Anayasa Mahkemesi (AYM) yeterli delil bulunmadan verilen ev hapsi kararını hukuka aykırı buldu. Yüksek Mahkeme 5’e karşı 8 oyla aldığı kararla öğretmen Esra Özkan Özakça’ya 20 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti.
OHAL KHK’si ile 2016 yılında ihraç edilen öğretmen Esra Özkan Özakça, eşi Semih Özakça’nın hapiste ve açlık grevinde olduğu dönem kendisi hakkında uygulanan ev hapsini, hukuka aykırı olması gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı. AYM, ‘Konutu terk etmeme şeklindeki adli kontrol tedbirinin’ hukuka aykırı olduğuna oy çokluğu ile karar verdi.
Oturma eylemi ve açlık grevi suç değil, ifade özgürlüğü
Adli kontrol tedbirinin uygulanmasında önkoşul olarak ‘suçun işlendiğine dair kuvvetli belirti’ bulunması gerektiğine işaret eden Yüksek Mahkeme, Özakça’nın başvurduğu oturma eylemi, açlık grevi gibi eylemlerin; ifade özgürlüğünün görünümlerinden biri olarak değerlendirilebileceğini belirterek başlı başına suç olarak kabul edilmemesi gerektiğine karar verdi.
Soruşturma sürecinde Özakça’nın suç işlediğine dair yeterince delilin ortaya konulmadığını belirleyen AYM heyeti, ev hapsinin Anayasa’nın 19. maddesinde düzenlenen kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlal ettiği sonucuna vardı.
Temel hak ve özgürlüklerin olağanüstü hallerde kısmen veya tamamen durdurulabilmesinin Anayasa’nın 15. Maddesine göre mümkün olduğunu değerlendiren Yüksek Mahkeme, bu maddenin kamu otoritesine sınırsız yetki tanımadığını bildirdi. Özakça hakkındaki tedbir kararı için “durumun gerektirdiği ölçüde bir tedbir olarak kabul edilemez” denildi.
Ne olmuştu?
Ankara’da, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında kamudaki görevlerinden ihraç edilen bazı kamu çalışanları ‘işimi istiyorum’ talebi ile oturma eylemi başlatmıştı. Bu eylemlerin engellenmesi üzerine ihraç edilen Akademisyen Nuriye Gülmen ve öğretmen Semih Özakça, açlık grevi yapmıştı.
Eylemlerine devam eden Gülmen ve Özakça’nın DHKP-C üyesi olma ve terör örgütünün propagandasını yaptıkları iddiasıyla tutuklanmasının üzerine Semih Özakça’nın öğretmen eşi Esra Özkan Özakça da açlık grevine başlamıştı. Esra Özkan Özakça bu eyleminin terör örgütü ile bağlantılı olduğu iddiasıyla ev hapsine tabi tutuldu.
