.”
