Gıda Mühendisi Bülent Şık, bianet için kaleme aldığı yazıda yasaklı olan ancak Türkiye’de tarımda kullanılmaya devem eden zehirli kimyasal maddeleri listeledi.
Avrupa Birliği‘ne (AB) ihraç edilen ürünlerde pestisit kalıntı analizleri yapıldığını belirten Şık, “Bir sorun tespit edildiğinde, örneğin üründe kullanılması yasak olan bir pestisit kalıntısı çıktığında o ürün tüketime sunulmuyor ve ihracatçı ülkeye geri gönderiliyor” ifadelerini kullandı.
Yıllardır yasak ama kullanılıyor
AB üyesi ülkelerde yapılan analizlerin kayıtlarına erişmenin mümkün olduğunu ifade eden Şık, sistemdeki iki yıllık kayıtları gözden geçirince ülkemizdeki tarımda kullanılması yıllardır yasak olan ama buna rağmen kullanılan pestisitlere ulaştığını söyledi. Liste ise şu şekilde:
Klorpirifos etil
Listeye göre analiz sonucu uygunsuz çıktığı için geri çevrilen gıda örneklerinde en fazla tespit edilen tarım zehri klorpirifos etil. 2020 yılında uygunsuz çıkan örneklerin yaklaşık yüzde 10’u ve 4 Ekim 2021 tarihine kadar uygunsuz çıkan örneklerin yüzde 12‘sinin ise klorpirifos etil içerdiği belirlenmiş.
Çocuk sağlığına oldukça zararlı klorpirifos etilin 2016 yılında yasaklandığını ve bu pestisitin piyasadan toplatılması kararı alındığını hatırlatan Şık, “Ancak klorpirifos kullanımı yasak ve toplatma kararına rağmen yıllarca devam etti. Bu zehri piyasadan toplatma işlemi yapılmadı ya da yaptırılmadı. Bu konuda Meclis’te verilen soru önergeleri yanıtsız kaldı” dedi.
Neden hala kullanılıyor?
“Çocukların sinir sistemine ve bilişsel gelişimine zarar verdiği için kullanılması AB ülkelerinde yıllardır yasak olan klorpirifos Türkiye’de neden hala kullanılıyor?” sorusunu soran Şık şu ifadeleri kullandı:
“Bu zehirli maddeyi hangi şirketlerin ithal ettiği ya da Türkiye’de ürettiği, hangi şirketlerin pazarladığı ve aradan geçen yıllar içinde hangi şirketlerin bu pis işten kar ettiği sorularına yanıt aramak gerekiyor.”
Yanıt bekleyen sorular
Pestisitlerin yalnızca klorpirifos etil ile sınırlı kalmadığını ifade eden Bülent Şık, “Yaptığım hesaplara göre (30 Eylül 2021’de yasaklananları dikkate almadım) AB ülkelerine Türkiye’den ihraç edilen gıda ürünlerine yapılan analizlerde, 2020 yılında uygunsuz çıkan örneklerin yaklaşık dörtte birinin, 2021 yılında ise beşte birinin tarımsal üretimde kullanılması yasaklanmış pestisit içerdiğini söyleyebilirim” dedi.
Bülent Şık yazısını “Üstelik bazı pestisitlerin yasaklanmasına yönelik kararın üzerinden on yıl geçmesine rağmen, bu pestisitlerin neden piyasadan toplatılmadığı, eğer toplatıldılarsa nasıl hala kullanılabildikleri soruları yanıt bekliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin verecekleri bir yanıtları varsa elbette…” ifadeleriyle sonlandırdı.
