Andy Coghlan tarafından New Scientist‘de yayınlanan yazıyı Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Özge Geyik‘in çevirisiyle sunuyoruz.

***

193 ülke arasında imzalanacak yeni bir anlaşma doğal hayata karşı işlenen suçlara aman vermemeye hazırlanıyor.

Geçtiğimiz sene yasadışı gergedan avı rekor sayıya ulaştı (Fotoğraf: Bobby Yip/Reuters)

Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler’in aldığı kararla doğal hayata karşı işlenen suçlar insan ve silah kaçakçılığıyla eşdeğer tutuldu. Bu gelişmenin çevre sorunlarını niş konumundan çıkartıp tüm toplumların önceliği haline getirmesi beklenmekte.

Fildişi, gergedan boynuzu ve benzeri doğal yaşam ürünleri kaçakçılığını takip edip denetleyen uluslararası örgüt TRAFFIC’ten Sabri Zain, “Doğal yaşama karşı suç işlemek kimse için kolay lokma olmayacak artık.” diyor. “Bundan sonra doğal yaşam suçuyla da uyuşturucu, silah ve insan kaçakçılığıyla ilgilenen kurumlar tarafından mücadele edilecek.”

Hazırlanma aşaması üç yıl süren BM kararı geçtiğimiz sene Londra’da yayınlanan bildirgeye yapılan eklemelerle geliştirildi. Karar, hükümetleri doğal yaşam suçuyla mücadelede kaynaklarını genişletmeye ve tüm yasal organlarını kullanmaya davet ediyor.

Ciddi Yaptırımlar

Zain “Yaptırımı cüzi miktarlarda olan doğal yaşam suçu, karteller tarafından yıllardır yüksek kar getiren, düşük riskli bir aktivite olarak görülüyordu” diyor ve “Uyuşturucu ve silah kaçakçılığı yapan mafya ve karteller çoğunlukla doğal yaşam suçunu da işleyen gruplar. Hükümetler artık doğal yaşam suçuyla mücadele etmenin diğer yasadışı faaliyetlerle mücadelede de yardımcı olabileceğini fark ediyorlar” diye ekliyor.

Bu sebeple, alınan BM kararı organize suçlarla mücadele eden Interpol, BM Uyuşturucu ve Suç Örgütü ve Dünya Gümrük Örgütü gibi uluslararası kuruluşlara ek kaynak yaratılmasını talep ediyor.

Kartellerin dahil olmasıyla beraber gergedan ve fillerin yasadışı avlanmasında ve buna bağlı olarak orman korucularına karşı şiddette önemli ölçüde artış meydana geldi. 2007’de yirmiden az sayıda gergedan yasadışı olarak avlanırken bu sayı geçtiğimiz sene 1,215’e ulaştı.

BM Çevre Programı’ndan Achim Steiner “Karar, doğal yaşam suçunu ciddi bir suç olarak ele alarak hem ulusal hem de sınır-ötesi arenada yasadışı ticarete dahil olan organize suç örgütlerine yakın zamanda yolun sonuna gelecekleri sinyalini veriyor” diye belirtiyor.

Uluslararası Öncelik

Ülkesel ve bölgesel ölçekte doğal hayata karşı işlenen suçların cezasında artış bekleniyor. BM kararının önerdiği ilave yasalar ve kaynaklar da kara para aklama gibi doğal hayat ticaretiyle ilintili faaliyetlerle mücadelede etkili olabilir.

WWF (Doğal Yaşamı Koruma Vakfı) genel müdürü Marco Lambertini “Bu emsal karar doğal hayata karşı işlenen suçların yalnızca birkaç ülkeyle sınırlı alelade bir çevre sorunu olmadığını gösteriyor; bu sorun tüm toplumlar için bir öncelik haline geldi” diyor.

Şu an itibariyle hükümetler her sene gelişmeleri BM Genel Kurulu’na raporlamak zorundalar. Zain’e göre “Bu durum ihtiyaç duyulan mesuliyet duygusunu geliştirecek ve uluslararası topluma gelişmelerin nerede yapıldığına ve boşlukların nerede olduğuna dair bir fikir verecek.”
Yazının İngilizce Orijinali

Yazar: Andy Coghlan

Yeşil Gazete için Çeviren: Özge Geyik

(Yeşil Gazete, New Scientist)